wd wp Пошук: ⬜

Першацвет

У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Першацвет (значэнні). У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Ключыкі.

Першацвет, Ключыкі (Prímula) — род раслін сямейства Першакветныя (Primulaceae) парадку Верасакветныя (Ericales). Большасць відаў — прыгожаквітнеючыя невысокія травы.

Назва

Назва паходзіць ад лацінскага слова prímus («першы») і тлумачыцца тым, што многія віды першацвету цвітуць ранняй вясной, аднымі з першых, часам яшчэ да таго, як цалкам сыдзе снег. Адсюль жа паходзіць і беларуская назва.

Апісанне

Прадстаўнікі роду першацвет — шматгадовыя, радзей двугадовыя і аднагадовыя травы.

Лісце суцэльнае, утварае прыкаранёвую разетку. Лісце маршчыністае і пакрытае валасінкамі.

Кветкі пяцічленныя, правільнай формы, разнастайных расфарбовак і адценняў, адзінкавыя або сабраны ў гронкападобныя або парасонападобныя суквецці на канцах безлісцевых сцеблаў.

Плод — каробачка.

Гаспадарчае значэнне і прымяненне

Розныя віды першацвету даюць нектар, але з-за доўгай кветкавай трубачкі меданосныя пчолы збіраюць яго ў нязначнай колькасці.

Таксанамія

Primula L. Species Plantarum 1: 142. 1753.

Род разбіваюць на 6 падродаў і 38 секцый[4]:

• Aleuritia — 20 секцый

• Aleuritia, Amethystina, Armerina, Capitatae, Cordifoliae, Crystallophlomis, Denticulata, Dryadifolia, Fedtschenkoana, Glabra, Minutissimae, Muscarioides, Oreophlomis, Petiolares, Proliferae, Pulchella, Sikkimensis, Soldanelloides, Souliei, Yunnanensis

• Auganthus — 9 секцый

• Auganthus, Bullatae, Cortusoides, Malvacea, Monocarpicae, Obconicolisteri, Pinnatae, Pycnoloba, Reinii

• Auriculastrum — 4 секцыі

• Auricula, Cuneifolia, Dodecatheon, Parryi

• Carolinella — 3 секцыі

• Carolinella, Chartacea, Davidii

• Primula — 1 секцыя

• Primula

• Sphondylia — 1 секцыя

• Sphondylia

Віды

Існуе не менш за 390[5] відаў першацветаў, растуць пераважна ва ўмераным клімаце.

• Primula algida
• Primula alpicola
• Primula apennina
• Primula auricula
• Primula beesiana
• Primula borealis
• Primula bulleyana
• Primula calderiana
• Primula capitata
• Primula cortusoides
• Primula denticulata
• Primula elatior — Першацвет высокі, ці Ключыкі высокія
• Primula farinosa — Ключыкі мучністыя
• Primula florindae
• Primula forrestii
• Primula geraniifolia
• Primula griffithii
• Primula halleri
• Primula kitaibeliana
• Primula marginata
• Primula matthioli
• Primula minima
• Primula nivalis
• Primula obconica
• Primula parryi
• Primula patens
• Primula ×polyantha, міжвідавы гібрыд Primula veris і Primula vulgaris
• Primula ×pubescens, міжвідавы гібрыд Primula auricula і Primula hirsuta
• Primula pulverulenta
• Primula rosea
• Primula rusbyi
• Primula saxatilis
• Primula scandinavica
• Primula scotica
• Primula sieboldii
• Primula sikkimensis
• Primula tibetica
• Primula veris — Першацвет веснавы, ці Ключыкі вясеннія, ці Грабелькі, ці Ключыкі, ці Буквіца белая, ці Зязюльчыны панчошкі, ці Адкашнік
• Primula vialii
• Primula vulgaris

Па інфармацыі базы дадзеных The Plant List, статус відаў Primula japonica A.Gray і Primula juliae Kusn. не вызначаны.

Па інфармацыі базы дадзеных The Plant List, від Primula macrocalyx Bunge лічыцца падвідам віду першацвет веснавы (Primula veris L.).

Зноскі

1. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. ↑ Звесткі пра род Primula у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP).(англ.)
4. ↑ Паводле сайта GRIN (гл. карку расліны).
5. ↑ The Plant List: Primula

Літаратура

• Primula // Ботанический словарь / сост. Н. И. Анненков. — СПб.: Тип. Имп. АН, 1878. — XXI + 645 с.
• Первоцвет Першацвет (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі
• Примула // Полупроводники — Пустыня. — М. : Большая российская энциклопедия, 2015. — С. 510——511. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 27). — ISBN 978-5-85270-364-4.
• Святковская Е., Тростенюк Н. Примулы для северного сада // Цветоводство. — 2008. — № 3. — С. 20—21.

Спасылкі

• Первоцвет: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Primula World — виды, гибриды и сорта, информация и фотографии.
• Первоцвет на сайте USDA NRCS

Тэмы гэтай старонкі (6):
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Лекавыя расліны
Катэгорыя·Першакветныя
Катэгорыя·Дэкаратыўныя расліны
Катэгорыя·Расліны паводле алфавіта
Катэгорыя·Травы