wd wp Пошук:
    ⬜

    Эманацыя ва ўсходнім багаслоўі

    Грыгорый Палама

    Эманацыя («выцяканне, распаўсюджанне») — гэта вера, знойдзеная ў неаплатанізме, што прычына пэўных істот або станаў быцця складаецца ў перапаўненні сутнасці Бога ці іншых вышэйшых духоўных істот, у адрозненне ад асаблівага акта тварэння. Гэтае перапаўненне звычайна разумеецца ў нестацыянарным сэнсе як сталая прычынна-следчая сувязь, а не як падзея, якая выклікае з’яўленне сутнасці ў дадзены момант. Слова «эманацыя» можа ставіцца альбо да працэсу эманацыі, альбо да эмануемай рэчы.

    Эквівалентныя паняцці сустракаюцца ў гнастыцызме і кабале (жыдоўскі містыцызм). Такая канцэпцыя сустракаецца толькі ў Грэка-Каталіцкай Царкве і ў праваслаўных. Па большай часцы гэты тэрмін адносіцца да візантыйскага багаслоўя.

    Паняцце

    Неаплатанічную канцэпцыю эманацыі можна параўнаць са сцвярджэннямі, зробленымі ўсходнім багасловам XIV стагоддзя Грыгорыям Паламой. Ён правёў адрозненне паміж сутнасцю і энергіямі Бога, сцвярджаючы, што Бог неспазнавальны ў сваёй сутнасці, але спазнаваем ў сваіх энергіях[1] .

    Палама ніколі не пералічваў энергіі Бога, але апісваў іх як спосабы, якімі Бог мог дзейнічаць у Сусвеце, і асабліва на людзей, ад святла, выходнага ад асобы Майсея пасля яго спаслання з гары Сінай, да святла, навакольнага Майсея, Іллю і Ісуса на гары Фавор падчас Перамянення Хрыста. Для Паламы энергіі Бога не былі аддзеленыя ад Бога, але «былі Богам». Аднак ідэя энергій была аддзеленая ад ідэі трох асоб Тройцы, адзінства трох асоб Тройцы, аб’яднаных трансцэндэнтнай сутнасцю Бога.

    Грэка-каталіцкі і праваслаўны багаслоў-ісіхаст Мікіта Сціфат апісвае дзесяціразовую іерархію, якая можа быць раўналежная (як у кабалізме) ў дзесяць паслядоўных эманацый, вядомых як сфірот, так і неапіфагарыянцы вераць ў сілу першых дзесяці лікаў, выкладзенай Псеўда-Ямвліхам у «Тэалагумена арыфметыцы»:

    Дэкада Мікіты Сціфата мае падабенства з дэкадамі абедзвюх папярэдніх тэорый (кабалізма і Піфагора), хоць яе нельга атаясаміць ні з воднай з іх. Яна сыходзяць каранямі ў канцэпцыю нябеснай іерархіі або канкатэнацыі, сфармуляванай святым Дыянісіем Арэапагітам[2].

    Гэтая іерархія ўяўляе сабой траістую структуру, кожны ўзровень якой складаецца з трох парадкаў або рангаў нябесных разумных істот, якія даюць у агульнай складанасці дзевяць такіх узаемазвязаных і ўзаемнаўдзельнічаючых парадкаў. Функцыя ніжэйшай з гэтых катэгорый, функцыя анёлаў, мае два аспекты. Першы складаецца ў тым, каб перадаць Боскую Ласку і прасвятленне, якія ён атрымаў ад Бога праз медытацыю запаведзяў вакол яго, запаведзей ніжэй яго, чалавечай запаведзі, які ў цэлым, такім чынам, уяўляе дзесятую запаведзь. Другі аспект складаецца ў тым, каб пераўтварыць чалавечы розум: «самае прыгожае з усіх дароў; які можа быць зроблены гэтай чалавечай запаведдзю, так што ён падымаецца ўверх і крок за крокам вяртаецца, зноў праз медытацыю нябеснай іерархіі, да стану яднання са сваёй чароўнай крыніцай і такім чынам дасягае абагаўлення. Гэтая падвойная медытацыя, сыходная і узыходзячая, складае цыклічны рух…»[3].

    Далей Псеўда-Дыянісій сцвярджае ў вершы 99 «Аб духоўным веданні», што «дзевяць нябесных сіл спяваюць хвалебныя гімны, якія маюць патройную структуру…»[4]:

    Ва іўдаізме аналагічную іерархію можна знайсці ў зусім некабалістычнай сістэме Майманіда, які кажа пра дзесяць чынаў анёлаў (з розных біблейскіх тэрмінаў для іх), самы нізкі з якіх — Ішым, літаральна «людзі».

    Гл. таксама

    Спасылкі

    Крыніцы

    1. ↑ Lossky, Vladimir, The Theology of Light in the Thought of St. Gregory Palamas, in In the Image and Likeness of God, New York: St. Vladimir’s Seminary Press, 1947
    2. ↑ Pseudo-Dionysius; Luibĥaeid, Colm; Rorem, Paul; Pseudo-Dionysius: The Complete Works, The Paulist Press, 1987
    3. ↑ Palmer, G.E.H.; Sherrard, Philip; Ware, Kallistos, The Philokalia: Vols 1-4, New York: St. Vladimir’s Seminary Press, 1953
    4. ↑ Palmer, G.E.H.; Sherrard, Philip; Ware, Kallistos, The Philokalia: Vols 1-4, New York: St. Vladimir’s Seminary Press, 1953
    Тэмы гэтай старонкі (2):
    Катэгорыя·Багаслоўе
    Катэгорыя·Каталіцтва