Aespa (кар.: 에스파; рам. eseupa; бел. Эспа; часцей стылізавана як aespa або æspa) — паўднёвакарэйскі дзявочы гурт, створаны SM Entertainment у 2020 годзе. Гурт складаецца з чатырох удзельніц: Карыны, Жызель, Вінтэр і Ніннін. Яны дэбютавалі 17 лістапада 2020 года з першым сінглам «Black Mamba».
Назва гурта з’яўляецца камбінацыяй літары «æ» (гэта значыць Avatar X Experience, літ. пераклад: Аватар Х Досвед) з іншым англійскім словам, «aspect», што значыць «двухбаковы». Гэта сімвалізуе ідэю «сустрэчы з іншай версіяй сябе (аватарам) і даследваннем новага свету».[2][3] Таксама ў дзень іх дэбюта была абвешчана назва іх фандома «MY» (кар.: 마이, чытаецца як «май»), што перакладаецца як «найдаражэйшы сябар» з мовы Кванні, краіны, дзе жывуць аватары.[4]
Ніннін была прадстаўлена як удзельніца прэ-дэбютнай групы трэйні SM Rookies 19 верасня 2016 года.[5] У складзе групы яна з’явілася на Rookies Princess: Who’s the Best?, якая была часткай праграмы My SMT. Ніннін таксама ўзяла ўдзел у запісе некалькіх кавераў для карэйскай анімацыйнай тэлепраграмы Shining Star у 2017.[6]
Карына ўпершыню з’явілася ў кліпе Тэміна на песню «Want» у лютым 2019 года, а таксама выступіла з ім на некалькіх музычных шоу.[7]
26 кастрычніка 2020 года SM Entertainment абвясціла свае планы наконт дэбюта новага гурта, першага дзявочага пасля дэбюта Red Velvet у 2014 годзе і ўвогуле першага айдал-гурта пасля дэбюта NCT у 2016.[8][9] Назва гурта і ўдзельніцы былі абвешчаны па чарзе, пачынаючы з 27 кастрычніка (спачатку Вінтэр, пасля Карына, Ніннін і Жызель).[10] Заснавальнік SM Entertainment, Лі Су Ман, растлумачыў канцэпт гурта на Сусветным форуме індустрыі культуры 2020, які адбыўся 28 кастрычніка.[11] Відэа-трэйлер з чатырма ўдзельніцамі быў выпушчаны 2 лістапада.[12] Пасля кампанія анансавала выпуск дэбютнай песні Aespa, «Black Mamba», 17 лістапада.[13] Гурт дэбютаваў у прамым эфіры на шоу KBS2 Music Bank 20 лістапада 2020 года, выканаўшы свой першы трэк «Black Mamba».[14] Песня дасягнула першага месца ў чартах відэакліпаў музыкі жанра K-pop на найбуйнейшым ў Кітаі сэрвісе жывой трансляцыі музыкі, QQ Music. Песня трымалася на вяршыне чарта на працягу трох тыдняў[15] і прынесла Aespa першую перамогу ў музычным шоу SBS Inkigayo 17 студзеня 2021.[16]
29 студзеня 2021 года SM Entertainment абвясціла, што Aespa выпусціць рэмейк песні «Forever», якая была напісана Ю Ён Джынам для каляднага альбома SM Entertainment Winter Vacation in SMTOWN.com у 2000 годзе.[17] Версія песні ў выкананні Aespa апісваецца як «балада сярэдняга тэмпу, якая характарызуецца гукам акустычнай гітары» з «цёплым тэкстам аб абяцанні вечнасці каханаму».[18] Трэк быў выпушчаны 5 лютага таго ж года.[19]
