Купалаўскія чытанні — адна з формаў папулярызацыі ведаў пра жыццё і творчасць першага народнага паэта Беларусі Янкі Купалы, прафесійны форум для абмеркавання навуковых дасягненняў і праблем купалазнаўства.
Першай навуковай купалаўскай канферэнцыяй лічыцца вечар, прысвечаны саракагоддзю з дня нараджэння паэта, які адбыўся ў Беларускім дзяржаўным універсітэце 19 сакавіка 1922 года [1].
Правядзенне рэгулярных купалаўскіх чытанняў было распачатае ўжо пасля смерці Янкі Купалы яго жонкай Уладзіславай Луцэвіч. Купалаўскія чытанні ладзіліся ў музеі паэта з 1940-х гадоў[2] і ў Вязынцы з 1950-х гадоў[3].
У 1995 годзе з ініцыятывы тагачаснага дырэктара Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы Жанны Дапкюнас быў пакладзены пачатак традыцыі правядзення Міжнародных купалаўскіх чытанняў як міжнароднай навуковай канферэнцыі.
Пачынаючы з 1996 года, сталым суарганізатарам Міжнародных купалаўскіх чытанняў разам з Літаратурным музеям Янкі Купалы з’яўляецца Міжнародны фонд Янкі Купалы. У чытаннях прымаюць удзел навукоўцы, літаратуразнаўцы і літаратары з Беларусі, Літвы, Латвіі, Польшчы, Расіі, Украіны, Вялікабрытаніі, ЗША і Германіі. Матэрыялы чытанняў выдаюцца асобнымі друкаванымі зборнікамі.
--- | |||||||||||||||||||||||||||||
Нумар | Год правядзення | Тэма чытанняў | |||||||||||||||||||||||||||
І | 1995 | «Спадчына Янкі Купалы і яго музей у сучасным асэнсаванні» | |||||||||||||||||||||||||||
II | 1996 | "Янка Купала і «Наша Ніва» [4] | |||||||||||||||||||||||||||
IIІ | 1997 | «Янкі Купала — публіцыст» [5] | |||||||||||||||||||||||||||
IV | 1998 | «Янка Купала і Адам Міцкевіч»[6][7] | |||||||||||||||||||||||||||
V | 2000 | «Ад тутэйшасці да нацыянальнасці:Янка Купала і праблемы беларускага самапазнання»[8][9] | |||||||||||||||||||||||||||
VI | 2002 | «Янкі Купала і еўрапейскі літаратурны працэс»[10] | |||||||||||||||||||||||||||
VII | 2004 | «Нараджэнне класіка: да стагоддзя пачатку беларускамоўнай творчасці Янкі Купалы»[11] | |||||||||||||||||||||||||||
VIII | 2007 | «Мастацкі свет Янкі Купалы: класічна-анталагічнае і непаўторна-індывідуальнае»[11][12][13] | |||||||||||||||||||||||||||
IX | 2009 | «Творчасць Янкі Купалы — духоўны і эстэтычны феномен»[14][15][16][17] | |||||||||||||||||||||||||||
X | 2012 | запланаваныя[18] | |||||||||||||||||||||||||||
--- |
Акрамя Мінска традыцыю купалаўскіх чытанняў здаўна падтрымлівае Гродна. У Гродзенскім педагагічным інстытуце ў 1958—1965 гадах купалаўскія чытанні праводзіліся штогод.
Пасля доўгага перапынку яны былі адноўленыя ў 1995 годзе на філалагічным факультэце Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы як навуковая канферэнцыя, якая раз на два гады збірае купалазнаўцаў у Гродна[19]. Апошнія, восьмыя па ліку, Рэспубліканскія купалаўскія чытанні прайшлі ў Гродна ў лютым 2010 года[20].