Міхаіл Саламонавіч (Шлёмавіч) Ве́кслер (22 студзеня 1905, Горкі, Магілёўская губерня, Расійская імперыя — 1974, Ленінград, РСФСР, СССР) — савецкі мастак, графік, афарміцель, член мастацкага аб’яднання УНОВІС.
Нарадзіўся ў Віцебску ў сям’і сталяра-чырванадрэўшчыка. Яго малодшым братам быў Абрам Векслер (1905-1974) - мастак кіно. Мастацкую адукацыю атрымліваў у Віцебскай малярна-маляўнічай майстэрні шыльдаў (1913-1916) , а таксама ў Віцебскай народнай мастацкай школе. З 1918-га па 1922 год Векслер вучыўся ў Віцебскім народным мастацкім вучылішчы (ВНХУ), дзе з найноўшымі павевамі мастацтва яго знаёмілі такія майстры як Юдаль Пэн, Марк Шагал, Вера Ермалаева, Казімір Малевіч і інш. пад кіраўніцтвам Шагала М. Векслер працаваў у Віцебскай камунальнай дэкаратыўнай майстэрні губернскага аддзела народнай адукацыі, прымаў удзел у афармленні гарадскога асяроддзя Віцебска да святкаванняў гадавін Вялікай Кастрычніцкай рэвалюцыі і Першамайскім дэманстрацыям (у 1919 годзе - ужо пад пачаткам Малевіча і Эль Лісіцкага). З 1920 года быў членам групы студэнтаў ВНХУ “УНОВІС” (“Зацвердзіцелі новага мастацтва”), у рамках якога актыўна займаўся вывучэннем і практычным прымяненнем новых ідэй, прапанаваных Малевічам. У 1922 годзе Векслер выпусціўся з Віцебскага вучылішча, атрымаўшы дыплом па спецыяльнасці “мастак-канструктывіст”. У 1919 годзе яго працы экспанаваліся на першай дзяржаўнай выставе карцін мясцовых і маскоўскіх мастакоў у Віцебску. На другой справаздачнай выставе навучэнцаў ВНХУ (1920) ён атрымаў прэмію за свае плакаты.
Улетку 1922 года М. Векслер, услед за Малевічам і многімі іншымі яго вучнямі, пераехаў у Петраград. Там ён паступіў на агульны курс ВХУТЕМАСа ( вышэйшыя мастацка-тэхнічныя майстэрні), таксама працаваў у плакатна-выных майстэрняў арцеляў “Успех” і “Октябрь” (пры аднайменным кінатэатры). С1923 года Векслер разам з калегамі па УНОВІС супрацоўнічаў з Ленінградскім дэкаратыўным інстытутам. У 1924 годзе ён стаў членам мастацкага савета Інстытута, загадваў майстэрнямі гандлёва-прамысловага плаката і адзінай плакатнай майстэрні. Разам з актыўнай вытворчай дзейнасцю Векслер займаўся і даследчай працай. Вядомыя яго тэарэтычныя тэзісы аб сутнасці гандлёва-прамысловага плаката і даклады “Літарны плакат”,“Прапорцыі літар і шрыфт”. Ён шмат даследаваў дынамізм абстрактных кампазіцый, лічыў дынаміку “адзіным сродкам уздзеяння на гледача”. У сваіх плакатах Векслер адлюстроўваў літару як самастойны геаметрычны элемент у абстрактнай плакатнай канструкцыі. Кожную літару ён імкнуўся паказаць у выглядзе найпростай геаметрычнай фігуры-трыкутніка, квадрата, круга. У гэтым плане яго плакаты сталі працягам традыцыі супрэматызму з яго прастатой формаў і беспрадметнасцю.
У 1925 годзе на Міжнароднай выставе дэкаратыўных мастацтваў і мастацкай прамысловасці ў Парыжы Ленінградскі дэкаратыўны інстытут атрымаў залаты медаль у раздзеле “Мастацтва вуліцы”. Вялікая заслуга ў гэтым належала М. Векслеру. Да гэтай выставы мастак выканаў плакат стэнда дэкаратыўнага інстытута, а таксама тры пано:" Курорт"," ПРЭН",“чырвоныя партызаны”. У 1926 годзе дэкаратыўны інстытут быў расфармаваны. У тым жа годзе М. Векслер стаў загадчыкам плакатнай майстэрні ў рэкламным бюро тэатральна-відовішчных мерапрыемстваў. На гэтай пасадзе ён прапрацаваў да 1940 года, запрасіўшы ў майстэрню некаторых сваіх супрацоўнікаў па дэкаратыўным інстытуту. Векслер шмат працаваў у галіне мастацтва вуліц: выконваў Тэатральныя і перш за ўсё кінаафішы. Супрацоўнічаючы з кінастудыяй “Ленфільм”, ён стварыў мноства плакатаў і рэклам для фільмаў у стылістыцы супрэматызму. Да лепшых яго прац адносяцца плакаты" Дзеці буры",“Сапернікі “(абодва 1926), экспанаваліся на юбілейнай выставе Тэатральна-дэкарацыйнага мастацтва 1927 года, а таксама на выставе” Мастакі РСФСР за 15 гадоў " (1933 год, Масква). Іншыя яго плакаты гэтага часу - “Дзекабрысты”,” Волжскія бунтары"," Шынель " (усе 1926). У 1927 годзе Векслер таксама прыняў удзел у Ленінградскай выставе " Тэатральна-дэкаратыўнае мастацтва ў СССР (1917-1927)".
Плакаты Векслера 1930-1940-х гадоў выкананы ў больш рэалістычнай манеры і ілюстрацыйныя: “Пецярбургская ноч” (1934), “Паўналецце”, “Залатыя агні” (абодва 1935), “Дзяўчына спяшаецца на спатканне” (1936), “Без віны вінаватыя” (1945).
М. Векслер адным з першых у СССР пачаў займацца дызайнам светлавых рэклам і шыльдаў. Ён стаяў ля вытокаў стварэння светлавой плакатна-канструктыўнай рэкламы з бягучым электрычнай радком. Таксама ён займаўся дызайнам аб’ёмнай вулічнай рэкламы (расцяжкі, стэнды, плакаты-пано, надпісы на транспарце), праектаваў інтэр’еры, працаваў у галіне прамысловай графікі.
У 1940-1941 гадах ён працаваў мастаком-кансультантам Глаўкінапраката. У 1941-1944 гадах-лабарантам і выкладчыкам кафедры маскіроўкі ў Вышэйшым інжынерна-тэхнічным вучылішчы ВМФ, эвакуяваным у Яраслаўль. З 1944-га па 1961 год Міхаіл Векслер быў мастацкім кіраўніком майстэрняў і галоўным мастаком дэкарацыйна-бутафорскага цэха на Ленінградскім Тэатральна-вытворчым камбінаце.
Жонкай Міхаіла Саламонавіча была Аляксандра Векслер, муж і жонка мелі дзвюх дачок-Ніну і Басю. Памёр М. С. Векслер 24 чэрвеня 1976 года ў Ленінградзе.
Тэмы гэтай старонкі (7):