Саіф аль-Іслам Кадафі (араб. سيف الإسلام معمر القذافي; нар. 25 чэрвеня 1972, Трыпалі) — лiвiйскі інжынер і палітычны дзеяч, доктар філасофіі, другі сын Муамара Кадафі.
Саіф аль-Іслам Кадафі нарадзіўся ў 1972 годзе ў Трыпалі. Сярэдняя адукацыю была атрымана ў Лівіі і Швейцарыі. У 1995 годзе скончыў Універсітэт Аль-Фатэх.
У тым жа годзе брытанскае The Daily Telegraph абвінаваціла сына Кадафі ў адмыванні грошай. У адказ на гэта быў пададзены пазоў у суд на выданне, у выніку чаго The Telegraph было вымушана прынесці афіцыйныя прабачэнні і прызнаць памылковасць сваіх абвінавачванняў[1].
У 1997 годзе быў ініцыятарам стварэння «Міжнароднага фонду супрацоўніцтва ў галіне дабрачыннасці Кадафі»[2].
Выступаў за правядзенне ліберальных рэформаў у краіне. У якасці кіраўніка дабрачыннага фонду вёў перамовы з афганскімі талібамі і фiлiпiнскiмi паўстанцамі аб вызваленні заходніх закладнікаў. У 2003 годзе актыўна ўдзельнічаў у перамовах, вынікам якіх стала аднаўленне гандлёвых адносіны Лiвii з Вялікабрытаніяй[3].
Скончыў Лонданскую школу эканомікі і палітычных навук. У 2008 годзе яму была прысуджана ступень доктара навук Лонданскай школы эканомікі, за дысертацыю на тэму «Роля грамадзянскай супольнасці ў дэмакратызацыі інстытутаў глабальнага кіравання: ад» мяккай сілы" да калектыўнага прыняцця рашэнняў?".
У тым жа годзе заявіў пра свой сыход з палітыкі[4].
У 2010 годзе Саіф аль-Іслам прымаў актыўны ўдзел у паслабленні блакады сектара Газа. Пасля чаго дабрачынны фонд, які ўзначальвае Саіф, вылучыў $ 50 млн на аднаўленне Газы[5].
У сярэдзіне сакавіка 2011 года ў сувязі з афіцыйным прызнаннем з боку Францыі лівійскай апазіцыі на фоне канфлiкту Саіф аль-Іслам у інтэрв’ю «Еўраньюс» запатрабаваў ад французскага прэзідэнта Нікаля Сарказі вярнуць грошы, якія Лівія, паводле яго слоў, падала апошняму для фінансавання выбарчай кампаніі. У хуткім часе ён абяцаў апублікаваць доказы — банкаўскія рахункі, дакументы, банкаўскія пераклады[6].
У жніўні 2011 года Амар бен Шатван, які займаў пасаду міністра энергетыкі Лівіі ў 2004—2006 гадах, абвінаваціў Саіфа аль-Іслама ў тым, што той скраў ад $ 200 да $ 250 млрд, не прыводзячы якіх-небудзь доказаў[7].
Падчас баёў за Трыпалі Саіф аль-Іслам Кадафі з’явіўся каля адной з гасцініц з мэтай даказаць, што не быў захоплены, тым самым аспрэчваючы распаўсюджаную напярэдадні інфармацыю аб яго арышце. Пасля ўзяцця Трыпалі сляды Саіф губляюцца, аднак з’яўляецца непацверджанай інфармацыя відавочцаў, згодна з якой Саіф аль-Іслама бачылі ў горадзе Бені-Валід, дзе ён браў удзел у пахаванні Хаміса Кадафі, які, як пазней пацвердзілі СМІ прыхільнікаў Кадафі (сірыйскі тэлеканал Эр-Рай), быў забіты падчас бітвы за Тархуну 29 жніўня.
Пасля ўзяцця Бені-Валіда войскамі Пераходнага лівійскага ўрада 17 кастрычніка, відавочцы, якія знаходзіліся ў Бені-Валід, паведамілі, што бачылі Саіф аль-Іслама ў горадзе за некалькі дзён да таго, як яго занялі рэвалюцыянеры. Іншыя відавочцы паведамлялі, нібыта за два дні да гэтага яго бачылі ў адным з пасёлкаў паблізу Бені-Валіда.
Пасля гібелі Муамара Кадафі і яго сына Мутазіма 20 кастрычніка, з’явілася непацверджаных інфармацыя пра тое, што Саіф аль-Іслам таксама быў захоплены паблізу Сірта, аднак яна не атрымала пацверджанне. Адразу паўстала яшчэ некалькі версій, згодна з якімі Саіф быў альбо забіты, альбо збег у Нігер[8]. Ні адна з версій пацверджання не атрымала.
21 кастрычніка, на наступны дзень пасля ўзяцця Сірта, тэлеканал Аль-Арабія паведаміў пра магчымую злову Саіф аль-Іслама Кадафі[9] у Злітэне, пры гэтым паведаміўшы, што той быў паранены[10]. Хоць прадстаўнікі мясцовай улады ў Злітэне, да якіх звярнуліся па інфармацыяй журналісты, гэтую інфармацыю не пацвердзілі[11].
З 23 кастрычніка Саіф аль-Іслам ўзначаліў сілы супраціву Пераходнага нацыянальнага савету Лівіі, пакляўшыся адпомсціць за смерць свайго бацькі[12]. У звароце да сваіх прыхільнікаў, перададзеным тэлеканалам «Ар-Рай», які транслюецца з Сiрыі, ён заявіў[13]:
«Мы працягваем супраціў. Я знаходжуся ў Лівіі, я жывы, вольны і маю намер змагацца да канца і помсціць».
