wd wp Пошук: ⬜

Другі Таруньскі мір

Гэты артыкул — пра мірны дагавор 1466 года. Пра дагавор 1411 года гл. Першы Таруньскі мір. Другі Таруньскі мір — мірны дагавор паміж Тэўтонскім ордэнам і Каралеўствам Польскім, падпісаны 19 кастрычніка 1466 года ў горадзе Торунь (ням.: Торн). Завяршыў Трынаццацігадовую вайну 1454—1466 гадоў, распачатую паўстаннем Прускай канфедэрацыі [1] супраць улады крыжакоў.

Апісанне

Дакумент уяўляе сабой сшытак, які складаецца з 3 пергаментных аркушаў (12 старонак) памерам 456x296 мм. Тэкст на лацінскай мове. Прывешана 55 пячатак. Утрымлівае ўласнаручны роспіс і натарыяльныя знакі папскага легата Рудольфа Рудэсхаймскага, а таксама роспісы публічных натарыусаў: Яна Эвіх дэ Атэндорна і Станіслава Франка Рэдкавіцкага[2].

Умовы

Абодва бакі пагадзіліся на пацверджанне ўмоў міру рымскім Папам Паўлам III і імператарам Свяшчэннай Рымскай імперыі Фрыдрыхам III, але польскі бок настаяў (а тэўтонцы вымушаны былі пагадзіліся), што мір сапраўдны і без такога пацверджання.

Паводле Таруньскага міру да Польшчы адышла заходняя частка ўладанняў ордэна — Гданьскае Памор’е, землі Хелмінская і Міхалаўская, Мальбарк, Эльблонг і княства-біскупства Вармія. Пасля гэта частка ўладанняў Ордэна стала звацца польскай ці Каралеўскай Прусіяй. Ордэн, сталіцай якога пасля страты Мальбарка (Марыенбурга) стаў Кёнігсберг, прызнаў сябе васалам польскага караля.

Зноскі

↑ Пруская канфедэрацыя складалася з гарадоў: Гданьска (ням.: Данцыг), Эльблонга (ням.: Эльбінг), Хелмна (ням.: Кульм) і Торуня (ням.: Торн), а таксама прускай арыстакратыі.
↑ Описание договора(недаступная спасылка) // Polska.pl (польск.)

Публікацыі

Weise E., Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert, t. 2 (1437—1467), Marburg 1955, nr 403;
Grzegorz M., Analiza dyplomatyczno-sfragistyczna dokumentów traktatu toruńskiego 1466 r., Toruń 1970, s. 170—219.

Літаратура

Górski K., Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce. Zbiór tekstów źródłowych, Poznań 1949;
Górski K., Uwagi o traktacie toruńskim 1466, «Zapiski Historyczne», t. 22, 1956, s. 63-67;
Biskup M., Traktat toruński 1466, Bydgoszcz 1966;
Hejnosz W., Traktat toruński z 1466 r. i jego prawnopolityczne znaczenie, «Zapiski Historyczne», t. 31, z. 3, 1966, s. 91-108;
Biskup M., Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454—1466, Warszawa 1967;
Biskup M., Labuda G., Dzieje Zakonu Krzyżackiego w Prusach, Gdańsk 1986.

Спасылкі

Высакаякасная выява дагавора Архівавана 15 снежня 2009. // Polska.pl
Описание договора(недаступная спасылка) // Polska.pl (польск.)
Другі Таруньскі мір // Torunski Serwis Turidtyczny (польск.)
Печати, привешенные к договору(недаступная спасылка) Polska.pl (польск.)
Тэкст дагавора // Torunski Serwis Turidtyczny (польск.)