Афонсу II Тоўсты (парт.: Afonso II O Gordo; 23 красавіка 1185, Каімбра — 25 сакавіка 1223, Каімбра) — трэці кароль Партугаліі з 1212 года, сын караля Саншу I і яго мужы, Дульсы Барселонскай, прынцэсы Арагона.
Афонсу нарадзіўся ў Каімбры 23 красавіка 1185 года. Уступіў на прастол у 1212 годзе.
У Афонсу II быў некалькі іншы, чым у яго папярэднікаў, падыход да кіравання дзяржавай. Саншу I, яго бацькі, і Афонсу I, яго дзеда, найбольш цікавілі ваенныя паходы як супраць суседняй Кастыліі, так і супраць маўраў на поўдні. Афонсу II не падтрымліваў гэту палітыку пашырэння тэрыторыі і здолеў дамагчыся міру з Кастыліяй у перыяд свайго кіравання. Нягледзячы на гэта, некаторыя гарады, такія як Алкасер-ду-Сал у 1217 годзе, былі адваяваны ў маўраў па ініцыятыве знаці.
Першыя гады яго кіравання былі адзначаны ўнутранымі рознагалоссямі паміж Афонсу II і яго братамі і сёстрамі. Кароль здолеў захаваць партугальскія межы, толькі выгнаўшы і абвясціўшы па-за законам сваіх сваякоў.
Паколькі ваенныя паходы не былі прыярытэтам дзяржаўнай палітыкі, у Афонсу II была магчымасць заснаваць дзяржаўны апарат і цэнтралізаваць уладу ва ўласных руках. Ён распрацаваў першае пісьмовы збор партугальскіх законаў. Галоўным чынам яны дакраналіся прыватнай уласнасці, грамадзянскага правасуддзя і грашовага абароту. Афонсу II таксама накіраваў паслоў у еўрапейскія каралеўствы па-за Пірэнейскім паўвостравам і ўстанавіў з большасцю з іх гандлёвыя адносіны.
Іншыя рэформы ўключалі тонкае пытанне адносін з Папай. Яго дзед, Афонсу I, каб атрымаць прызнанне незалежнасці Партугаліі Папскім прастолам, падаў Царкве надмерныя прывілеі. Апошнія, у канчатковым выніку, прывялі да ўтварэння дзяржавы ў дзяржаве. З пазіцый Партугаліі, як трывала ўстаноўленага незалежнага каралеўства, Афонсу II прыклаў намаганні для паслаблення ўлады духавенства і перанакіравання велізарных прыбыткаў Каталіцкай царквы на патрэбы дзяржавы. Гэтыя дзеянні прывялі да сур’ёзнага дыпламатычнага канфлікту паміж Папай і Партугаліяй. Пасля адлучэння Папай Ганорыем III ад царквы за дзёрзкасць, Афонсу II паабяцаў царкве пакрыццё даўгоў, але памёр у 1223 годзе ў Каімбры, не паспеўшы распачаць ніякіх крокаў да выканання гэтага абяцання.
| Папярэднік: Саншу I |
Кароль Партугаліі 1212—1223 |
Пераемнік: Саншу II |