wd wp Пошук:
    ⬜

    Мінскі замак

    Мінскі замак — колішняе абарончае збудаванне ў Мінску, узведзенае на правым беразе ракі Свіслач, каля ўпадзення ў яе Нямігі. Пазней, месца, якое абкружалі замкавыя сцены, атрымала назву Замчышча.

    Апошнія замкавыя ўмацаванні знішчылі ў пачатку XIX ст. А ў 1950-я была скапаная замкавая гара, а грунт вывезены за межы горада[1]. Цяпер яшчэ захаваліся рэшткі культурнага пласта[2].

    Гісторыя

    Руіны на Мінскім Замчышчы, малюнак Я. Драздовіча

    Дзядзінец у Менску быў узведзены ў XI ст.[3]. У XII—XIII ст. у замку было 80—82 двары і каля 400—500 жыхароў[4].

    Стары будынак гродскага суда, здымак пач. XX ст.

    Драўляныя ўмацаванні неаднаразова гарэлі (1505, 1547, 1552, 1569 і інш. гады), але зноў адбудоўваліся. У канцы XV — пачатку XVI ст. замак меў значную колькасць гармат і штат пушкароў.[5]

    З 1581 у Менскім замку адзін раз на два гады на працягу 20 тыдняў адбываліся пасяджэнні Трыбунала. Да сярэдзіны XVII ст. замак служыў рэзідэнцыяй велікакняжацкага намесніка (старосты) і быў адным з грамадскіх месцаў горада. На тэрыторыі замка (у адной з веж) размяшчаліся вязніца, таксама былі жылыя дамы, царква Нараджэння Багародзіцы, склады, стайні, крамы і іншыя пабудовы[6]. У 1612 у будынку замкавага суда знаходзіўся гарадскі архіў[7].

    Руіны на Мінскім Замчышчы, малюнак Я. Драздовіча

    У дакументах XVII—XVIII ст. Менскі замак згадваецца пераважна як месца правядзення соймікаў, аднак яшчэ ў 1750 у ім яшчэ размяшчаўся гарнізон.[8]

    Апошні ўспамін пра замкавыя ўмацаванні датуецца 1793 годам і змешчаны ў люстрацыі, складзенай па ўваходжанні Менска ў склад Расійскай імперыі[9]. Пазней замкавыя збудаванні перайшлі ў прыватную уласнасць[7].

    Апісанне

    Менскі замак быў абгароджаны высокім земляным валам (шырынёй да 22 метраў, пазней — да 30—32 мэтраў, вышынёй — каля 15 метраў[3]) і абкружаны глыбокім ровам, напоўненым вадою, навальныя ўмацаванні былі пабудаваны з дрэва. У плане замак меў форму набліжаную да авала, плошчаю каля 3 га. Уезд у замак, праход у вале шырынёю 3,4 метры, быў абаронены брамнай вежай, пра канструкцыю якой вядуцца спрэчкі, і замыкаўся мінімум трыма варотамі[10].

    З XVII ст. у замку існаваў мураваны будынак гродскага (замкавага) суда, вядомы па малюнках Я. Драздовіча і старых фотаздымках 1-й паловы XX ст.

    Зноскі

    1. ↑ Мінск. Стары і новы / аўт.-склад. У. Г. Валажынскі; пад. рэд. З. В. Шыбекі — Мінск: Харвест, 2007 С. 14
    2. ↑ Як будаваўся стары Мінск // Пазняк 3. С. Рэха даўняга часу: Кн. для вучняў. — Мн.: Нар. асвета, 1985. С. 25
    3. 1 2 Фортификация средневекового Менска // Мінск. Стары і новы / аўт.-склад. У. Г. Валажынскі; пад. рэд. З. В. Шыбекі — Мінск: Харвест, 2007 С. 47
    4. ↑ Мінск. Стары і новы / аўт.-склад. У. Г. Валажынскі; пад. рэд. З. В. Шыбекі — Мінск: Харвест, 2007 С. 9
    5. ↑ Мінск. Стары і новы / аўт.-склад. У. Г. Валажынскі; пад. рэд. З. В. Шыбекі — Мінск: Харвест, 2007 С. 12
    6. ↑ Як будаваўся стары Мінск // Пазняк 3. С. Рэха даўняга часу: Кн. для вучняў. — Мн.: Нар. асвета, 1985. С. 26
    7. 1 2 Мінск. Стары і новы / аўт.-склад. У. Г. Валажынскі; пад. рэд. З. В. Шыбекі — Мінск: Харвест, 2007 С. 18
    8. ↑ Фортификация средневекового Менска // Мінск. Стары і новы / аўт.-склад. У. Г. Валажынскі; пад. рэд. З. В. Шыбекі — Мінск: Харвест, 2007 С. 53
    9. ↑ Фортификация средневекового Менска // Мінск. Стары і новы / аўт.-склад. У. Г. Валажынскі; пад. рэд. З. В. Шыбекі — Мінск: Харвест, 2007 С. 54
    10. ↑ Мінск. Стары і новы / аўт.-склад. У. Г. Валажынскі; пад. рэд. З. В. Шыбекі — Мінск: Харвест, 2007 С. 8

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (9):
    Вікіпедыя:Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
    Замкі Беларусі
    Знішчаныя збудаванні Мінска
    Замкі Вялікага Княства Літоўскага
    XI стагоддзе ў Мінску
    Абарончыя збудаванні Мінска
    Category:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96 %D0%B7 %D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BC%D1%96
    Мінскае замчышча
    З’явіліся ў XI стагоддзі