wd wp Пошук: ⬜

Гарадоцкая аперацыя

Гарадо́цкая аперацыя 1943 — наступальная аперацыя войскаў правага крыла 1-га Беларускага фронту (камандуючы генерал арміі І. Х. Баграмян) 13—31 снежня 1943 года ў раёне горада Гарадок Віцебскай вобласці ў час Вялікай Айчыннай вайны.

План аперацыі

Планавалася сустрэчнымі ўдарамі войскаў 14-й ударнай і 11-й гвардзейскай армій у напрамку чыгуначнай станцыі Бычыха разграміць Гарадоцкую групоўку праціўніка, ліквідаваць так званы Гарадоцкі выступ, які ўтварыўся на завяршальным этапе Невельскай аперацыі, авалодаць горадам Гарадок і працягваць наступленне ў напрамку Віцебска.

Удзельнікі аперацыі

З боку СССР у аперацыі ўдзельнічалі 11-я гвардзейская армія, войскі 43-й, 4-й Ударнай, 3-й паветранай армій, 1-ы і 5-ы танкавыя корпусы, 3-ці гвардзейскі кавалерыйскі корпус.

Савецкім войскам супрацьстаялі 3-я танкавая армія групы армій «Цэнтр», войскі паўднёвага крыла 16-й арміі групы армій «Поўнач». Дадаткова ў раён баявых дзеянняў былі перакінуты дзве пяхотныя дывізіі з-пад Ленінграда, 5 пяхотных і адна танкавая дывізіі з паўднёвага крыла групы армій «Цэнтр».

Ход і вынікі аперацыі

3 снежня 1943 года 11-я гвардзейская і 4-я ўдарная арміі пры падтрымцы артылерыі і танкаў прарвалі абарону ворага. Галоўны ўдар наносіла 11-я гвардзейская армія. У яе паласе наступлення праціўнік аказаў найбольшае супраціўленне.
14 снежня на правым флангу 11-й арміі ў бой былі ўведзены 1-ы танкавы корпус і 83-я стралковая дывізія.
16 снежня 1-ы танкавы корпус выйшаў у раён станцыі Бычыха і злучыўся з 5-м танкавым корпусам 4-й ударнай арміі. Да 20 снежня было вызвалена 500 населеных пунктаў Гарадоцкага раёна.
24 снежня войскі 11-й гвардзейскай арміі авалодалі горадам Гарадок.

У выніку аперацыі савецкія войскі зрушыліся на 60 кіламетраў, разграмілі 6 пяхотных і адну танкавую дывізіі праціўніка, ліквідавалі Гарадоцкі выступ і стварылі ўмовы для наступлення ў напрамку Віцебска.

Памяць

У Маскве 24 снежня 1943 г. дадзены салют 12 залпамі з 124 гармат.

• Дванаццаці часцям і злучэнням, якія вызначыліся ў ходзе аперацыі, паводле загада ВГК ад 24 снежня 1943 года нададзены ганаровыя найменні «Гарадоцкіх»:
  • 5-я гвардзейская стралковая дывізія (генерал-маёр М. Л. Салдатаў)
  • 11-я гвардзейская стралковая дывізія (генерал-маёр А. І. Максімаў)
  • 26-я гвардзейская Усходне-Сібірская[1] стралковая дывізія (генерал-маёр М. М. Каржанеўскі)
  • 83-я гвардзейская стралковая дывізія (генерал-маёр Я. С. Вараб’ёў)
  • 10-я гвардзейская танкавая брыгада (палкоўнік А. Р. Бурлыга)
  • 17-я знішчальна-поцітанкавая артылерыйская брыгада (палкоўнік В. П. Нялепа)
  • 523-і карпусны артылерыйскі полк (палкоўнік П. Я. Торапаў)
  • 2-я гвардзейская мінамётная дывізія (палкоўнік І. А. Апрэлкін)
  • 6-ы гвардзейскі матарызаваны інжынерны батальён (маёр А. І. Еўграфаў)
  • 545-ы мінамётны полк (падпалкоўнік А. П. Смірноў)
  • 488-ы пушачны артылерыйскі полк (палкоўнік М. Я. Штульберг)
  • 259-я авіяцыйная знішчальная дывізія (палкоўнік Я. А. Курбатаў)
• У Гарадку ўстаноўлены помнік воінам-танкістам, якія вызвалялі горад
• У Гарадку на вуліцы Баграмяна ў 1983 годзе ўстаноўлены помнік у гонар воінаў 2-й гвардзейскай Чырванасцяжнай ордэна Аляксандра Неўскага Гарадоцка-Берлінскай мінамётнай дывізіі
• У Гарадку ў 1975 годзе на перакрыжаванні вуліц К. Маркса і Пралетарскай устаноўлены помнік Вызвалення.
• На ваенных могілках у Гарадку створаны Мемарыяльны комплекс.

Зноскі

1. ↑ Их именами названы…: Энциклопедический справочник / Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1987. — 711 с. — 30 000 экз. (руск.)

Літаратура

• Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941-1945: Энцыклапедыя / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1990. — С. 153, 154. — 680 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-012-2.
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 5: Гальцы — Дагон. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5), ISBN 985-11-0035-8.
• Гарадоцкая аперацыя 1943 // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 209. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
• Великая Отечественная война 1941—1945: Энциклопедия / Гл. ред. М. М. Козлов. Редклолл.: Ю. Я. Барабаш, П. А. Жилин, В. И. Канатов (отв. секретарь) и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1985. — 832 с. — 500 000 экз. (руск.)
• Дударенко М. Л., Перечнев Ю. Г., Елисеев В. Т. и др. Освобождение городов: Справочник по освобождению городов в период Великой Отечественной войны 1941—1945. — М.: Воениздат, 1985. — С. 76—77. — 598 с. (руск.)

Спасылкі

• Городокская наступательная операция, 13-31 декабря 1943 г. // Боевые действия Красной армии в ВОВ (руск.)
• Хроника освобождения: Витебская область (руск.)  // Афіцыйны інтэрнэт-партал Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь

Тэмы гэтай старонкі (7):
Катэгорыя·Аперацыі ў Вялікай Айчыннай вайне
Катэгорыя·Гісторыя Віцебскай вобласці
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без нумароў старонак
Катэгорыя·Беларусь падчас Вялікай Айчыннай вайны
Катэгорыя·Гісторыя Гарадка
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без назвы артыкула
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара