wd wp Пошук: ⬜

Мікалай Іванавіч Рыжкоў

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Рыжкоў.

Мікала́й Іва́навіч Рыжко́ў (руск.: Николай Иванович Рыжков, нар. 28 верасня 1929, Дылееўка, Дзяржынскі гарсавет, Данецкая вобласць, УССР) — савецкі і расійскі дзяржаўны і партыйны дзеяч. Большую частку кіравання М. С. Гарбачова займаў пасаду Старшыні СМ СССР (1985—1991). Член КПСС з 1956 па 1991 годы. Дэпутат Савета Саюза Вярхоўнага Савета СССР (1974—89 гг.) ад Свярдлоўскай вобласці [5].

Член Савета Федэрацыі (з 2003 года), да 2011 года прэзідэнт Расійскага саюза таваравытворцаў.

Нацыянальны Герой Арменіі (2008).

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і працоўнага шахцёра Івана Фёдаравіча Рыжкова ў сяле Дылееўка (Арцёмаўская акруга УССР, цяпер мястэчка Піўнічнага пасялковага савета Тарэцкага гарадскога савета Данецкай вобласці Украіны). У савецкі час у графе нацыянальнасць пісалася — украінец.

Скончыў Краматорскі машынабудаўнічы тэхнікум, дзе вучыўся ў 1946—1950 гг. і УПІ імя С. М. Кірава, дзе вучыўся ў 1953—1959 гг.

Уралмаш і Дзяржплан

З 1950 года па 1975 год працаваў на інжынерна-тэхнічных пасадах на Уральскам заводзе цяжкага машынабудавання ім. Сярго Арджанікідзэ (ПА «Уралмаш»): у 1955—1959 гг. начальнікам цэха, 1959—1965 гг. галоўным тэхнолагам па зварцы, у 1965—1970 гг. галоўны інжынер, у 1970—1971 гг. дырэктар, у 1971—1975 гг. генеральны дырэктар.

У 1975—1979 гг. першы намеснік міністра цяжкага і транспартнага машынабудавання СССР У. Ф. Жыгаліна.

У 1979—1982 гг. першы намеснік старшыні Дзяржплана СССР [6].

Вышэйшае партыйнае кіраўніцтва

Член ЦК КПСС (1981—1991). З 22 лістапада 1982 года па 15 кастрычніка 1985 года — Сакратар ЦК КПСС, адначасна — загаднік Эканамічным аддзелам ЦК КПСС. У інтэрв’ю Л. Радзіхоўскаму (у газеце «Новый Взгляд», 1992) Рыжкоў успамінаў[7]:

У лістападзе 82-га года мяне — зусім нечакана — абралі сакратаром ЦК і Андропаў увёў мяне ў каманду, што рыхтавала рэформы. Туды ўваходзілі і Гарбачоў, Даўгіх… Пра гэту працу па падрыхтоўцы рэформаў я не шкадую. Сітуацыя была цяжкай, крызіс спеў. Мы сталі разбірацца з эканомікай, а з гэтага пачалася перабудова ў 85 годзе, дзе практычна былі выкарыстаны вынікі таго, што зрабілі ў 83-84 гадах. Не пайшлі б на гэта — было б яшчэ горш.

(«Андропаў даручыў члену ПБ Гарбачову, кандыдату ў члены ПБ Доўгіх і сакратару ЦК па эканоміцы Рыжкову старанна вывучыць становішча, якое склалася ў эканоміцы, і падрыхтаваць прапановы па яе рэфармаванні», — пісаў Рыжкоў у сваіх мемуарах[8].)

З 23 красавіка 1985 года па 13 ліпеня 1990 года — член Палітбюро ЦК КПСС.

Старшыня Савета Міністраў СССР

З 27 верасня 1985 года па 14 студзеня 1991 года — Старшыня Савета Міністраў СССР [9].

М. Рыжкоў знаходзіўся на пасады Старшыні Савета міністраў СССР з пачатку перабудовы, калі былі закладзены асновы змен у гаспадарчым і эканамічным жыцці краіны. Заўважна скарацілася абнаўленне асноўных фондаў, вытворчасць сродкаў вытворчасці і выразна ўзрасла дыферэнцыяцыя прыбыткаў груп насельніцтва, што прывяла да змены маштабу цэн ужо ў 1988 годзе[10]. Такім чынам, у перыяд яго кіраўніцтва былі створаны перадумовы для сістэмнага крызісу эканомікі ў 1991-98 гг. Аднак, не варта лічыць, што М. Рыжкоў меў злы намер на развал эканомікі СССР. Па ўспамінах калег, прычына ляжыць у яго недастатковай кампетэнтнасці і адсутнасці патрэбнай кваліфікацыі, што рэгулярна прыводзіла да маніпулявання ім з боку яго памагатых. У кнізе «Чырвоны тузін. Крах СССР: яны былі супраць» прыводзіцца яго трактоўка адстаўкі з гэтага паста («не хацеў быць на капітанскім мастку тонучага карабля»)[11].

У 1987 годзе на верфі Вяртсіля ў Фінляндыі прыняў рэкордна вялікае судна «Трансшэльф»[12].

