Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Магчымы машынны пераклад, ужыванне ненарматыўнага правапісу або лексікону. Для праверкі ёсць адмысловыя праграмы. |
ISO-кантэйнер — стандартызаваная шматабаротная тара, прызначаная для перавозкі грузаў аўтамабільным, чыгуначным, марскім і паветраным транспартам і прыстасаваная для механізаванай перагрузкі з аднаго транспартнага сродку на іншае. Можа быць выкананы з розных матэрыялаў і мець разнастайныя формы. На транспарце найбольшае ўжыванне атрымалі так званыя універсальныя кантэйнеры.
У фармаце кантэйнераў часта робяць грувасткае абсталяванне (напрыклад, чылеры для лядовых каткоў), а таксама невялікія цыстэрны (так званыя танк-кантэйнеры).
Папулярызацыя кантэйнераў адбылася пасля Другой сусветнай вайны, калі ЗША выкарысталі спачатку драўляныя, а затым сталёвыя кантэйнеры Container Express (скарочана ConEx) памерам 6x6x6 футаў. ConEx шырока выкарыстоўваліся для перавозкі ваенных грузаў, асабліва падчас Карэйскай вайны, аднак інтэрмадальнага не выкарыстоўвалася.[1] Амерыканскі прадпрымальнік Малькальм Маклін (англ. Malcom McLean) і інжынер Keith Tantlinger распрацавалі сістэму сучасных інтэрмадальнага кантэйнераў у 1950-я гады.
Інтэрмадальнага (intermodal) у дадзеным кантэксце мае на ўвазе магчымасць змены рэжыму (mode) транспарціроўкі (суда, чыгуначны транспарт і аўтатранспарт) без неабходнасці ажыццяўляць разгрузку/пагрузку змесціва кантэйнера.
Першая перавозка кантэйнерамі была ажыццёўлена ў красавіку 1956 года. Гэтыя эксперыменты апынуліся настолькі ўдалымі, што іх пазней назвалі пачаткам кантэйнерны рэвалюцыі.
Стандарты ISO на кантэйнеры з’явіліся ў 1968-1970 гады[2]. Вонкавыя памеры і максімальную грузападымальнасць ISO-кантэйнераў спецыфікуе стандарт ISO 668.
У 1972 годзе з’явілася пагадненне «The International Convention for Safe Containers», якое запатрабавала ад кантэйнераў, якія выкарыстоўваюцца на міжнародных перавозках, наяўнасці «CSC-Plate».[3][4]
Twenty-foot Equivalent Unit — адзінка вымярэння, роўная аб’ёму, які займае стандартны 20-футавы кантэйнер. Выкарыстоўваецца ў падліку ёмістасці кантэйнеравозаў або месца захоўвання кантэйнераў.
Fourty-foot Equivalent Unit — адзінка вымярэння, роўная аб’ёму, які займае стандартны 40-футавы кантэйнер. Адзін 40-футавы кантэйнер FEU роўны двум 20-футавым TEU.
Для выгоды ідэнтыфікацыі кантэйнераў у стандарце ISO 6346:1995 былі ўведзеныя «групавыя коды», якія складаюцца з двух лацінскіх літар:
Кантэйнер-цыстэрна (20-футавых танк-кантэйнер) — мультымадальная транспартная адзінка, прызначаная для перавозкі вадкіх хімічных і харчовых прадуктаў, а таксама звадкаваных газаў трыма відамі транспарту: марскім (рачным), чыгуначным і аўтадарожным.
Перавозка ў танк-кантэйнерах ажыццяўляецца па тэхналогіі «ад дзвярэй да дзвярэй» без прамежкавага пераліву прадукту пры змене выгляду транспарту, што забяспечвае павышаную бяспеку перавозкі і захаванасць які перавозіцца грузу.
Выкарыстанне кантэйнераў-цыстэрнаў дазваляе аптымізаваць лагістычныя аперацыі па перавозках вадкіх хімічных і харчовых грузаў, а таксама звадкаваных газаў за кошт больш нізкай кошту чыгуначнага тарыфу па параўнанні з перавозкай у вагонах-цыстэрнах. Дадатковым перавагай з’яўляецца магчымасць хуткай перавалкі кантэйнераў-цыстэрнаў з аднаго віду транспарту на іншы, выключаючы перагрузку прадукцыі на наліўных тэрміналах.
Асноўныя вытворцы хімічных і харчовых танк-кантэйнераў — CIMC (Кітай), Van Hool (Бельгія), Welfy Oddy (ПАР), Уралхиммаш (Расія), Уралкриомаш (Расія) і інш. У асноўным танк-кантэйнеры вырабляюцца ў Кітаі. Сусветны лідар CIMC вырабляе амаль 60 % сусветнага вытворчасці.
Амаль усе танк-кантэйнеры зроблены на базе 20-футавай кантэйнернай рамы. Кантэйнеры-цыстэрны на базе 30-футавай рамы амаль не вырабляюцца. 40-футавыя танк-кантэйнеры вырабляюцца рэдка, звычайна прымяняюцца для звадкаваных газаў (LPG, LNG).
Асноўныя тыпапамеры танк-кантэйнераў:
Для класіфікацыі раней выкарыстоўвалася старая сістэма (IMO-1, IMO-0, IMO-2, газавыя IMO-5). Згодна Portable Tank Instruction выкарыстоўваецца сістэма Т-кодаў ад T1 да T75.
Асноўнае выкананне танк-кантэйнераў:
Сертыфікацыю танк-кантэйнераў ажыццяўляюць класіфікацыйныя ўстановы: Бюро Верытас (Bureau Veritas), Рэгістр Лойда (Lloyd’s Register), DNV, SGS або аналагічныя, а таксама Расейскі марскі рэгістр суднаходства.
Правілы бяспечнай эксплуатацыі падрабязна выкладзены ў «Safe Handling of Tank Containers» Міжнароднай Арганізацыі Танк-Кантэйнераў ITCO.