wd wp Пошук: ⬜

Густаў I Ваза

Густаў Ваза, або Густаў I (шведск.: Gustav Vasa, больш дакладна Густаў Васан; 1496—1560) — рэгент шведскага каралеўства з 23 жніўня 1521 (Густаў Эрыксан Васан), кароль Швецыі з 6 чэрвеня 1523 года. Да ўступлення на пасад — Густаў Эрыксан (швед. Gustav Eriksson). Падняў паўстанне супраць дацкага панавання і стаўшы каралём, стварыў у Швецыі моцную цэнтралізаваную дзяржаву з лютэранскай кіруючай элітай.

На чале дзяржавы

З 6 чэрвеня 1523 — Med Guds Nåde, Sveriges, Götes och Vendes Konung (Божай міласцю Кароль Швецыі, Готаў і Вендаў)

У пачатку праўлення быў вымушаны пайсці на значныя ўступкі арыстакратыі, вяртаючы дваранам казённыя землі. Правёў шэраг рэформ (дзяржаўнага кіравання, судовага ладу, ваенную). Спрыяў развіццю прамысловасці, асабліва горна-металургічнай. Стварыў магутную пастаянную армію, упершыню ў Еўропе увёў палкавую артылерыю. Вёў войны з Даніяй, Расіяй, Польшчай, захапіўшы вялікія тэрыторыі, удзельнічаў з 1630 у Трыццацігадовай вайне (1618—48) на баку антыгабсбургскай кааліцыі. Загінуў у бітве пры Лютцэне.

Літаратура

Густаў I Ваза // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 5: Гальцы — Дагон. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5), ISBN 985-11-0035-8.
Lagerqvist L.-O. Gustav Eriksson (Vasa) i Dalarna 1520—1521. Minnen, myter och monument. — Stockholm, 1993.
Lagerqvist L.-O. Gustav Vasa — landsfader eller tyrann? — Stockholm, 2002.
Svalenius I. Gustav Vasa. — Stockholm, 1950.

Гл. таксама

Спіс каралёў Швецыі

Зноскі

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Gustav I — 1917.
↑ Gustav I Vasa // Find a Grave — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
↑ Nordisk familjebok, 2nd edition — Т. 10 (Gossler - Harris). — С. Column 656.
1 2 3 (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
1 2 Kindred Britain

Спасылкі

Густаў Васа(недаступная спасылка)
каралі Швецыі