Па словах акадэміка Легасава, Н. І. Рыжкоў унёс значны ўнёсак у арганізацыю прац па ліквідацыі наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС у 1986 годзе[13].

Калі Міхаіл Гарбачоў прыступіў да рэформаў, Мікалай Рыжкоў падтрымаў яго курс, бачачы сваё заданне ў стварэнні «рынкавага сацыялізму», да якога вынікала рухацца «эвалюцыйным шляхам». Акадэмік Алег Багамолаў адзначаў, што «Рыжкоў ухваляў ідэі перабудовы, але ставіўся да іх з асцярожнасцю…»[14].

Рыжкоў сцвярджае, што ўвёў у 1988 годзе ў айчынную эканоміку паняцці манапалізму і канкурэнцыі [7].

24 мая 1990 года на пасяджэнні сесіі Вярхоўнага Савета СССР, які трансляваўся на ўсю краіну па тэлебачанню, заявіў, што цэны на хлеб і прадукты — неапраўдана нізкія і павінны павялічыцца.

Анатоль Сабчак вінаваціў Мікалая Рыжкова ў патуранні стварэнню кааператыва «АНТ», супрацоўнікі якога спрабавалі вывезці за мяжу 12 танкаў. Тым часам, пагаршэнню эканамічнай сітуацыі ў краіне ў канцы 80-х спрыяў і той факт, што ў запалу палітычнага змагання аказаліся забыты штодзённыя патрэбы — ураджай заставаўся непрыбраным, нягледзячы на штотыднёвыя выступы М. І. Рыжкова па тэлебачанні (асабліва негатыўна ў гэтым дачыненні выказвалася кіраўнікі сталіц — Гаўрыіл Папоў, Сяргей Станкевіч і Анатоль Сабчак) і ўсё гэта — вінавачанні ў адрас саюзнага ўрада, палітычнае змаганне вакол канцэпцый эканамічнага аздараўлення краіны — «500 дзён» Станіслава Шаталіна і Рыгора Яўлінскага, на якой настойвалі радыкалы, з аднаго боку, і ўрадавай, распрацаванай Саветам Міністраў М. І. Рыжкова, з іншай — прывяло да таго, што 26 снежня 1990 года Мікалай Рыжкоў перанёс шырокі інфаркт. Падчас лячэння быў адпраўлены М. С. Гарбачовым у адстаўку.

«Рыжкоў быў Гарбачову саюзнік» (да яго спробы вылучэння кандыдатам у прэзідэнты СССР), — казаў пра той перыяд акадэмік Станіслаў Шаталін [15]. Я. К. Лігачоў у 2010 годзе адзначаў, што «Рыжкоў супраць Гарбачова ніколі не выступаў публічна»[16]. На наступны дзень пасля адстаўкі Вярхоўны Савет СССР прызначыў Рыжкову за асаблівыя заслугі пажыццёвую персанальную пенсію ў памеры 1200 рублёў у месяц[17].

Барыс Нямцоў, крытыкуючы Рыжкова, адзначаў, што той быў «выдатным кіраўніком прадпрыемства, але жудасным прэм’ерам»[18].

Пасля адстаўкі

У 1991 годзе, выйдучы на пенсію, балатаваўся ў прэзідэнты РСФСР ад КПСС (набраў крыху больш 16 % галасоў, заняўшы другое месца пасля Ельцына, абранага ў першым туры).

У час падзей 19-21 жніўня 1991 года знаходзіўся ўдома і па тэлевізары пазнаў пра выступ ДКНС. Лічыць выступ камітэта своеасаблівай спробай спыніць разбурэнне СССР[19].

У снежні 1991 года быў адным з тых, хто падпісаў зварот да Прэзідэнта СССР і Вярхоўнага Савета СССР з прапановай пра скліканне надзвычайнага З’езда народных дэпутатаў СССР[20].

Працаваў экспертам Ваенна-прамысловай інвестыцыйнай кампаніі, быў дарадцам, а потым старшынём савета дырэктараў Цверуніверсалбанка.

З 1998 па 2011 год узначальваў Каардынацыйны савет спрыяння айчынным таваравытворцам (у наш час Расійскі саюз таваравытворцаў), што яднаў больш 130 галіновых саюзаў і асацыяцый.

Дума і Савет Федэрацыі

У 1993-м пачаў займацца праблемамі Прохараўскага поля ў Белгарадскай вобласці… Потым мне прапанавалі стаць дэпутатам, і я двойчы балатаваўся ад Белгарадскай вобласці[21].

У снежні 1995 гады абраны дэпутатам Дзяржаўнай думы Федэральнага Сходу Расіі другога склікання па Белгарадскай аднамандатнай выбарчай акрузе № 62 ад блока «Улада — народу». У думе ўзначальваў дэпутацкую групу «Народаўладдзе». Старшыня выканкама Народна-патрыятычнага саюза Расіі (НПСР).

У снежні 1999 года па гэтай жа акрузе абраны дэпутатам Дзяржаўнай думы трэцяга склікання.

У верасні 2003 гады прызначаны прадстаўніком адміністрацыі Белгарадскай вобласці ў Савету Федэрацыі Федэральнага Сходу Расійскай Федэрацыі. У сувязі з гэтым склаў паўнамоцтвы дэпутата Дзяржаўнай думы.

Старшыня Камісіі Савета Федэрацыі па натуральных манаполіях, член Камітэта па пытаннях мясцовага самакіравання, сустаршыня расійска-армянскай камісіі міжпарламенцкай супрацы.

На пасяджэнні Савета Федэрацыі 1 сакавіка 2014 года прагаласаваў (гэтак жа, як і ўсе астатнія члены СФ) за выдачу дазволу Прэзідэнту Расіі выкарыстаць пры патрэбе Узброеныя сілы на тэрыторыі Украіны. Пры гэтым у сваім выступе так ацаніў падзеі:

Падзеі ва Украіне — гэта сапраўдны бунт. Карычневая чума захапіла ўладу[22]

17 сакавіка таго ж года трапіў пад санкцыі Еўрасаюза [23].

Заўвагі

↑ Nikolaj I. Ryschkow // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
↑ US designates additional individuals and Russian bank under Ukraine-related sanctions and issues third Executive Order targeting sectors of Russian economy — 2014.
↑ United States: Crisis In The Crimea: Sanctions Update 3 — Mondaq, 2014.
↑ US Sanctions 2.0; “Additional Costs” Levied On Russian Banks & Billionaires - Full List // Zero Hedge / D. Ivandjiiski, T. Backshall — 2014.
↑ Список депутатов Верховного Совета СССР 11 созыва
↑ «Известия». 1 стр. Суббота, 10 июня 1989 года. Николай Иванович Рыжков.
1 2 Н.РЫЖКОВ: «Я ХОТЕЛ ИЗБЕЖАТЬ ПОТРЯСЕНИЙ» // Издательский Дом «Новый Взгляд»
↑ Рыжков Н. И. Главный свидетель. М., 2009. С. 12.
↑ Биография: Рыжков Николай Иванович — Правители России и Советского Союза
↑ Кара-Мурза Сергей Георгиевич/Белая книга. Экономические реформы в России (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 верасня 2017. Праверана 4 красавіка 2017.
↑ «Красная дюжина. Крах СССР: они были против» ISBN 978-5-470-00173-3, стр. 101—108
↑ ТХ ТРАНСШЕЛЬФ (нявызн.) (недаступная спасылка). — Карточка судна. Архівавана з першакрыніцы 2 лютага 2012. Праверана 30 снежня 2011.
↑ PowWeb
↑ ЕЁ ЗВАЛИ НЕ «Китай» Архівавана 31 мая 2006. // НГ
↑ Явлинский Григорий Алексеевич. Документы. Были люди… Архівавана 15 лютага 2012.
↑ Егор Лигачев: «Мы хотели быстро избавить народ от пьянства. Но мы заблуждались!» // KP.RU
↑ Постановление Верховного Совета СССР от 15 января 1991 г. N 1907-I “О пенсионном и материально-бытовом обеспечении тов. Рыжкова Н.И.”
↑ Борис Немцов, Исповедь бунтаря, 2007, с. 12
↑ Рыжков: реформы обсуждались еще до прихода Горбачева Архівавана 31 сакавіка 2017.
↑ Из истории создания Конституции Российской Федерации. Конституционная комиссия: стенограммы, материалы, документы (1990—1993 гг.) Т. 6: Дополнительные, мемуарные, справочные материалы, стр. 543—552. М., Фонд конституционных реформ. 2010. ISBN 978-5-9901889-2-1
↑ ЭКС-Премьер СССР Николай Рыжков: ИНИЦИАТОРОМ ПЕРЕСТРОЙКИ БЫЛ АНДРОПОВ (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 сакавіка 2014. Праверана 9 красавіка 2013.
↑ Совет Федерации единодушно проголосовал за введение войск в Украину, позволив Путину действовать «в легитимном поле» // Новая газета, март 2014
↑ COUNCIL DECISION 2014/145/CFSP // Official Journal of the European Union, 17.3.2014

Зноскі

Літаратура

Рыжкоў Мікалай Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 13: Праміле — Рэлаксін. — С. 493. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13), ISBN 985-11-0035-8.

Спасылкі

Биография на сайте Совета Федерации Архівавана 21 снежня 2012.
Россию развратило богатство Архівавана 1 кастрычніка 2009.
Гамов, Александр.. Николай Рыжков: «Государство в экономике не должно быть ночным сторожем с берданкой» (нявызн.). Газета «Комсомольская правда» (22 верасня 2009). — Политика: в России. Праверана 11 ліпеня 2015.
Д/ф Николай Рыжков. Последний Премьер Империи Архівавана 26 верасня 2018. (РТР, 2014)
«При всем неуважении к Горбачеву — он не хотел разрушить страну» — интервью изданию lenta.ru 2015 года
Рыжков Николай Иванович почетный житель города Торецка — «Дзержинск — город шахтеров»
https://ria.ru/politics/20161213/1483464103.html