.mw-parser-output .ts-wikidata-positions-uppercasefirst a,.mw-parser-output .ts-wikidata-positions-uppercasefirst span.iw{display:inline-block}.mw-parser-output .ts-wikidata-positions-uppercasefirst a::first-letter,.mw-parser-output .ts-wikidata-positions-uppercasefirst span.iw::first-letter{text-transform:capitalize}
Нарэ́ндра Дамадарда́с Мо́дзі (англ.: Narendra Damodardas Modi, гудж.: નરેંદ્ર દામોદરદાસ મોદી, хіндзі: नरेन्द्र दामोदरदास मोदी; нар. 17 верасня 1950, Ваднагар, Індыя) — індыйскі палітычны і дзяржаўны дзеяч, галоўны міністр штата Гуджарат з 7 кастрычніка 2001 года, лідар Бхаратыя джаната парты. Прэм’ер-міністр Індыі з 26 мая 2014 года.
Нарэндра Дамадардас Модзі нарадзіўся 17 верасня 1950 года ў горадзе Ваднагар[13]. Ён быў трэцім з шасці дзяцей у сям’і Дамадардаса Мулчанда Модзі і яго жонкі Хірабен[14]. З юнацтва пачаў цікавіцца палітыкай, уступіў у шэрагі Раштрыя сваямсевак сангх (РСС). Атрымаў адукацыю палітолага.
У 1998 годзе, па даручэнні тагачаснага лідара Бхаратыя джаната парты Лала Крышны Адвані, узначаліў выбарчую кампанію гэтай партыі ў штатах Гуджарат і Хімачал-Прадэш. У кастрычніку 2001 года стаў галоўным міністрам Гуджарата, змяніўшы на гэтай пасадзе Кешубхая Патэля, які сышоў у адстаўку.[15][16] У 2007 годзе быў пераабраны на трэці тэрмін,[17][18][19] а ў 2012 годзе — на чацвёрты.
Як у Індыі, так і за мяжой, Модзі лічыцца вельмі супярэчлівай фігурай.[20][21][22][23][24][25][26] Рэзкую крытыку выклікалі яго дзеянні падчас Гуджарацкага пагрому 2002 года. У прыватнасці, ён вінаваціўся ў непадаванні абароны індыйскім мусульманам. Нягледзячы на гэта, Модзі карыстаецца велізарнай падтрымкай сярод насельніцтва Гуджарата. Яму ставіцца ў заслугу бурны эканамічны рост штата ў 2000-я гады.[27] Паводле версіі папулярнага часопіса India Today, у 2006 і 2011 гг. Н. Модзі быў прызнаны лепшым галоўным міністрам Індыі[28].
13 верасня 2013 года Нарэндра Модзі быў названы кандыдатам у прэм’ер-міністры ад Бхаратыя джаната парты і ўзначаліў перадвыбарную кампанію на парламенцкіх выбарах 2014 года. Паводле яго слоў, ён правёў 440 сустрэч з выбаршчыкамі па ўсёй краіне. Акрамя таго, Модзі паспяхова выкарыстоўваў сацыяльнай сеткі, звярнуўшыся нават да трохмерных галаграмам, каб «непасрэдна» мець зносіны з выбаршчыкамі і ў віртуальнай прасторы[29]. Праграмны слоган БДП абвяшчаў: «Нацыяналізм — наша натхненне. Развіццё і добрае кіраванне — наша мэта»[30].
Галасаванне на выбарах праводзілася ў дзевяць этапаў з 7 красавіка па 12 мая, з яўкай выбаршчыкаў у 66,38 %. 16 мая Выбарчая камісія Індыі пачала падлік галасоў[31]. Паводле папярэдніх даных, Бхаратыя джаната парты лідыравала ў 276 выбарчых акругах з 543, а Нацыянальна-дэмакратычны альянс — у 331[32]. Пасля таго, як папярэдні падлік галасоў паказаў перавагу БДП, прадстаўнік Індыйскага нацыянальнага кангрэса Раджыў Шукла ад імя партыі сказаў, што «мы прызнаём паражэнне. Мы гатовыя перайсці ў апазіцыю»[33]. Па падліках, БДП можа атрымаць 277 месцаў у новым складзе Лок Сабхі, пры 272 неабходных для простай большасці[34], а ІНК — каля 100 месцаў[35]. Дзеючы прэм’ер-міністр Індыі Манмохан Сінгх павіншаваў Нарэндру Модзі з перамогай на выбарах. У сваю чаргу Модзі напісаў у Twitter: «Індыя перамагла! Наперадзе добрыя дні»[36].
17 мая Нарэндра Модзі прыехаў у Дэлі з Гуджарата для правядзення пераможнага параду, які павінен быў завяршаецца каля штаб-кватэры партыі. Уздоўж шляху картэжа былі выстаўлены паліцэйскія і часці спецыяльнага прызначэння[37]. Па шляху ў штаб-кватэру Бхаратыя джаната парты людзі, якія сабраліся ўздоўж вуліц, скандзіравалі яго імя, размахвалі сцягамі, абсыпалі кветкамі яго картэж, спявалі і скакалі пад гукі духавога аркестра і нацыянальных флейт. Модзі некалькі разоў выходзіў з машыны, паказваючы натоўпу знак «V»[38]. У той жа дзень, прэм’ер-міністр Індыі Манмохан Сінгх прызнаў перамогу Бхаратыя джаната парты на выбарах і падаў у адстаўку, заявіўшы, што «спрабаваў рабіць усё магчымае падчас свайго служэння вялікаму народу» Індыі. Паводле канчатковых вынікаў галасавання, Аб’яднаны прагрэсіўны альянс на чале з партыяй Індыйскі нацыянальны кангрэс перамог толькі ў 59 выбарчых акругах з 543, БДП — у 283 акругах, такім чынам, атрымаўшы абсалютную большасць і стаўшы першай за 30 гадоў партыяй, якая зможа сфарміраваць урад самастойна[39]. БДП атрымала кантроль над толькі над ніжняй палатай парламента, Лок Сабхай, але ў Радж’я Сабсе, у яе ўсяго 46 мандатаў з 240, а ў ІНК — 68, што дае магчымасць вета[40].
26 мая Нарэндра Модзі прыняў прысягу прэм’ер-міністра Індыі. На ўрачыстай цырымоніі прысутнічалі палітыкі і прадстаўнікі замежных дзяржаў, сярод якіх быў прэм’ер-міністр Пакістана Наваз Шарыф. Дагэтуль яшчэ ніколі прэм’ер-міністры Індыі і Пакістана не прыязджалі на інаўгурацыю свайго калегі[41]. Акрамя яго, прысутнічалі лідары краін, якія ўваходзяць у Паўднёва-Азіяцкую асацыяцыю рэгіянальнага супрацоўніцтва (SAARC), а таксама прэзідэнты Афганістана, Шры-Ланкі і Мальдываў, прэм’ер-міністры Непала і Бутана, спікер парламента Бангладэш[42]. Перад пачаткам цырымоніі прыняцця прысягі ў прэзідэнцкім палацы ў Дэлі Наваз Шарыф сказаў, што абранне Модзі адкрывае магчымасці для паляпшэння адносін паміж дзвюма краінамі[43]. На наступны дзень, Модзі правёў перамовы з Шарыфам, на якіх былі абмеркаваны пытанні супрацоўніцтва ў розных абласцях, у прыватнасці — у сферы бяспекі на граніцы[44].