wd wp Пошук:
    ⬜

    Крыварожскі метратрам

    Крыварожскі хуткасны трамвай (укр.: Криворізький швидкісний трамвай) — пераважна пазавулічная хуткасная гібрыдная легкарэльсавая транспартная сістэма ў Крывым Рагу Днепрапятроўскай вобласці. Мае адну лінію даўжынёй 18 км, па якой пракладзена чатыры маршруты[1][2]. Налічвае 15 станцый, чатыры з якіх — падземныя. Большая частка лініі пабудавана па стандартах метрапалітэна, але як рухомы састаў выкарыстоўваюцца трамвайныя вагоны, а не цягніка метро. Адзінае месца ў краіне, дзе ўзаконен левабаковы рух[3][4]. Эксплуатуецца камунальным прадпрыемствам «Хуткасны трамвай»[5].

    Гісторыя

    Савецкі перыяд

    Станцыя «Дом саветаў»
    Станцыя «Праспект Металургаў»

    Праект будаўніцтва быў распрацаваны ў 1972 году харкаўскім інстытутам «УкркамунНДІпраект», Міністэрствам жыллёва-камунальнай гаспадаркі УССР і «Харкаўметрапраект» Міністэрства будаўніцтва УССР. Па савецкіх стандартах будаванне метрапалітэна ўзгаднялася толькі для гарадоў-мільённікаў, а насельніцтва Крывога Рога ў 1970-х гадах, калі праектавалася сістэма, склала 700.000 жыхароў[6]. Папулярная версія аб тым, што ў раённым цэнтры не маглі дазволіць будаўніцтва паўнавартаснага метро, пакуль у абласным цэнтры — Днепрапятроўску — такога віду транспарту не было[3][7]. Таму была спраектаваная лёгкарэйкавая сістэма, якая адказвае стандартам метрапалітэна, але выкарыстоўвае трамвайны рухомы састаў.

    Будаўніцтва пачалося ў 1974 годзе. Адкрыццё першай чаргі са станцыямі «Плошча Працы», «Кастрычніцкая», «Плошча Арцёма» і часовым прыпынкам паблізу сучаснай станцыі «Мудроныя» адбылося 26 снежня 1986 года. Лінію абслугоўвалі 7 цягнікоў.

    Другая чарга была адкрыта з спазненнем з-за частых затапленняў тунэляў грунтавымі водамі і фінансавым крызісам канца 1980-х. 13 лютага 1988 года адкрылі станцыю «Дом Саветаў» з аднакалейным рухам да яе ад «Дзяржынскай». 2 мая 1989 года другая чарга пачала дзейнічаць пасля адкрыцця станцый «Дзяржынская», «Праспект Металургаў» і «Кальцавая», збудаванні старой станцыі «Дзяржынская» былі дэмантаваныя.[7]

    У часы незалежнасці

    Будаўніцтва трэцяй чаргі вялося ў часы незалежнасці Украіны, пачынаючы з 1992 года. Нягледзячы на складанае эканамічнае становішча, станцыі гэтага ўчастка таксама будаваліся па стандартах метрапалітэна. 26 кастрычніка 1999 года з удзелам Прэзідэнта Украіны Леаніда Кучмы адбылося адкрыццё толькі двух станцый («Індустрыяльная» і «Зарэчная») з пяці, запланаваных у трэцяй чарзе[8]. Пасля ўвядзення ў эксплуатацыю новага ўчастка станцыя «Плошча Працы» апынулася размешчанай у баку ад галоўнай лініі (хоць і ў непасрэднай блізкасці ад яе). У сувязі з гэтым быў уведзены падзел маршрутаў на № 1 («Кальцавая» — «Плошча Працы») і № 2 («Кальцавая» — «Зарэчная»). 19 чэрвеня 2000 года адкрылі станцыю «Электразаводская»[9], 19 мая 2001 года — «Гарадская бальніца». Станцыя «Воўнапрадзільная» была закансервавана ў 2001 годзе праз тое, што побач з ёй няма жылой забудовы[10][11].

    Гарадская бальніца, самая новая станцыя

    У 2003 годзе быў уведзены новы лагатып: чырвоныя літары «ШТ» (скарочана ад украінскай назвы «швидкісний трамвай») на белым фоне замянілі на зялёную «М» (скарочана ад «метратрам»)[6].

    Рашэннем гарадскога савета ад 28 лютага 2007 станцыі «Кастрычніцкая» было прысвоена новая назва — «Станцыя імя Гутоўскага» у гонар Рыгора Гутовскага — апошняга савецкага мэра Крывога Рога, падчас якога ў горадзе было пабудаван і адкрыт метрапалітэн[12].

    Карта развіцця хуткаснага трамвая

    У 2012 годзе пачалася інтэграцыя хуткаснага трамвая да трамвайнай сеткі, 25 мая[13], напярэдадні дня горада, адбылося ўрачыстае адкрыццё новай трамвайнай лініі[14]. У раёне былой станцыі «Кальцавая» (якая была зачынена, а шлях — разабраны) на месцы гейта была збудаваная лінія, якая дазваляе ажыццяўляць выезд хуткаснага трамвая на лінію гарадскога трамвая. Хуткасны трамвай пайшоў па лініі гарадскога трамвая да прыпынку «Кальцо КМК», у маршруце з’явілася 4 новых прыпынку. Такая перабудова мела як прыхільнікаў так і незадаволеных сярод крыварожцаў. Першыя задаволеныя магчымасцю дабрацца прахадной камбіната без перасадак; другія — вінавацяць немэтазгоднасці расходавання сродкаў (₴ 3800000. ~ $ 250 тыс.) на такую нязначную мадэрнізацыю, а таксама папракаюць запаволеннем руху хуткасных трамваяў, і магчымасцю іх хутчэйшага зносу і псуты. Ужо ў дзень адкрыцця лініі з рухомым складам хуткаснага трамвая на лініі гарадскога трамвая адбылося некалькі паломак і ўскладненняў руху. Аварыі на лініі здараюцца даволі часта[15][16][17].

    У жніўні 2012 года была адноўлена праца станцыі «Кальцавая» — цяпер пасадка і высадка пасажыраў ажыццяўляецца адначасова на адной, новазбудаваныя платформе. Ўведзена маршрут № 3 («Зарэчная» — «Кальцо КМК»), маршруты № 1 і № 2 пачалі курсіраваць па сваім старым напрамках. Акрамя таго, здзейсніць пасадку на «Кальцавой» можна толькі на маршруты № 1 і № 2, а маршрут № 3 праходзіць міма станцыі. 2016 га, пасля прыняцця закона аб дэкамунізацыі [18], былі змененыя назвы трох станцый: «Імя Гутоўскага» стала «Сонечнай»; «Плошча Арцёма» было зменена на «Вячэрні Бульвар»; станцыя «Дзяржынская» стала «Мудроная»[18].

    Характарыстыка

    Маршруты

    #Канчатковыя станцыіКолерУведзена ў стройКолькасць дзеючых станцыйПрацягласць (км)
    № 1 «Кальцавая»-«Плошча Працы»Сіні29.12.1986810,8
    № 2 «Кальцавая» — «Зарэчная»Чырвоны26.10.19991016,0
    № 3 «Зарэчная» — «Кальцо АМКР»Зялёны25.05.20121317,1
    № 4м «Зарэчная» — Кальцо ЮГОК 20.08.2015 (24) 26
    Усяго: 1526,7

    Рухомы састаў

    У Крыварожскім метрапалітэне выкарыстоўваюцца трамвайныя вагоны. Гэта з’яўляецца адным з асноўных аргументаў пра тое, што сістэма не з’яўляецца метрапалітэнам. Аднак, вядомы даследчык метро Роберт Швандль не вылучае такі крытэр класіфікацыі[19].

    Tatra T3SU. Кальцавая
    Tatra KT3UA на станцыі «Зарэчная» (2012)

    Самымі шматлікімі з’яўляюцца вагоны Tatra T3. У 1986 годзе было набыта 15 вагонаў мадыфікацыі Tatra T3SU (№ 001—015), у 1987 годзе яшчэ 35 (№ 016—050). За фінансавага крызісу, у 1993 годзе было набыта не новыя вагоны, а выкарыстоўваюцца — 2 Tatra T3SU з Запарожжа (№ 051—052) і 11 адрамантаваных Tatra T3 з Прагі (№ 053—063). Апошнія мелі змененую сістэму ацяплення, вялікія люстэркі задняга выгляду, па адным сядзення ў кожным шэрагу і большая колькасць поручняў. Пасля вялікія люстэркі задняга выгляду пачалі ўсталёўваць і на іншых вагонах. Усе Крыварожскія Tatra T3 трохдзверныя; у пярэдняй маршрутапаказальніках убудавана дадатковая трэцяя фара. З 2005 года вагоны № 001—047 і № 064—066 былі мадэрнізаваны на Tatra T3R.P Дарніцкім трамвайным дэпо ў Кіеве. У 2005 годзе там жа шляхам злучэння двух вагонаў Tatra T3 з дапамогай нізкападлогавай секцыі быў створаны вагон Tatra KT3UA № 067, а ў 2009 годзе быў створаны аналагічны вагон № 068 з былых № 051 і № 052[20].

    У 1993—1995 гадах набылі 11 вагонаў 71-611 (№ 201—211). Гэта асаблівая мадыфікацыя 71-608 у якой шэсць дзвярэй па тры ў кожны бок з павярнутымі ў салон сядзеннямі. Усяго было выпушчана 13 такіх вагонаў спецыяльна для Крыварожскага метрапалітэна і Валгаградскага хуткаснага трамвая, дзе таксама ёсць падземныя ўчасткі.

    Трамваі курсіруюць па адным або счэпленымі па два. У маі 2012 года трамваі счэпленыя з 3-х вагонаў былі раз’яднаныя, бо не маглі манеўраваць на лініі гарадскога трамвая.

