Этнагенез армян — комплексны працэс вылучэння армянскай этнічнай агульнасці, які адбываўся на Армянскім нагор’і на базе шматлікіх і размаітых этнічных і моўных элементаў[1]. Існуюць дзве асноўныя версіі армянскага этнагенеза, адна з якіх (міграцыйна-змяшаная гіпотэза) з’яўляецца дамінантнай у сусветнай гістарычнай навуцы, бо падтрымваецца большым лікам аўтарытэтных сусветных спецыялістаў. Дамінаванне міграцыйна-змяшанай гіпотэзы ў сусветнай навуцы адлюстравана ў энцыклапедыі Брытаніка, артыкул «Armenia», раздзел «Ancient and premodern Armenia» (электроннае выданне 2003 года), дзе міграцыйная гіпотэза паказана ў якасці адзінай. Факт дамінавання міграцыйна-змяшанай гіпотэзы сярод спецыялістаў таксама выяўна адлюстраваны ў наступных сучасных манаграфіях, артыкулах і падручніках апошніх гадоў (у зваротным храналагічным парадку):
Апроч гэтага шэраг армянскіх аўтараў, якія прытрымліваюцца альтэрнатыўных «хаяскіх» гіпотэз этнагенеза, на старонках сваіх прац таксама прызнаюць, што такім чынам дыскутуюць з
Згодна асноўнай версіі, этнагенез армян пачаўся ў перыяд з канца II тысячагоддзі да н.э. і завяршыўся да VI стагоддзю да н.э. ў выніку этнічнага растварэння малалікіх якія мігравалі з захаду індаеўрапейцаў-протаармян у масіве часткова родных індаеўрапейцаў жа — лувійцаў, і першабытніцкіх хурытаў, уратаў і хатаў, якія насялялі Армянскае нагор’е. Новы этнас у сілу вызначаных акалічнасцей захаваў у грунце протаармянскую мову індаеўрапейскай этнічнай меншасці. У самой Арменіі найбольшае шыранне мае аўтахтонная версія армянскага этнагенезу, што галоўным чынам базуецца на розных «хаяскіх» гіпотэзах, паводле якіх этнічныя армяне насялялі Армянскае сугор’е са значна ранейшага перыяду[1]. Міфалагічныя версіі армянскага этнагенезу сучаснай навукай адпрэчваюцца[1].