4 траўня 2021 года SM Entertainment анансавала выпуск другога сінгла Aespa, «Next Level», апісаўшы песню як хіп-хоп трэк танцавальнага характару з «завадным» рэпам, «энергічнымі» басамі і «магутным вакалам».[20][21] Трэк выкарыстоўвае сэмпл аднайменнай амерыканскай песні як аснову. Песня была выпушчана 17 траўня.[22] Адразу пасля рэлізу яна дасягнула дзявятага месца ў чарце Gaon Digital Chart, а потым другога, стаўшы першым хітом Aespa, які трапіў у пяцёрку найлепшых у Паўднёвай Карэі.[23] «Next Level» стала трэцяй песняй гурта, якая трапіла ў чарт Billboard World Digital Song Sales, дасягнуўшы трэцяга месца.[24] 22 ліпеня 2021 года SM Entertainment абвясціла, што Aespa падпісала кантракт з агенцтвам Creative Artists Agency для іх будучага прасоўвання ў ЗША.[25][26] 10 верасня 2021 года кампанія абвясціла, што рэміксы «Next Level» будут выпушчаны 14 верасня, разам з відэакліпам і візуальным відэа «Next Level (IMLAY Remix)».[27]
14 верасня 2021 года SM Entertainment абвясціла аб выпуску першага міні-альбома гурта, Savage. Альбом складаецца з шасці трэкаў, а галоўны сінгл мае такую ж назву, як і альбом.[28] Ён быў выпушчаны 5 кастрычніка.[29] Альбом заняў першую і найвышэйшую для Aespa пазіцыю ў чарце US Billboard 200, дасягнуўшы 20-га месца, а таксама ўпершыню ўвайшоў у чарт Gaon Album Chart, заняўшы адну з топавых пазіцый.[30] На пятнаццаты дзень пасля выхаду ажно 513 292 копіі міні-альбома былі распроданы.[31] Гурт выканаў сваі песні на Парадзе Мэйсі да Дня Падзякі 2021, што зрабіла іх першым карэйскім дзявочым гуртам, які выступіў на гэтым мерапрыемстве.[32] 2 снежня Aespa выйгралі свой першы дэсан (карэйская ўзнагарода) у катэгорыі «Сцэна года» на цырымоніі Asia Artist Awards.[33] Праз два дня, 4 снежня, гурт атрымаў другі дэсан (у катэгорыі «Запіс года»), ужо на прэміі Melon Music Awards 2021.[34]
4 лістапада кампанія абвясціла, што гурт збіраецца зрабіць рэмейк на песню S.E.S. «Dreams Come True», які будзе выпушчаны 20 снежня.[35] Музычны кліп быў спрадзюсаваны Lucid colour, харэаграфія была пастаўлена вядомай карэйскай сола-выканаўцай БоА. У відэа таксама прысутнічалі галаграфічныя матылі і крылы, якія былі ў арыгінальным кліпе 1998 года.[36] Песня дасягнула восьмага месца ў чарце Gaon Digital Chart і сёмага ў чарце Billboard World Digital Songs.[37][38]
26 снежня SM Entertainment абвясціла склад свайго новага супергурта, Got the Beat, у які ўвайшлі Карына і Вінтар.[39] Гурт дэбютаваў 3 студзеня 2022 года з сінглам «Step Back».[40]
8 студзеня 2022 года гурт быў выбраны пераможцам прэміі «Артыст года» на цырымоніі Golden Disc Awards.[41][42]
19 красавіка 2022 года было абвешчана, што Aespa будзе ўдзельнічаць у фестывале Coachella, які праходзіў 23 красавіка, і выступіць на другім тыдні. Спіс іх песень да выступлення складаўся з «Savage», «Next Level», «Black Mamba» ды англійскай версіі тады яшчэ невыпушчанай песні «Life’s Too Short», якая, як высветлілася, уваходзіць у склад песень іх будучага міні-альбома.[43][44]
12 траўня гурт быў названы аднім з лідараў новага пакалення часопісам Time.[45][46] 27 траўня гурт таксама быў уключаны ў спіс Forbes 30 Under 30.[47]
1 чэрвеня 2022 года SM Entertainment абвясціла, што Aespa падпісала кантракт з амерыканскім лэйблам Warner Records. Кампанія таксама зрабіла аб’яву аб выпуску другога міні-альбома Aespa, Girls, 8 ліпеня. Альбом складаецца з дзевяці песень, галоўны сінгл мае аднайменную назву; таксама ў альбом уваходзяць іх ранейшыя сінглы «Black Mamba», «Forever» і «Dreams Come True» (які раней быў выпушчаны ў складзе альбома 2021 Winter SMTOWN: SMCU Express у снежні 2021 года). Дзве іншыя песні, «Illusion» і «Life’s Too Short» (англійская версія), былі выпушчаныя раней за альбом (1 і 24 чэрвеня, адпаведна).[48][49]
