wd wp Пошук:

Караль I

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з імем Карл. У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Карл I.

Ка́раль I (ням.: Karl I. von Hohenzollern-Siegmaringen, рум.: Carol I, 20 красавіка 1839, Зігмарынген, Германія — 27 верасня (10 кастрычніка н. ст.) 1914) — князь («дамнітар») Аб’яднанага княства Валахіі і Малдавіі (18661881) і першы кароль Румыніі26 сакавіка 1881 года) з нямецкага каталіцкага дому Гогенцолернаў-Зігмарынгенаў, сын князя Карла Антона Гогенцолерн-Зігмарынгенскага. Генерал-фельдмаршал Германскай імперыі1909) і Расійскай імперыі1912). 5 верасня 1877 ганараваны Ваеннага Ордэна Св. Велікамучаніка і Пераможца Георгія 3-й ст., а 29 лістапада 1877 Ваеннага Ордэна Св. Велікамучаніка і Пераможца Георгія 2-й ст. З 18 ліпеня 1898 быў шэфам 18-га пяхотнага Валагодскага палка.

Біяграфія

Карл Эйтэль Фрыдрых Людвіг фон Гогенцолерн-Зігмарынген нарадзіўся 20 красавіка 1839 года ў Германіі. Бацька — князь Карл Антон Гогенцолерн-Зігмарынген — быў адзін час міністрам-прэзідэнтам Прусіі. Маці — Жазэфіна Бадэнская, дачка Карла, вялікага герцага Бадэнскага.

Прынц Карл вучыўся ў ваеннай акадэміі ў Берліне, быў афіцэрам прускай арміі, удзельнічаў у Дацкай вайне 1864.

Абраны на прастол Румыніі пасля анархіі, выкліканай звяржэннем Аляксандра Іона Кузы, калі перад Румыніяй узнікла небяспека распаду і новага падпарадкавання Турцыі. З прычыны таго, што Аўстрыйская імперыя не вітала гэтага абрання, Карлу-Каралю прыйшлося дабірацца з Прусіі ў сваё княства па чыгунцы праз Аўстрыю інкогніта. Даехаўшы да румынскай мяжы, ён перасеў у прадстаўлены яму экіпаж (у Румыніі не было чыгунак) і прыбыў у Бухарэст, дзе яго быў добра насельніцтвам. Падпісаў вельмі ліберальную па тых часах румынскую канстытуцыю. У 1881 пасля канстытуцыйнай рэформы прыняў тытул караля.

За 48 гадоў свайго кіравання (гэта самае працяглае кіраванне за ўсю гісторыю Румыніі) ён дамогся незалежнасці Румыніі, высока падняў яе міжнародны прэстыж, з нямецкай уніклівасцю займаўся аднаўленнем эканомікі, заснаваў і ўмацаваў каралеўскую дынастыю Румыніі. У Карпатах ён пабудаваў каралеўскую рэзідэнцыю — замак Пелеш — жамчужыну ў стылі неарэнесансу. Замак, абсталяваны ўсімі тэхнічнымі навінкамі таго часу, ён з любоўю называў — «калыска дынастыі, калыска нацыі». Не маючы прамых спадчыннікаў, Караль I прызначыў пераемнікам свайго пляменніка, для сям’і якога пабудаваў па суседстве вытанчаны замак Пелішор.

Саюзнік Расіі ў Руска-турэцкай вайне 1877—1878, галоўнакамандуючы ў бітве пад Плеўнай.

Пры ім Румынія атрымала поўную незалежнасць ад Асманскай імперыі (1878) і набыла Дабруджу — большую частку яшчэ ў тым жа 1878, а яшчэ невялікі яе раён адваявала ў былой сваёй саюзніцы Балгарыі (1913, Другая балканская вайна). У 1907 было падушана магутнае сялянскае паўстанне.

Жанаты на Елізавеце фон Від, пісьменніцы (псеўданім «Кармэн Сільва»); іх адзіная дачка памерла ў дзяцінстве. Караль сканаў ва ўзросце 75 гадоў, неўзабаве пасля пачатку Першай сусветнай вайны, у якой Румынія да 1916 года прытрымлівалася нейтралітэту (нягледзячы на жаданне караля ўступіць у вайну на баку Германіі, грамадская думка схілялася на бок Антанты); многія лічылі, што няздольнасць караля разупэўніць сваіх міністраў паскорыла яго смерць. Яго пераемнікам стаў пляменнік Фердынанд.

Зноскі

  1. 1 2 Carol I // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. 1 2 Carol I of Romania // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #119278219 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
  4. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі (29):
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Падвязкі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Старонкі з неадназначнымі геаланцужкамі
Катэгорыя·Памерлі ў 1914 годзе
Катэгорыя·Памерлі ў Румыніі
Катэгорыя·Удзельнікі руска-турэцкай вайны 1877—1878
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Памерлі 10 кастрычніка
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Залатога руна
Катэгорыя·Гогенцолерны-Зігмарынгены
Катэгорыя·Род Гогенцолернаў-Зігмарынгенаў
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Зігмарынгене
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Святога Георгія III класа
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Пахаваныя ў Румыніі
Катэгорыя·Генерал-фельдмаршалы Расійскай імперыі
Катэгорыя·Аб’яднанае княства Валахіі і Малдовы
Катэгорыя·Кавалеры Вышэйшага ордэна Святога Дабравешчання
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікідадзеных без беларускага подпісу
Катэгорыя·Каралі румынскія
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1839 годзе
Катэгорыя·Узнагароджаныя Ваенным медалём (Францыя)
Катэгорыя·Кавалеры Вялікага крыжа ордэна Святых Маўрыкія і Лазара
Катэгорыя·Нарадзіліся 20 красавіка
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Святога Георгія II класа
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Караля I
Катэгорыя·Кавалеры Вялікага крыжа Ваеннага ордэна Італіі
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Чорнага арла
Катэгорыя·Германскія генерал-фельдмаршалы