Аналітычная філасофія

Трэба выправіць арфаграфію ў артыкуле! Магчыма гэты машынны пераклад або выкарыстанне ненарматыўнага правапісу ці лексікону. Для спраўджэння існуюць адмысловыя праграмы.

Аналітычная філасофія (англ.: Analytic Philosophy) — стыль і напрамак у філасофіі, пастаўшы дамінантным на Захадзе ў пачатку XX стагоддзя. Тэрмін можа адсылаць да некалькіх інтэлектуальных з’яў:

• Як філасофская практыка[1][2], яна (АФ) характэрызуецца надзвычайнасцю ролі аргументатыўнай празрастасці і дасканаласці, шматоўным карыстаннем фармальная логікі, канцэптуальнага аналізу, і, у меньшай ступені, матэматыкай і прыродазнаўчымі навукамі.[3][4][5]
• Як гістарычная развіццё, АФ адсылае да дробных напрамкаў у ранішняй філасофіі XX стагоддзя, якія былі папярэднікамі зараз існуючай практыцы. Цэнтравымі фігурамі ў гэтым развіцці з’яўляюцца Бертран Расел, Людвіг Вітгэнштэйн, Д. Э. Мур, Готлаб Фрэге, і лагічныя пазітывісты. У гэтым, больш спецыфічным сэнсе, аналітычная філасофія індынтэфікуецца з асобнымі філасофскімі рысамі (мноства з якіх адкінутыя мноствам сучасных аналітычных філосафаў), такімі як:
  • Логіка-пазітывісцкі прынцып, сцвярджаючы што ня існуе ніякіх спецыфічна-філасофскіх фактаў, і што аб’ектам філасоўскага даследавання з’яўляецца лагічнае высвятленне думкаў. Гэта можа быць выкантраставана з традыцыйным фундацыяналізмам, які разглядае філасофію як асобную навуку (то бок, дісцыпліну аб ведах), якая дазнае фундаментальныя прычыны і прынцыпы усяго. У выніку, мноства філосафаў-аналітыкаў разглядалі свае даследванні як падоўжаныя з, ці падпарадкаваныя да, прыродазнаўчых навук. Гэткае стаўленне, якое пачынаецца з Джона Лока, які апісаў сваю працу як працу некаторага «падчыненнага» дасягненняў прыродазнаўчых навукоўцаў, такіх як Ньютан. Цягам XX стагоддзя, найбольш уплывальным заступнікам гэтай пазіцыі разглядання філасофіі як падаўжэння пр. навук быў Уілард Куайн.[6]
  • Прынцып, згодна з якім лагічнае высвятленне думкаў можа быць дасягнута толькі аналізам лагічных формаў філасофскіх прапазіцыяў.[7] Лагічныя формы прапазіцыяў з’яўляюцца шляхам іх (прапазіцыяў) рэпрэзентацыі (часта з выкарыстаннем фармальнай грамматыкі і сімвалізма лагічных сістэм) дзеля рэдукцыі іх да больш простых часцей, калі патрабуецца, і дзеля таго каб паказаць іхную сходнасць з іншымі прапазіцыямі таго ж самага тыпу. Аднак, філосафы-аналітыкі нашмат моцна непагаджаюцца аб каррэктнай лагічнай форме штодзённага языка.[8]
  • Прынцып грэбавання абагульненымі філасофскімі сістэмамі на карысць больш абмежаваных запытаў, заяўленых строга,[9] або звычайнай мовай.[10]

Згодна з Раселам:

«Сучасны аналітычны эмпірызм <…> адрозніваецца ад таго ж у Лока, Берклі, і Юма сваім інкарпарыраваннем матэматыцы і свамі развіццём моцных лагічных тэхнік. Ён, такім чынам, можа ў разгляданні асобных праблемаў дасягнуць пэўных адказаў, якія больш маюць рысы навукі, чым філасофіі. Ён мае перавагу, у параўнанні з філасофіямі будаўнікоў сістэм, сутнасць якой ў ягонай здольнасці вырашаць свае праблемы па адной за раз, замест таго каб вынайсці адным махам тэорыю-блок ўсяго Сусвету. Ягоная метады, такім чынам, паходзяць на тыя ж навуковыя.» [11]

У Злучаным Каралеўстве, Злучаных Штатах, Канадзе, Аўстраліі, Новай Зеландыі і Скандынавіі большасць універсітэцкіх факультэтаў філасофіі сёння ідэнтыфікуюць сябе як «аналітычныя» факультэты.[12] Аналітычная філасофія часта разумеецца ў адрозненне ад іншых філасофскіх традыцый, у першую чаргу кантынентальных філасофій, такіх як экзістэнцыялізм і фенаменалогія, а таксама Тамізм і марксізм.[13][14]

Зноскі

1. ↑ Avrum Stroll, Twentieth-Century Analytic Philosophy (Columbia University Press, 2000), p. 5
2. ↑ Hans-Johann Glock, What Is Analytic Philosophy (Cambridge University Press, 2008), p. 205
3. ↑ Brian Leiter (2006) webpage «Analytic» and «Continental» Philosophy
4. ↑ Glock, H. J. (2004). «Was Wittgenstein an Analytic Philosopher?». Metaphilosophy. 35 (4): 419—444.
5. ↑ Colin McGinn, The Making of a Philosopher: My Journey through Twentieth-Century Philosophy(HarperCollins, 2002), p. xi.
6. ↑ Працы «Two Dogmas of Empiricism» і «Epistemology Naturalized».
7. ↑ A.P. Martinich, “Introduction, " in Martinich & D. Sosa (eds.), A Companion to Analytic Philosophy(Blackwell, 2001), p. 1
8. ↑ Вітгенштэйн, Т.Л-.Ф. 4.111
9. ↑ Scott Soames, Philosophical Analysis in the Twentieth Century Vol. 1 (Princeton UP, 2003), p. xv
10. ↑ Гл. працы Д. Э. Мура і Аўгусціна Блажэннага.
11. ↑ B. Russell, A History of Western Philosophy(Simon & Schuster, 1945), p. 834.
12. ↑ John Searle (2003), Contemporary Philosophy in the United States in N. Bunnin and E. P. Tsui-James (eds.), The Blackwell Companion to Philosophy, 2nd ed., (Blackwell, 2003), p. 1.
13. ↑ A. C. Grayling (ed.), Philosophy 2: Further through the Subject (Oxford University Press, 1998), p. 2
14. ↑ L.J. Cohen, The Dialogue of Reason: An Analysis of Analytical Philosophy (Oxford University Press, 1986), p. 5