wd wp Пошук: ⬜

Геаграфія Фінляндыі

Геаграфія Фінляндыі

Геаграфічнае размяшчэнне

Фінляндская Рэспубліка — дзяржава на поўначы Еўропы. Яе паўночная частка знаходзіцца за Паўночным палярным кругам. На захадзе Фінляндыя мяжуе са Швецыяй, на поўначы — з Нарвегіяй, на ўсходзе — з Расіяй. Марскія межы краіны праходзяць Фінскім залівам на поўдні і Батнічным — на захадзе.

Плошча краіны складае 337030 км². Найбольшая даўжыня краіны з поўначы на поўдзень 1160 км, максімальная шырыня — 540 км. Агульная даўжыня берагавой лініі 1070 км. Ля берагоў Фінляндыі знаходзіцца каля 180 тыс. невялікіх астравоў. Фінляндыя — краіна вялікіх лясоў і шматлікіх азёр. Лясы складаюць яе асноўнае багацце, іх называюць «зялёным золатам Фінляндыі».

Агульнае апісанне

Фінляндыя — краіна размешчаная ў Паўночнай Еўропе. Мяжуе са Швецыяй (межы — 586 км), з Нарвегіяй (729 км), з Расійскай Федэрацыяй (1313 км). Агульная працягласць сухапутнай мяжы — 2628 км. Берагавая лінія — 1126 км. Паўночная трэць тэрыторыі знаходзіцца за Палярным кругам.

Рэльеф

Большая частка краіны пакрыта лясамі з невысокімі ўзгоркамі, мае 187888 азёр і 179584 астравоў. Паўднёвае і паўднёва-заходняе ўзбярэжжа даволі моцна парэзаны; Аландскі архіпелаг распасціраецца амаль да берагоў Швецыі.

Фінляндыя — пагоркава-раўнінная краіна. Абсалютныя вышыні звычайна не перавышаюць 300 м. Вышэйшая кропка краіны, гара Халці (1328 м), знаходзіцца на крайнім паўночным захадзе, на мяжы з Нарвегіяй. У геалагічных адносінах Фінляндыя размешчана ў межах Балтыйскага крышталічнага шчыта. У ледавіковую эпоху яна падвяргалася покрыўнаму зледзяненню. Ледавікі згладзілі пагоркі і запоўнілі большасць катлавін сваімі адкладамі. Пад цяжарам лёду адбылося прагібанне тэрыторыі, а пасля дэградацыі зледзянення ўтварылася Іолдавае мора, папярэднік сучаснай Балтыкі. Нягледзячы на ўзняцце сушы, многія катлавіны дагэтуль занятыя азёрамі і балотамі. Адсюль і адбылося назвf краіны Суомі (Суо — «балота»). Са спадчыны ледавіковай эпохі выразна вылучаюцца ланцугі вузкіх выцягнутых град, складзеных водна-ледавіковымі пяскамі і галечнікамі. Яны выкарыстоўваліся для пракладкі дарог праз забалочаныя нізіны, якія займаюць большую частку краіны. Грады ледавіковых адкладаў (марэны) перасякаюць шматлікія даліны і падпітваюць рэкі, спрыяючы раз’яднанасці сцёку і ўтварэнню мноства парогаў і вадаспадаў. Фінляндыя мае значныя запасы воднай энергіі.

Рэкі і азёры

У Фінляндыі налічваецца каля 190 тыс. азёр, якія займаюць 9 % яе плошчы. Самае знакамітае возера Сайма на паўднёвым усходзе, што мае важнае значэнне для сплаву лесу і транспарціроўкі грузаў ва ўнутраных раёнах, не забяспечаных чыгуначнымі і аўтамабільнымі дарогамі. Азёры Пяйяне на поўдні, Нясіярві на паўднёвым-захадзе і Оўлуярві ў цэнтральнай частцы Фінляндыі разам з рэкамі таксама адыгрываюць важную ролю для воднага паведамлення. Шматлікія невялікія каналы злучаюць рэкі і возера краіны, часам у абыход вадаспадаў. Найбольшая значэнне мае Сайменскі канал, які злучае возера Сайма з Фінскім залівам ля Выбарга (частка канала праходзіць па тэрыторыі Ленінградскай вобласці).

Некаторыя азёры

Некаторыя рэкі

Клімат

Для клімату Фінляндыі характэрныя халодная зіма і цёплае лета. На далёкай поўначы сонца не заходзіць за гарызонт на працягу каля 73 дзён, ствараючы эфект летніх белых начэй. У гэтым рэгіёне зімой сонца застаецца за даляглядам 51 дзень. Улетку тэмпература часта падымаецца да +20 градусаў па Цэльсіі і часам дасягае +30 градусаў у паўднёвых і ўсходніх частках краіны. Зімой у многіх раёнах тэмпература апускаецца да −20 градусаў па Цэльсіі. Фінская Лапландыя нязменна дэманструе нізкія зімовыя тэмпературы. Сярэдняя тэмпература ў Хельсінкі у ліпені складае +17 градусаў, а ў лютым −5,7 градусаў па Цэльсіі.

Раслінны і жывёльны свет

Амаль 2/3 тэрыторыі Фінляндыі пакрыта лясамі, якія пастаўляюць каштоўную сыравіну для лесаперапрацоўчай і цэлюлозна-папяровай прамысловасці. У краіне растуць паўночна- і паўднёватайговыя лясы, а на крайнім паўднёвым-захадзе — змешаныя хвойнай-шырокаліставыя. Клён, вяз, ясень і ляшчина пранікаюць да 62 ° п.ш., яблыня сустракаецца на 64 ° п.ш. Хваёвыя пароды распаўсюджваюцца да 68 ° п.ш. Паўночней распасціраюцца лесатундра і тундра.

Трэць тэрыторыі Фінляндыі займаюць балоты (уключаючы забалочаныя лясы. Торф шырока выкарыстоўваецца як падсцілка для жывёлы і значна радзей у якасці паліва. У шэрагу раёнаў праведзена меліярацыя балот.

Жывёльны свет Фінляндыі бедны. Звычайна ў лясах жывуць лось, вавёрка, заяц, лісіца, выдра, выхухаль. Мядзведзь, воўк і рысь сустракаюцца толькі ва ўсходніх раёнах краіны. Разнастайны свет птушак (да 250 відаў, у тым ліку цецераў, глушэц, рабчык, курапатка). У рэках і азёрах водзяцца ласось, фарэль, акунь, судак, шчупак, рапушка, а ў Балтыйскім моры — салака.

Гл. таксама

Тэмы гэтай старонкі (1):
Катэгорыя·Геаграфія Фінляндыі