1 ліпеня 2022 года кампанія паведаміла, што Aespa прыме ўдзел у «Палітычным форуме высокага ўзроўню ААН па ўстойлівым развіцці (ПФВУ) 2022 г.» 5 ліпеня 2022 года. Паведамлялася, што яны выступяць з прамовай, якая будзе суправаджацца выступам.[50]
Асноўны артыкул: SM Culture Universe Гурт мае свой уласны сусвет, у якім адбываюцца падзеі з тэкстаў іх песень і міні-фільмаў. Гэты сусвет з’яўляецца часткай SM Culture Universe і звязаны з сусветамі іншых артыстаў SM Entertainment, звычайна згадваецца, як Квання. У Кванні жывуць віртуальныя вобразы ўдзельніц гурта — аватары. Аватараў завуць таксама, як і ўдзельніц, але з прыстаўкай «æ» (æ-Карына, æ-Жызель, æ-Вінтэр, æ-Ніннін, чытаецца як «эй-Карына»). Рэальны і віртуальны сусветы звязаныя між сабою і могуць уступаць у кантакт. Тады аватары з’яўляюцца ў нашым свеце і знаходзяцца сярод людзей. Гісторыю сусвету Кванні магчыма праглядзець не толькі ў песнях Aespa, але і ў іншых гуртах, напрыклад NCT.[51]
10 лютага 2021 года Aespa сталі міжнароднымі амбасадарамі Givenchy, што зрабіла іх першымі K-pop артыстамі, якія былі абраныя як прадстаўнікі гэтага французскага дома моды.[52] У жніўні таго ж года Aespa падпісалі дамову аб рэкламе карэйскага брэнда касметыкі Clio[53], карэйскага брэнда прадукцыі па догляду за скурай Mediheal[54], французскага спартыўнага брэнда Eider,[55], а ў верасні таксама падпісалі кантракт з KB Kookmin Bank.[56] 23 лістапада 2021 года Aespa былі абраныя як музы італьянскага брэнда духоў Acqua di Parma.[57] 8 красавіка 2022 года Aespa сталі мадэлямі карэйскага брэнда напояў Lotte Chilsung’s Tamz Zero.[58] У верасні 2022 года Aespa сталі міжнароднымі амбасадарамі швейцарскага гадзіннікавага і ювелірнага брэнда Chopard.[59]
Псеўданім | Сапраўднае імя | Дата нараджэння | Пазіцыя ў гурце | ||
---|---|---|---|---|---|
Беларуская | Хангыль | Беларуская | Хан./яп./кіт. | ||
Карына | 카리나 | Ю Джымін | 유지민 | 11 красавіка 2000 | Лідэрка, галоўная танцорка, вядучая рэперка, аблічча гурта[60][61][62] |
Жызель | 지젤 | Уцінага Эры | 우치나가에리 / うちながえり | 30 кастрычніка 2000 | Галоўная рэперка, саб-вакалістка, танцорка[62][63] |
Вінтэр | 윈터 | Кім Мінджон | 김민정 | 1 студзеня 2001 | Вядучая спявачка, вядучая тацорка, віжуал[64][62] |
Ніннін | 닝닝 | Нін Йічжоў | 저예탁 / 宁艺卓 | 23 кастрычніка 2002 | Галоўная спявачка, танцорка, макнэ[65][62] |
Назва | Дэталі | Пазіцыі ў чартах | Продаж | Узнагароды | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
KOR [66] |
AUS [67] |
BEL (FL) [68] |
FRA [69] |
HUN [70] |
JPN [71] |
JPN Hot [72] |
POL [73] |
US [74] |
US World [75] | ||||
Savage |
|
1 | — | 193 | — | — | 7 | 18 | — | 20 | 1 |
| |
Girls |
|
1 | 55 | 89 | 79 | 4 | 3 | 2 | 40 | 3 | 1 |
| |
«—» пазначае альбомы, якія не былі выпушчаныя ў тым рэгіёне. |
Назва | Год | Пазіцыі ў чартах | Продаж | Узнагароды | Альбом | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
KOR | JPN Hot [85] |
MLY [86] |
NZ Hot [87] |