    Аплата праезду

    Жэтон для праезду

    Аплата праезду ажыццяўляецца жэтонамі, якія апускаюцца ў турнікеты пры ўваходзе на станцыі метро. Жэтоны прадаюцца ў касах на кожнай станцыі. У савецкі час замест жэтонаў выкарыстоўваліся манеты наміналам 5 капеек. Аўтаматы для размену дробязі захаваліся на станцыі «Дом Саветаў». Падчас інфляцыі пачатку 1990-х выкарыстоўвалі квіткі. У канцы 1990-х на жэтоны наносілася рэклама банка «INKO». Пасля яго закрыцця іх вывелі з абарачэння, але пасля зноў ўвялі з-за зношанасці небрэндаваных жэтонаў[21].

    Жэтоны вырабляліся ў Харкаве, гэта адны з першых пластмасавых жэтонаў для транспарту на тэрыторыі Украіны[22]. На 2015 год метротрам — гэта адна з апошніх сістэм грамадскага транспарту ў краіне, дзе не выкарыстоўваюцца бескантактавыя электронныя карткі. Для ільготнага праезду выкарыстоўваюцца папяровыя квіткі.

    У снежні 2016 кошт праезду складаў 2,50 украінскія грыўні.

    Зноскі

    1. ↑ Крывы Рог: Працяг лініі хуткаснага трамвая (руск.)
    2. ↑ Хуткасны № 3 ходзіць па «асабліваму» графіку (руск.)
    3. 1 2 Канстанцін Ракаўскі. Мегахутар індустрыі. Украінскі тыдзень. № 14 (179) ад 8 красавіка 2011
    4. ↑ Паміж «Дзяржынскаю» і «Домам Саветаў» тунэлі ў розных напрамках мяняюцца месцамі пад зямлёй без прамога перасячэння, праходзячы адзін з аднаго. Гэта змяняе рух з правабаковага на левабаковы
    5. ↑ Транспарт, сувязь г. Крывога Рога (нявызн.). Выканкам Крыварожскага гарадскога савета. Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2015. Праверана 2 червеня 2015.
    6. 1 2 С. Балашэнка. Гісторыя. Крыварожскі метрапалітэн (метратрамвай). Сайт пра чыгунку (руск.)
    7. 1 2 Свет метро. Гісторыя (нявызн.). Свет метро. Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2015. Праверана 2 чэрвеня 2015.
    8. ↑ Хіба гэта ганаровы, калі несумленна? (нявызн.). Газета День. Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2015. Праверана 2 червеня 2015.
    9. ↑ Станцыя «Электразаводская» на сайце «Свет метро» (руск.)
    10. ↑ Калі пачыналася будаўніцтва трэцяй чаргі хуткаснага трамвая, уздоўж лініі паміж станцыямі «Індустрыяльная» і «Воўнапрадзільная» планавалася пабудаваць вялікі жылы масіў «Індустрыяльны», але пасля распаду СССР гэтыя планы адмененыя
    11. ↑ Станцыя «Шерстепрядильная» на сайце «Свет метро» (руск.)
    12. ↑ Рашэнне Крыварожскага гарадскога савета № 912 ад 28 лютага 2007. Афіцыйны сайт Выканаўчага камітэта Крыварожскае гарадскога савета
    13. ↑ Будуць унесены змяненні ў арганізацыю пасажырскіх перавозак (нявызн.) (недаступная спасылка). Выканкам Крыварожскага гарадскога савета. Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2015. Праверана 2 червеня 2015.
    14. ↑ Напярэдадні Дня горада ў Крывым Рогу ўрачыста адкрылі новую трамвайную лінію(фота) (нявызн.) (недаступная спасылка). krnews.ua. Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2015. Праверана 2 червеня 2015.
    15. ↑ У Крывым Рагу ў працоўную перавозку зламаўся хуткасны трамвай (нявызн.). 0564.ua. Праверана 2 червеня 2015.
    16. ↑ НЗ у Крывом Рогу: хуткасны трамвай сышоў з рэек, спыніўся ў тунэлі і задыміўся (ФОТА) (нявызн.). 0564.ua. Праверана 2 червеня 2015.
    17. ↑ У Крывым Рогу гарыць хуткасны трамвай (нявызн.). 0564.ua. Праверана 2 червеня 2015.
    18. ↑ У Крывым Рогу перайменаваны станцыі хуткаснага трамвая, - актывіст | Першы Крыварожскі (нявызн.). 1kr.ua. Праверана 18 снежня 2016.
    19. ↑ Robert Schwandl. What is a metro? A subway? An underground? UrbanRail.Net (англ.)
    20. ↑ Спіс вагонаў метротрама. Крыварожскі хуткасны трамвай. Свет метро (руск.)
    21. ↑ Аплата праезду. Крыварожскі хуткасны трамвай. Свет метро (руск.)
    22. ↑ Тарасаў А. В. Жэтоны хуткаснага трамвая Крывога Рога / Андрэй Валер’евіч Тарасаў // Пецярбургскі калекцыянер. — 2011. — № 5. — С. 32-34. (руск.)

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (5):
    Катэгорыя·Метрапалітэны Украіны
    Катэгорыя·З’явіліся ў 1986 годзе
    Катэгорыя·Метрапалітэны паводле алфавіта
    Катэгорыя·Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы
    Катэгорыя·Крывы Рог