Па іншай інфармацыі, Саіф аль-Іслам мог знаходзіцца ў Судане. Так, 24 кастрычніка ў суданскіх СМІ з’явілася інфармацыя, што Саіф аль-Іслам Кадафі збег у мяцежны суданскую правінцыю Дарфур. Там, па дадзеных суданскай газеты Аль-Інтыбаха, ён атрымаў прытулак у дарфурскага паўстанцаў групоўкі «Рух за справядлівасць і роўнасць», лідара якой — Халіль Ібрагім — звязвала даўняе сяброўства з Муамарам Кадафі[14].
19 лістапада 2011 года тэлеканалам «Аль-Джазіра» было паведамлена, што Саіф аль-Іслам Кадафі схоплены сіламі ПНС на поўдні Лівіі[15].
У 2012 годзе Саіф аль-Іслам Кадафі знаходзіўся ў зняволенні ў былых паўстанцаў з групоўкі «Абу Бакр ас-Сідык» ў турме горада Зінтан на паўночным захадзе краіны. Лівійскія ўлады заяўлялі аб намеры перавесці яго ў Трыпалі, дзе спецыяльна для гэтага ствараліся новыя турма і суд[16].
У другой палове красавіка 2012 года з’явілася паведамленне ад агенцтва Марван Трабелсі. Згодна з ім, Саіф-аль Іслам бег з турмы Зінтана[17]. Паводле інфармацыі, якая прайшла на тэлеканале RT, Саіф аль-Іслам 4 чэрвеня, магчыма, збег у Нігер або на Кіпр праз міжнародны аэрапорт Трыпалі пасля захопу яго брыгадай Тархуна[18].
Саіф аль-Іслама Кадафі планавалася судзіць у верасні 2012 года ў Лівіі без удзелу МКС[19]. Як паведаміў генпракурор Лівіі, судовы працэс пройдзе ў Зiнтане[20]. Аднак, у сярэдзіне верасня стала вядома, што суд над Саіфам адкладаецца не менш, чым на 5 месяцаў. Генеральная пракуратура Лівіі патлумачыла паўгадавую затрымку пачатку працэсу «вяртаннем у Лівію Сенусі», якога неабходна дапытаць[21].
5 студзеня 2013 года міністр юстыцыі Лівіі Салех Элмір Гані заявіў, што суд над Саіфам адбудзецца на працягу бліжэйшага месяца[22]. У той жа час баевікі Зінтана пагражалі лівійскім уладам вызваліць яго[23]. У сярэдзіне студзеня праўладная крыніца Libya Herald выказала занепакоенасць, што суд над сынам Кадафі не пачнецца да таго часу, пакуль Зінтан не пагодзіцца яго выдаць. Гэтым жа крыніца абгрунтоўваў тое, што ў 2012 годзе ўсе паведамленні уладаў на рахунак суда аказваліся лжывымі[24].
28 студзеня 2013 года было заяўлена, што суд на Саіфам аль-Ісламам павінен пачацца на працягу бліжэйшых 2 тыдняў[25].
28 ліпеня 2015 года ў СМІ з’явілася інфармацыя аб тым, што суд Лівіі прысудзіў Саіф аль-Іслама да смяротнага пакарання.
6 ліпеня 2016 года адвакат Саіфа Кадафі Карым Хан паведаміў, што ягоны падабаронны быў вызвалены яшчэ 12 красавіка 2016 года самаабвешчаным урадам у Табруку па амністыі[26].
20 красавіка 2017 года Еўрапейскі каардынатар Міжнароднага рэвалюцыйнага камітэта Франк Пучарэлі заявіў у інтэрв’ю, што Саіф аль-Іслам Кадафі прызначаны Вышэйшым саветам лівійскіх плямёнаў кіраўніком Часовага ўрада ў выгнанні[27].
У снежні 2017 году прэс-сакратар сям’і Кадафі Басема аль-Хашымі ас-Соуль заявіў, што Саіф аль-Іслам мае намер балатавацца ў прэзідэнты краіны. Старшыня Вярхоўнай нацыянальнай выбарчай камісіі Лівіі Імада ас-Сайех, каментуючы дадзенае пытанне, адзначыў, што згодна з планам ААН усё лівійцы маюць права ўдзельнічаць у выбарах, у тым ліку асобы былога кіруючага рэжыму[28][29][30].
19 сакавіка 2018 года Саіф аль-Іслам, знаходзячыся ў Тунісе, высунуў сваю кандыдатуру на выбары кіраўніка дзяржавы[31].
24 снежня 2018 года Саіф аль-Іслам Кадафі заявіў, што разлічвае на падтрымку яго кандыдатуры з боку Расiі і звярнуўся да прэзідэнта РФ Уладзіміра Пуціна з адпаведнай просьбай[32].
5 жніўня 2021 года пракуратура Лівіі выдала ордэн на арышт Кадафі. Аднак яна апублікавала адпаведнае распараджэнне толькі пасля выхаду расследавання BBC News аб планшэце, які нібыта належаў байцу арганізацыі, вядомай як ПВК Вагнера. Як паведамлялася, менавіта падазрэнні ў супрацоўніцтве з расійскімі наймітамі і стала падставай арышту палітыка[33].
Увосень быў адхілены ад удзелу ў выбарах з-за непрадастаўленне даведкі аб адсутнасці судзімасці[34].