SGP [88] |
VIE Hot [89] |
US World [90] |
WW [91] | ||||||
Circle [92] |
Billb. [upper-alpha 1][93] | ||||||||||||
«Black Mamba» | 2020 | 49 | 21 | — | 14 | 37 | 13 | — | 5 | 138 |
|
x | Сінглы не ўваходзяць у альбомы |
«Forever» (약속)[upper-alpha 2] | 2021 | —[upper-alpha 3] | — | — | — | — | — | — | 11 | — | x | ||
«Next Level» | 2 | 2 | 77 | — | — | 23 | — | 3 | 65 |
| |||
«Savage» | 2 | 2 | 60 | 14 | — | 14 | — | 13 | 39 | x | Savage | ||
«Dreams Come True»[upper-alpha 4] | 8 | 5 | — | — | — | —[upper-alpha 5] | 47 | 7 | 197 | 2021 Winter SM Town: SMCU Express | |||
«Life’s Too Short» (English ver.) | 2022 | 47 | 11 | 94 | — | — | —[upper-alpha 6] | 27 | — | 184 | Girls | ||
«Girls» | 8 | 1 | 30 | — | 23 | 13 | 8 | 6 | 42 | ||||
«—» пазначае песні, якія не трапілі ў чарты або не былі выпушчаныя ў тым рэгіёне. |
Назва песні | Год | Рэжысёр(ы) | Зн. |
---|---|---|---|
«Black Mamba» | 2020 | Уі Кім | [99] |
«Forever» (약속) | 2021 | Sunny Visual (Ю Сон Кён) | [100] |
«Next Level» | Бомджын (Paranoid Paradigm) | [101] | |
«Next Level (Habstrakt Remix» | [102] | ||
«Savage» | 725 (SL8 Visual Lab) | [103] | |
«Dreams Come True» | Flipevil (Со Дон-хёк, Джэйсан Кім) | [104] | |
«Life’s Too Short» (English ver.) | 2022 | Segaji Video (Кім Хёнсу) | [105] |
«Girls» | Уі Кім | [106] |
Назва | Год | Рэжысёр(ы) | Зн. |
---|---|---|---|
«My, Karina» | 2020 | hamjae [88 GH] | [107] |
«Synk, æspa» | 051/Хын | [108] | |
«Synk, Winter» | [109] | ||
«Synk, Giselle» | [110] | ||
«Synk, Ningning» | 051 | [111] | |
«Synk, Karina» | [112] | ||
«'Black Mamba' The Debut Stage» | Лім Сон-кван | [113] | |
«'Forever' (약속) The Performance Stage (Cozy Winter Cabin Ver.)» | 2021 | Невядома | [114] |
«'Forever' (약속) The Performance Stage (Glitter Snowball Ver.)» | [115] | ||
«'Forever' (약속) The Performance Stage (Romantic Street Ver.)» | [116] | ||
«ep1. 'Black Mamba' — SM Culture Universe» | Сон Тэ-хын ды Мін Хо | [117] | |
«'Next Level' The Performance Stage #1» | Невядома | [118] | |
«'Next Level' The Performance Stage #2» | [119] | ||
«'Next Level' The Performance Stage #3» | [120] | ||
«ep2. 'Next Level' — SM Culture Universe» | 2022 | Сон Тэ-хын | [121] |
«'Girls' The Performance Stage #1» | Невядома | [122] | |
«'Girls' The Performance Stage #2» | [123] |
Дата | Горад | Краіна | Месца правядзення | Гледачы |
---|---|---|---|---|
26 чэрвеня 2022 | Інгалвуд[upper-alpha 7] | ЗША | Тэатр YouTube | 10,000[124] |
27 чэрвеня 2022 | ||||
6 жніўня 2022 (два шоу) |
Якагама[upper-alpha 8] | Японія | Пія Арэна ММ[125] | 40,000[126] |
7 жніўня 2022 (два шоу) |
1 2 Chan T. Aespa Ready to ‘Embark on Our Next Chapter’ With Summer Comeback Plans // Rolling Stone / J. Wenner — NYC: Jann Wenner, 2022. — ISSN 0035-791X Праверана 4 ліпеня 2022.
↑ SM Entertainment’s new girl group to debut on Nov. 17 (нявызн.).
↑ SM 신인 걸그룹 ‘에스파(aespa)’ 11월 데뷔! (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 30 кастрычніка 2020. Праверана 20 верасня 2022.
↑ (공지) aespa OFFICIAL FANCLUB “MY(마이)” 오픈 안내 (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 27 лістапада 2020. Праверана 20 верасня 2022.
