Hyphantria cunea — матылек з сямейства Erebidae, каранцінны шкоднік пладовых культур (усяго да 230 відаў драўняна-кустовых і травяністых раслін).
Радзіма віду — Паўночная Амерыка, дзе матылек распаўсюджаны ад Канады да Мексікі. Жыве ў Калумбіі. З 1949 года адзначаны ў Еўропе (Югаславія), дзе рассяліўся ад Францыі да Каспійскага мора. У 1952 годзе быў знойдзены ў Закарпацкай вобласці Украіны. У 1966 годзе быў знойдзены ў Адэскай вобласці і ў Малдове, у 1968 годзе — у Данецкай і Вінніцкай абласцях. У цяперашні час распаўсюдзіўся ў 11 абласцях Украіны, у тым ліку ў Херсонскай, Кіеўскай, Мікалаеўскай, Запарожскай, у Крыме і інш. У 2012 годзе быў знойдзены ў Вінніцкай, Жытомірскай і Днепрапятроўскай абласцях Украіны[1]. У цяперашні час засяліў і Расію (поўдзень еўрапейскай часткі)[2][3].
Пазней пранік ў Сярэднюю Азію: Туркменія (з пачатку 1990-х), Узбекістан (1996—1997), Казахстан, Кіргізію. У Японіі вядомы з 1945 года, адкуль пранік у Карэю, Кітай, Манголію і Прыморскі Край.
Таксама адзінкава від адзначаны ў Літве.
Пераважна распаўсюджваецца не шляхам натуральнага пералёту, а транспартнымі сродкамі, з тарай, пакавальным матэрыялам, і грузамі з пладамі, ягадамі і пасадачным матэрыялам з заражаных рэгіенаў.
Размах крылаў самцоў 25 — 30 мм, самак 25 — 36 мм. Матылёк снежна-белага колеру, часам з чорнымі або карычневымі кропкамі на крылах. Вусікі чорнага колеру з белым налетам, у самца — грабеньчатыя, у самкі — ніткападобныя. Цела матыля пакрыта густымі белымі валасінкамі. У самак, якія не адклалі яйкі, брушка зеленаватае ад яек, што прасвечваюць.
Самкі пасля спарвання адкладаюць адносна буйныя яйкі зялёнага, жоўта-зялёнага або залаціста-жоўтага колеру з блакітным адценнем, дыяметрам да 0,5 — 0,7 мм. Па меры развіцця эмбрыена афарбоўка яек змяняецца на брудна-шэрую. Адкладае яйкі на ніжні бок ліста купкамі, па 100—600 штук. Адна самка адкладае да 1500 яек, самкі другога пакланення больш пладавітыя: кожная з іх адкладае да 2500 яек. Кладкі яек пакрытыя рэдкім пластом белых валасінак з кончыка брушка самкі. Вусені з’яўляюцца з яек праз 9-15 дзён. Вусень першага ўзросту — зялены, у пупышках, нясе на сваім целе шчацінкі і валасінкі. Вусені першых трох узростаў бледна-жоўтага колеру, але пасля кожнай лінькі цямнеюць. Усяго вусені звычайна маюць 6 узростаў (часам 7 — 8). Вусень апошняга ўзросту аксаміціста-карычневы з чорнымі бародаўкамі на целе, па баках яго цела праходзіць паласа лімонна-жоўтага колеру з бародаўкамі аранжавага колеру. Вусень моцна апушаны доўгімі валасінкамі. Даўжыня дарослага вусеня дасягае 30-35 мм. Гусеніцы чацвертага ўзросту жывуць калоніямі, утвараючы вялікія павуцінневыя гнёзды, часта аплятаючы павуціннем цэлыя дрэвы. Стадыя гусеніцы 40 — 45 дзён.
Кукалка даўжыней 8 — 15 мм, у рэдкім шэрым друзлым павуцінным кокане з валасінак, спачатку яе афарбоўка бледна-жоўтая, але пазней яна набывае цёмна-карычневую афарбоўку. Зімуюць кукалкі пад дрэвамі, у сухім лісці, сцеблах пустазелля, у смецці на зямлі, расколінах платоў і будынкаў, на паверхні глебы.
Развіцце ўсіх стадый залежыць ад тэмпературы і адноснай вільготнасці паветра
Лёт матылькоў пачынаецца перад пачаткам або падчас цвіцення яблыні. На Украіне і поўдні Расіі звычайна развіваецца два пакалення, у асобныя гады адзначаецца няпоўнае 3-е пакаленне. Матылі другога пакалення летаюць з сярэдзіны ліпеня да канца жніўня.
Каранцінны шкоднік пладовых культур. Пашкоджвальныя культуры: шаўкоўніца, яблыня, сліва, чарэшня, арэх грэцкі, груша, айва, абрыкос, персік, чаромха, шыпшыннік (усяго да 230 відаў драўняна-кустовых і травяністых раслін). У сувязі са шмат’еднасцю, высокай пладавітасцю і наяўнасцю некалькіх пакаленняў за год уяўляе вялікую небяспеку. Асабліва вялікую шкоду наносіць пасля з’яўлення другога пакалення.
Вельмі важным для барацьбы са шкоднікам з’яўляецца яго выяўленне і знішчэнне яшчэ пры першым пакаленні. Ужо другое пакаленне куды больш шматлікае і прыносіць значна больш ўрону.
Неабходна выяўленне матылька на ранніх стадыях развіцця з паўторам абследавання кожныя 7 дзён. Выяўленыя гнёзды з вусенямі неабходна зрэзаць і спаліць на месцы. Вельмі эфектыўна прымяненне біялагічнага метаду абароны: выкарыстанне віруса ўзбуджальніка ядзернага поліэдроза і гранулёза Hyphantria cunea. Рознымі фірмамі вырабляюцца падобныя прэпараты з вірусам. Нанясенне такога прэпарата на гняздо знішчае да 30 % гусеніц, а выжылыя захворваюць і знаходзяцца ў прыгнечаным стане. Такі метад добры таксама тым, што аказвае доўгі дзеянне, інфекцыя здольная перадавацца як гарызантальна, — сярод асобін аднаго пакалення, так і вертыкальна, — ад бацькоў да нашчадкаў. Пры нараджэнні ад заражанай самкі многія лічынкі ўжо інфікаваныя. Аднак для поўнага знішчэння неабходна спалучэнне механічнага і біялагічнага метаду, калі адзінкавыя гнёзды, тыя, што засталіся пасля апрацоўкі, зразаюцца і спальваюцца.