wd wp Пошук:

Мікалай Аляксандравіч Картэль

Мікалай Аляксандравіч Картэль (нар. 5 мая 1937, вёска Галяшы, Расонскі раён, Віцебская вобласць) — беларускі генетык. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1996; член-карэспандэнт з 1986), доктар біялагічных навук (1984), прафесар (1991). Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь (1999). 

Біяграфія

Скончыў Беларускі лесатэхнічны інстытут (1959). У 1959—1960 гг. памочнік таксатара Мінскай лесаўпарадкавальнай партыі, у 1960—1963 гг. аспірант, у 1963—1967 гг. асістэнт ў Беларускім тэхналагічным інстытуце. У 1967—1978 гг. старшы навуковы супрацоўнік, у 1978—1994 гг. намеснік дырэктара па навуковай рабоце Інстытута генетыкі і цыталогіі АН БССР. У 1994—2004 гг. дырэктар Інстытута генетыкі і цыталогіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, з 2005 г. загадчык лабараторыі гэтага інстытута.

Асноўныя працы па генетыцы, малекулярнай генетыцы і генетычнай інжынерыі раслін. Даследаваў пытанні генетыкі і селекцыі драўняных раслін, радыяцыйнага мутагенеза сельскагаспадарчых раслін, праблемы генетычнай і клетачнай інжынерыі вышэйшых раслін. Правёў сістэматычнае вывучэнне ўзаемадзеяння экзагеннай ДНК з геномам вышэйшых раслін і абгрунтаваў фундаментальныя палажэнні аб фізіёлага-біяхімічным, цыталагічным і генетычным дзеянні чужароднай ДНК на раслінны арганізм. Распрацаваў тэхналогію атрымання трансгенных раслін шэрагу сельскагаспадарчых культур і стварыў арыгінальныя вектарныя канструкцыі, якія нясуць гаспадарча важныя гены. Атрымаў трансгенныя расліны, якія праяўляюць ўстойлівасць да фітапатагенаў і насякомых, расліны, здольныя паспяхова расці на глебах, забруджаных цяжкімі металамі і нафтапрадуктамі. Усталяваў ролю простых і складаных паўтаральных паслядоўнасцяў ДНК у структурна-функцыянальнай арганізацыі геному раслін. Выдаў і ўкараніў у практыку метадычныя рэкамендацыі па ДНК-пашпартызацыі сартоў і ліній раслін. Стварыў насычаную ДНК-маркерамі генетычную карту геному жыта, якая прадстаўляе высокую генетыка-селекцыйную каштоўнасць. Пад яго кіраўніцтвам праводзяцца даследаванні па ДНК-маркер спадарожнай селекцыі сельскагаспадарчых культур, па ідэнтыфікацыі генаў устойлівасці да хвароб, дыягностыцы захворванняў з выкарыстаннем ДНК-маркераў. Выканаў даследаванні па генетычных наступстваў Чарнобыльскай катастрофы. Вынікі вывучэння малекулярна-генетычных асаблівасцяў развіцця папілярных карцыном шчытападобнай залозы ў дзяцей знайшлі адлюстравання ў выдадзеным у ЗША даведніку па раку шчытападобнай залозы (Thyroid Cancer, 2006).

Узнагароды

Асноўныя працы

Зноскі

Літаратура

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі (23):
Катэгорыя·Памерлі 1 красавіка
Катэгорыя·Генетыкі Беларусі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без нумароў старонак
Катэгорыя·Памерлі ў 2013 годзе
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара
Катэгорыя·Супрацоўнікі Інстытута генетыкі і цыталогіі НАНБ
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Дубровенскім раёне
Катэгорыя·Дактары біялагічных навук
Катэгорыя·Акадэмікі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
Катэгорыя·Заслужаныя дзеячы навукі Рэспублікі Беларусь
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Прозвішча»
Катэгорыя·Нарадзіліся 5 мая
Катэгорыя·Выпускнікі БДТУ
Катэгорыя·Вучоныя паводле алфавіта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без назвы артыкула
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1937 годзе
Катэгорыя·Выкладчыкі БДТУ
Катэгорыя·Узнагароджаныя медалём Францыска Скарыны
Катэгорыя·Лаўрэаты прэміі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Іпб. Прозвішча»
Катэгорыя·Артыкулы пра вучоных без партрэтаў