↑ Soompi: SMROOKIES Introduces 2 New Female Trainees (нявызн.) (29 лістапада 2020).
↑ SM루키즈, 중국 출신 새 멤버 2인 공개 ‘기대’(кар.) (недаступная спасылка) (20 верасня 2016). Архівавана з першакрыніцы 30 жніўня 2021. Праверана 21 верасня 2022.
↑ ‘SM 신인’ 에스파, 카리나 아바타 티저 공개 … 점까지 유지민 판박이(кар.) (11 лістапада 2020).
↑ SM 새 걸그룹 ‘에스파’ 내달 데뷔 … 레드벨벳 이후 6년만(кар.) (24 кастрычніка 2020).
↑ (공식)SM 신인 걸그룹 ‘에스파’ 11월 데뷔 … NCT 이후 4년만의 신인 출격(кар.) (26 кастрычніка 2020).
↑ 유지민, SM 신인 걸그룹 ‘에스파’ 멤버 카리나로 데뷔(кар.) (28 кастрычніка 2020).
↑ Soo-Man Lee, chairman of SM ENTERTAINMENT GROUP, delivered a speech at the 1st World Cultural Industry Forum as a representative of the Korean cultural community! (нявызн.). SM Entertainment (28 кастрычніка 2020).
↑ aespa 에스파 – SYNK, æspa [Online video]. SM Entertainment.
↑ SM 신인 걸그룹 에스파, 17일 데뷔 확정 … 독특 세계관(кар.) (2 лістапада 2020).
↑ aespa’s “Black Mamba” stage to air for the first time on “Music Bank” on 11/20! (нявызн.) (16 лістапада 2020).
↑ aespa、QQ MUSICの韓国チャートで3週間1位をキープ … 今年デビューしたガールズグループのうち最長記録(яп.) (17 снежня 2020).
↑ ‘인기가요’ SM 에스파, 출연없이 1위 … (여자)아이들·트레저·유빈 컴백(종합) (нявызн.) (17 студзеня 2021).
↑ 에스파, 2월 5일 싱글 ‘Forever’ 깜짝 발매 … 유영진 곡 리메이크 (нявызн.) (29 студзеня 2021).
↑ 에스파 신곡 ‘Forever’ 음원·MV 오늘(5일) 공개 … 따뜻 겨울 감성 (нявызн.) (5 лютага 2021).
↑ 에스파, 오늘(5일) 겨울 감성 담은 ‘Forever’ 공개 (нявызн.) (5 лютага 2021).
↑ (단독) 에스파, 5월 컴백 … 메타버스 세계관 기대 (нявызн.) (4 траўня 2021).
↑ aespa’s new song ‘Next Level’, a hip-hop dance song with a worldview story! (нявызн.).
↑ [에스파, 5월 17일 컴백 확정 .. 신곡 ‘넥스트 레벨’ 발표공식](кар.) (6 траўня 2021).
↑ Next Level (нявызн.) (23–29 траўня 2021).
↑ Hwang, You-mee. Aespa Enters 3 Billboard Tallies with New Song (нявызн.), The Korea Herald (26 траўня 2021).
↑ [에스파, 美 최대 에이전시 CAA와 계약 … 글로벌 슈퍼루키공식](кар.) (23 ліпеня 2021).
↑ K-pop group Aespa sign with Hollywood talent agency CAA, joining NCT 127 and SuperM, fellow SM Entertainment acts (нявызн.) (23 ліпеня 2021).
↑ Lee, Deok-haeng. ‘iScreaM’ 프로젝트, 에스파 ‘Next Level’ 리믹스 싱글 14일 공개(кар.) , StarNews (10 верасня 2021).
↑ [에스파, 첫 미니앨범 ‘Savage’ 10월 5일 발매..6곡 수록공식] (нявызн.) (14 верасня 2021).
↑ [“쯧쯧쯧쯧” 광야 진출한 에스파, 블랙맘바 짓밟는 ‘Savage’들어보고서] (нявызн.) (5 кастрычніка 2021).
↑ Aespa Joins Blackpink, Itzy And Twice With Their First Hit Album On The Billboard 200 (нявызн.) (19 кастрычніка 2021).
↑ 에스파 ‘새비지’, 하프 밀리언셀러 등극(кар.) (21 кастрычніка 2021).
