Збіццё паветранага шара D-Caribbean

Прапануецца аб’яднаць гэтую старонку з Трагедыя ў небе над Бярозай (12 верасня 1995). Абмеркаваць прапанову можна на адмысловай старонцы.

Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Магчымы машынны пераклад, ужыванне ненарматыўнага правапісу або лексікону. Для праверкі ёсць адмысловыя праграмы.

Збіццё паветранага шара D-Caribbean — авіяцыйная катастрофа, якая адбылася 12 верасня 1995 года ў Бярозаўскім раёне, калі сілы СПА збілі амерыканскі паветраны шар D-Caribbean, які ўдзельнічаў у міжнародных гонках паветраных шароў і заляцеў у паветраную прастору Беларусі з тэрыторыі Польшчы. Абодва пілоты, Алан Фрэнчэль і Джон Сцюарт, загінулі[1].

Ход падзей

12 верасня 1995 года ў Швейцарыі пачалося міжнароднае спаборніцтва паветраплавальнікаў. Як сцвярджалі арганізатары чэмпіянату, пра мерапрыемства былі папярэджаныя дыспэтчарскія службы ўсіх краінаў, праз чый паветраны калідор транзытам скіроўваліся экіпажы[2], але беларускія дыспетчары вырашылі, што ім паведамленне даслалі памылкова[3]. У выніку пагранічныя і супрацьпаветраныя сілы не былі папярэджаныя пра магчымасць перасячэння шарамі паветранай граніцы Беларусі, і беларуская авіяцыя атрымала загад збіць шар, які перасёк межы краіны ў Бярозаўскім раёне. Пра наяўнасць людзей у кошыку шара беларускія вайскоўцы не ведалі.

Наступствы

Збіты паветраны шар стаў прычынай міжнароднага скандалу і расследавання. Экіпаж верталёта МІ-24, які збіў шар, доўга дапытвалі, потым узнагародзілі гадзіннікамі[4]. Тагачасны начальнік аддзелу апэратыўнага рэагавання Савету бяспекі Юрый Сівакоў настойваў, што амэрыканцы памерлі яшчэ да таго, як іх зьбілі: падняўшыся на вялікую вышыню (2300 м), памерлі ад недахопу кіслароду. Іншыя экспэрты не выключалі, што спартоўцы сапраўды маглі знаходзіцца без прытомнасці, але да зямлі ляцелі жывымі[5]. Ніхто з беларускіх афіцыйных асобаў не ўзяў на сябе адказнасць за інцыдэнт[6]. Але пасля гэтага паветраныя шары, якія траплялі на тэрыторыю Беларусі з-за мяжы імкнуліся пасадзіць. На месцы аварыі быў усталяваны камень з надпісам «прабачце».

Цікавыя факты

• Джон Сцюарт меў багатую біяграфію у якасці пілота Вялікабрытаніі і ЗША. Ён ўдзельнічаў у Другой сусветнай вайне, потым ваяваў падчас Суэцкага крызісу, дзе ў 1956 г. быў збіты і сеў на ваду, дзе яго уратавалі французскія саюзнікі. Пазней ваяваў у В’етнаме ў авіяцыі ЗША[7].
• Гэты інцыдэнт нярэдка ўзгадвалі ў сувязі з «мядведзіроўкай», калі 4 ліпеня 2012 г. самалёт, пілатуемы грамадзянамі Швецыі, несанкцыянавана перасек мяжу Рэспублікі Беларусь, праляцеў над Івянцом і Мінскам, раскідваючы плюшавых мядзведзікаў з заклікамі да свабоды слова, і, незаўважаны сродкамі супрацьпаветранай абароны, вярнуўся ў пункт вылету ў Літве[8].

Зноскі

1. ↑ 12 верасня 1995 над Беларуссю быў збіты амерыканскі паветраны шар // Vytoki.net
2. ↑ Як 20 гадоў таму беларуская авіяцыя расстраляла паветраны шар з амэрыканцамі // Свабода, 19.07.2015
3. ↑ Елена Шалаева. ЧТО С НИМ ДЕЛАТЬ?" — «СБИВАЙ!» ИСТОРИЯ ГОНКИ НА ВОЗДУШНЫХ ШАРАХ, КОТОРАЯ ЗАКОНЧИЛАСЬ СМЕРТЬЮ В НЕБЕ НАД БЕЛАРУСЬЮ // Настоящее время
4. ↑ Як 20 гадоў таму беларуская авіяцыя расстраляла паветраны шар з амэрыканцамі // Свабода, 19.07.2015
5. ↑ Як 20 гадоў таму беларуская авіяцыя расстраляла паветраны шар з амэрыканцамі // Свабода, 19.07.2015
6. ↑ 12 верасня 1995 над Беларуссю быў збіты амерыканскі паветраны шар // Vytoki.net
7. ↑ Robert D. McFadden. Balloonists’ Lives of Adventure That Fell to Earth // The New York Times, September 17, 1995, Section 1, Page 3
8. ↑ Паўліна Калтавічанкаю Валянцін Стэфановіч: Швэдскі самалёт мог скінуць не толькі мішак // Еўрарадыё, 26.07.2012