↑ Everything to Know About aespa — the K-Pop Girl Group from the Macy’s Thanksgiving Day Parade (нявызн.) (25 лістапада 2021).
↑ BTS, SEVENTEEN, aespa and more win big at the 2021 Asia Artist Awards (нявызн.). NME (3 снежня 2021).
↑ [에스파, 올해의 레코드상 “꿈꿨던 일 이뤄져” MMA 2021] (нявызн.) (4 снежня 2021).
↑ aespa to unveil remake of S.E.S.’s ‘Dreams Come True’ next month (нявызн.) (4 лістапада 2021).
↑ aespa Reimagines S.E.S’s Hit ‘Dreams Come True’ (нявызн.) (20 снежня 2021).
↑ “World Digital Song Sales – The Week of January 1, 2022” (in en-US). Billboard. 26 снежня 2021 – 1 студзеня 2022. https://www.billboard.com/charts/world-digital-song-sales/2022-01-01/. Retrieved on 2022-01-06.
↑ 2022년 01주차 Digital Chart(кар.) . Gaon Music Chart (26 снежня 2021 – 1 студзеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 6 студзеня 2022.
↑ 보아·태연·카리나 등 뭉쳤다…SM 여성 유닛 ‘갓 더 비트’ 출범(кар.) (27 снежня 2021).
↑ Supergroup GOT the Beat Debuts ‘Step Back’ at Record-Breaking SMTOWN Live Concert(англ.) (3 студзеня 2022).
↑ (KR) Heraldpop: «방탄소년단·아이유, 음반·음원 대상 영예..NCT 127→세븐틴 본상(종합)»
↑ Kim, Myung-mi. 에스파, 美 최대 음악 축제 코첼라 메인 스테이지 공식 초청(кар.) . Newsen (19 красавіка 2022). Архівавана з першакрыніцы 19 красавіка 2022.
↑ Benjamin, Jeff (2022-04-20). “aespa Share Details on Coachella Debut & ‘New Music That Will Wow the World’: Exclusive”. Billboard. https://www.billboard.com/music/music-news/aespa-coachella-interview-1235061337/. Retrieved on 2022-04-21.
↑ How K-Pop Group aespa Is Making the Metaverse Their Home Архівавана 12 мая 2022.
↑ Lee, Seung-hoon. [SM, ‘워너 레코드’ 손잡았다..에스파 美 시장 본격 진출→7월 미니 2집 발매공식](кар.) . OSEN (1 чэрвеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 1 мая 2022.
↑ 에스파, ‘도깨비불’ 선공개했다(кар.) , Mydaily (1 чэрвеня 2022).
↑ SMTOWN on Twitter: aespa will be attending the UN ‘2022 High-Level Political Forum for sustainable development’ on July 5! (1 чэрвеня 2022)
↑ Here’s Your Friendly Guide To The SM Culture Universe Story And The “KWANGYA” Universe (нявызн.).
↑ 에스파, 명품 브랜드 앰버서더 선정 … “멤버들 에너지에 압도” (нявызн.) (10 лютага 2021).
↑ 메디힐, 새 브랜드 모델에 걸그룹 ‘에스파’ 발탁(кар.) (24 жніўня 2021).
↑ [Y패션에스파, 아웃도어 브랜드 모델 발탁 … 9월 광고 영상 공개](кар.) (26 жніўня 2021).
↑ ‘유튜브 부터 광고출연까지’···MZ와 소통 나선 금융권 CEO(кар.) (2 кастрычніка 2021).
↑ 아쿠아 디 파르마 새 뮤즈 된 ‘에스파’ (нявызн.).
↑ 롯데칠성, 에스파 모델 과일향 탄산 ‘탐스제로’ 출시(кар.) (11 красавіка 2022).
↑ 쇼파드의 새 얼굴 ‘에스파’, 4인 4색 눈부신 예쁨 담긴 화보(кар.) (1 верасня 2022).
↑ 에스파 등 K스타 가상 제페토 공연, 한국매력 알린다(кар.) (7 снежня 2021).
↑ [SM, 신인 걸그룹 aespa(에스파) 카리나 공개 공식](кар.) (28 кастрычніка 2020).
1 2 3 4 (인터뷰) aespa, 지금 ‘Black Mamba’로 입덕하면 데뷔팬! : 네이버 포스트(кар.) (17 лістапада 2020).
↑ [에스파, 퍼포먼스만? 노래도 잘하네 … 보컬 매력 극대화 ‘Forever’ 신곡in가요](кар.) (5 лютага 2021).
↑ SM 새 걸그룹 에스파, 첫 멤버 윈터 공개 … 뛰어난 보컬+댄스 실력 겸비(кар.) (27 кастрычніка 2020).
↑ SM 신예 에스파 닝닝 아바타 공개 … 매력적인 보컬 눈길(кар.) (9 лістапада 2020).
↑ Peak chart positions on the Circle Album Chart (previously known as the Gaon Album Chart):
↑ “The ARIA Report: Week Commencing 25 July 2022”. The ARIA Report (Australian Recording Industry Association) (1690): 6. 2022-07-25.
↑ Discografie Aespa (нявызн.). Ultratop. Архівавана з першакрыніцы 27 лістапада 2021.
↑ Peak chart positions on the French Album charts:
↑ Peak chart positions on the Hungarian Album charts:
↑ Peak chart positions on the Oricon Albums Chart:
↑ Peak chart positions on Billboard Japan Hot Albums:
↑ Peak chart positions for extended plays in Poland:
↑ Peak chart positions on the Billboard 200:
↑ Peak chart positions on the Billboard World Albums:
↑ Cumulative sales of Savage on Circle Chart:
↑ オリコン週間 アルバムランキング 2021年10月25日~2021年10月31日(яп.) . Oricon. Архівавана з першакрыніцы 3 лістапада 2021.
↑ McIntyre, Hugh. Aespa Makes Sales History In America With Their First Collection ‘Savage’(англ.) . Forbes (24 кастрычніка 2021). Архівавана з першакрыніцы 25 кастрычніка 2021.
↑ Gaon Certification - Album(кар.) . Gaon Music Chart (9 снежня 2021). Архівавана з першакрыніцы 15 студзеня 2022.
↑ Cumulative sales of Girls on Circle Chart:
↑ Weekly Digital Albums Chart – July 18, 2022 (нявызн.). Oricon.
↑ Cumulative sales of Girls on Oricon Chart:
↑ Girls US Sales:
↑ Circle Chart - Certification (Album)(кар.) . Circle Chart (8 верасня 2022).
↑ Peak chart positions on Billboard Japańs Hot 100:
↑ Peak chart positions on RIM Charts:
↑ Peak chart positions on Recorded Music NZ’s Hot 40 Singles:
↑ Peak chart positions on RIAS’s Top Streaming Chart:
↑ Peak chart positions on *Billboard*́s Vietnam Hot 100:
↑ Peak chart positions on *Billboard*́s World Digital Song Sales:
↑ Peak chart positions on *Billboard*́s Global 200:
↑ Peak chart positions for singles on the Gaon Digital Chart, now the Circle Digital Chart:
↑ Peak chart positions on *Billboard*́s K-pop Hot 100:
“Black Mamba”. Billboard. December 6–12, 2020. https://www.billboard.com/charts/billboard-korea-100/2020-12-12. Retrieved on December 12, 2020.
“Next Level”. Billboard. June 20–26, 2021. https://www.billboard.com/charts/billboard-korea-100/2021-06-26. Retrieved on June 24, 2021.
“Savage”. Billboard. October 23–29, 2021. https://www.billboard.com/charts/billboard-korea-100/2021-10-23. Retrieved on October 21, 2021.
Dreams Come True (нявызн.) (January 23–29, 2022). Архівавана з першакрыніцы February 1, 2022. Peak chart positions on Billboard́s South Korea Songs:
“Life’s Too Short”. Billboard. https://www.billboard.com/charts/south-korea-songs-hotw/2022-07-09/. Retrieved on July 6, 2022.
“Girls”. Billboard. https://www.billboard.com/charts/south-korea-songs-hotw/2022-07-23/. Retrieved on July 19, 2022.
↑ Gary Trust (November 25, 2020). “Karol G Hits Top 20 on Billboard Global Charts With ‘Bichota’”. Billboard. https://www.billboard.com/articles/business/chart-beat/9490044/karol-g-bichota-global-charts/. Retrieved on December 10, 2020.
↑ 2021년 06주차 Download Chart(кар.) . Gaon Music Chart (31 студзеня – 6 лютага 2021). Архівавана з першакрыніцы 11 лютага 2021.
↑ 2021년 06주차 BGM Chart(кар.) . Gaon Music Chart (31 студзеня – 6 лютага 2021). Архівавана з першакрыніцы 24 сакавіка 2021.
↑ Streaming Gaon Certification(кар.) . Gaon Music Chart. Архівавана з першакрыніцы January 6, 2022.
↑ RIAS Top Charts – Week 52 (24 – 30 Dec 2021) (нявызн.). Recording Industry Association Singapore (24–30 снежня 2021). Архівавана з першакрыніцы 5 студзеня 2022.
↑ aespa ‘Black Mamba’ MV (нявызн.). Bright Young Things. Архівавана з першакрыніцы July 1, 2021.
↑ Works – Sunnyvisual (нявызн.). Sunnyvisual. Архівавана з першакрыніцы May 9, 2021.
↑ Next Level - aespa. Jinhyuk Lee.
↑ aespa 에스파 ‘Next Level (Habstrakt Remix)’ MV. SM Entertainment.
↑ Заўвагі да Savage, Credits. South Korea: SM Entertainment; Dreamus, 2021.
↑ Заўвагі да 2021 Winter SM Town: SMCU Express, Credits. South Korea: SM Entertainment; Dreamus, 2021.
↑ VIDEO, SEGAJI (2022-08-19). Aespa-Life’s Too Short. https://vimeo.com/741019770. Retrieved on 2022-08-19.
↑ aespa “Girls” / music video. Oui Kim.
↑ aespa_HIGHLIGHT. Garnet Pictures.
↑ SM aespa_WINTER. Garnet Pictures.
↑ SM aespa_GISELLE. Garnet Pictures.
↑ SM aespa_NINGNING. Garnet Pictures.
↑ SM aespa_KARINA. Garnet Pictures.
↑ [SM AESPA Debut Live Stage*]. Adult Kim.*
↑ aespa 에스파 ‘Forever (약속)’ The Performance Stage (Cozy Winter Cabin Ver.). SM Entertainment.
↑ aespa 에스파 ‘Forever (약속)’ The Performance Stage (Glitter Snowball Ver.). SM Entertainment.
↑ aespa 에스파 ‘Forever (약속)’ The Performance Stage (Romantic Street Ver.). SM Entertainment.
↑ aespa 에스파 ’ep1. Black Mamba’ - SM Culture Universe (нявызн.). 37thDEGREE. Архівавана з першакрыніцы August 30, 2021.
↑ aespa 에스파 ‘Next Level’ The Performance Stage #1. SM Entertainment.
↑ aespa 에스파 ‘Next Level’ The Performance Stage #2. SM Entertainment.
↑ aespa 에스파 ‘Next Level’ The Performance Stage #3. SM Entertainment.
↑ aespa 에스파 ’ep2. Next Level’ - SM Culture Universe (нявызн.). 37thDEGREE.
↑ aespa 에스파 ‘Girls’ The Performance Stage #1. SM Entertainment.
↑ aespa 에스파 ‘Girls’ The Performance Stage #2. SM Entertainment.
↑ 에스파 미국 LA 쇼케이스서 현지 팬 1만명 환호(кар.) . Yonhap News Agency (28 чэрвеня 2022).
↑ Aespa to hold showcase in LA (нявызн.). Manila Bulletin (7 чэрвеня 2022).
↑ aespa’s first Japan showcase saw 40,000 audience members(англ.) . Korea JoongAng Daily (8 жніўня 2022).
↑ Hwang Ji-young. SM타운 라이브, 오늘(1일) 전 세계 무료 중계(кар.) . Ilgan Sports (1 студзеня 2021). Архівавана з першакрыніцы January 1, 2021.
↑ SMTOWN LIVE “Culture Humanity” Line-up Teaser. SM Entertainment.
↑ Hye-jin, Jo. 보아→에스파, ‘SMTOWN LIVE’ 1월 1일 전 세계 무료 중계(кар.) . X-port News (23 снежня 2021). Архівавана з першакрыніцы December 27, 2021.
↑ Lee, Jae-eun. SMTOWN LIVE, 소녀시대→NCT·에스파 출연(кар.) . Sports Kyunghyang (12 ліпеня 2022).