wd wp Пошук:

Лявон Тыгранавіч Адамаў

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Адамаў. Лявон Тыгранавіч Адамаў (26 кастрычніка 1929, Каканд, Узбекская ССР — 7 студзеня 2014, Сіэтл, ЗША) — архітэктар, заслужаны архітэктар Узбекістана, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР, Прэміі Савета Міністраў СССР, Дзяржаўнай прэміі Узбекскай ССР імя Хамзы(руск.) бел.; намеснік галоўнага архітэктара Ташкента (1970—1986).

Біяграфія

Нарадзіўся ў армянскай сям’і бежанцаў з Нагорнага Карабаха.

У 1954 годзе скончыў архітэктурнае аддзяленне будаўнічага факультэта СазПІ(руск.) бел.[1]. Будучы студэнтам, удзельнічаў у праектаванні стадыёна імя С. М. Кірава(руск.) бел. ў Ленінградзе пад кіраўніцтвам акадэміка архітэктуры А. С. Нікольскага(руск.) бел. і крытага стадыёна-манежа ў Ленінградзе пад кіраўніцтвам архітэктара Л. М. Хідэкеля, а таксама будынкі Прэзідыума Акадэміі навук УзССР пад кіраўніцтвам архітэктара І. Г. Сардар’яна. Дыпломны праект Палаца бавоўнаробаў у Ташкенце выкананы пад кіраўніцтвам А. І. Пяцеліна і А. Рушкоўскага.

З 1954 года працаваў у праектным інстытуце «Средазгипроводхлопок» (Ташкент); пад кіраўніцтвам архітэктара В. Зайцава праектаваў пасёлкі для будаўнікоў і эксплуатацыйнага персаналу буйных гідравузлоў Сярэдняй Азіі, забудову вуліцы Паўночны Алмазар у Ташкенце, вытворчыя будынкі інстытута «Средазгипроводхлопок».

З 1959 года — кіраўнік новай майстэрні ў інстытуце Ташгіпрагор, дзе распрацоўваўся генеральны план забудовы паўднёва-заходняга жылога раёна Ташкента — масіва Чыланзар(руск.) бел. на 250 тысяч жыхароў (са схемай архітэктурна-планіровачных рашэнняў мікрараёнаў і іх грамадскіх цэнтраў), а таксама пасля ажыццяўляліся праекты забудовы гэтага раёна. Тут у 1960-я гады працавалі архітэктары У. Співак, Ю. Халдзееў, В. Рашчупкін, І. Дземчынская, Ю. Мірашнічэнка, Н. Заідаў, Я. Яснагародскі, Р. Хайрутдзінаў, А. Хуршудаў; Мастакі А. Ган(wd) бел., П. Іваноў і іншыя. Адамаў прымаў удзел у стварэнні жылых раёнаў, мікрараёнаў масіва Чыланзар(руск.) бел. і новых серый 4-, 9-павярховых жылых дамоў з палепшанымі аб’ёмна-планіровачнымі рашэннямі, якія атрымалі пасля назвы 1Т-СП, ТДСК-71 і іншыя. Ім выкананы праект будынка Палаца мастацтваў (1961—1963).

У 1960-я гады калектыў майстэрні перамог у конкурсе на лепшы праект забудовы плошчы імя У. І. Леніна ў Ташкенце. У складзе аб’яднанага калектыву «ЦНДІЭП відовішчных будынкаў і збудаванняў» і інстытута «Ташгипрогор» пад кіраўніцтвам архітэктара Б. Мезенцава(руск.) бел. Адамаў разам з Я. Разанавым(руск.) бел., У. Шастапалавым, А. Якушавым, Б. Зарыцкім(руск.) бел. і іншымі вёў праектаванне і аўтарскі нагляд за будаўніцтвам комплексу будынкаў і збудаванняў плошчы.

Ва ўсесаюзным конкурсе на распрацоўку праекта забудовы цэнтра Ташкента праект інстытута «Ташгипрогор», выкананы калектывам у складзе архітэктараў Л. Адамава (кіраўнік), Ю. Халдзеева, Р. Хайрутдзінава, Э. Фахрутдзінава, Р. Валіева, А. Рушкоўскага, Л. Вінакуравай атрымаў першую прэмію з правам ажыццяўлення далейшых стадый (у конкурсе ўдзельнічалі вядучыя інстытуты Савецкага Саюза, у тым ліку «ЦНДІЭП горадабудаўніцтва», «Бакгипрогор», МАРХІ, «ЦНДІЭП відовішчных будынкаў і спартыўных збудаванняў»).

Праект дэталёвай планіроўкі цэнтра Ташкента. Макет. 1966 год.

Пасля катастрафічнага землятрасення(руск.) бел. ў 1966 годзе, які разбурыў цэнтральную частку горада, праект дэталёвай планіроўкі цэнтра Ташкента быў дапрацаваны і зацверджаны Саветам Міністраў Узбекскай ССР у 1968 годзе; ён стаў часткай экспазіцыі павільёна СССР на Expo ‘70(англ.) бел. у Японіі. Праект быў ажыццёўлены і стаў асновай фарміравання новага цэнтра горада.

У 1970 годзе за ажыццяўленне комплексу работ да стагоддзя з дня нараджэння У. І. Леніна, якія ўключалі праспект У. І. Леніна і будынак Ташкенцкага філіяла музея У. І. Леніна(руск.) бел., група аўтараў-архітэктараў у складзе Я. Разанава(руск.) бел., У. Шастапалава, Л. Адамава і інш. удастоена Дзяржаўнай прэміі УзССР імя Хамза.

У 1972 годзе за распрацоўку генеральнага плана Ташкента Л. Адамаву і суаўтарам прысуджана прэмія Савета Міністраў СССР.

У 1975 годзе Адамаў, у ліку іншых маскоўскіх і ташкенцкіх архітэктараў, стаў лаўрэатам Дзяржаўнай прэміі СССР (за архітэктуру цэнтра г. Ташкент)[2].

З 1970 па 1986 год — намеснік галоўнага архітэктара Ташкента. Пры яго ўдзеле ў 1976 створаны комплекс Ташкенцкага аўтадарожнага інстытута, а таксама праект галоўнага корпуса Ташкенцкага політэхнічнага інстытута(руск.) бел., які быў адзначаны прэміяй на 1-м біенале ў Сафіі.

Праектаваў у ансамблі цэнтральнай плошчы Ташкента(руск.) бел. будынка ЦК ЛКСМ УзССР, Інстытута мастацтвазнаўства імя Хамзы, Камітэта па фізкультуры і спорце (сумесна з архітэктарам М. Кандаковай), Будынкі ГлаўАПУ на набярэжнай Анхора (сумесна з Р. Хайрутдзінавым і С. Адылавым), а таксама будынкі Інапрадстаўніцтваў Манголіі, Афганістана, Францыі і Турцыі ў Ташкенце.

Да ліку манументальных работ Адамава варта аднесці помнік Карлу Марксу у скверы рэвалюцыі, Хлапчуку-Кібальчышу(руск.) бел. ля ўваходу ў дзіцячы парк, помнікі Юлдаш Ахунбабаевіч Ахунбабаеў(руск.) бел., Акмалю Ікрамаву(руск.) бел., Сабіру Рахімаву(руск.) бел. ў Ташкенце, помнік У. І. Леніну з урадавай трыбунай у Тэрмезе, помнік загінуўшым воінам у Ферганскай вобласці і іншыя. У 1983 годзе помнік У. І. Леніну ў паркавай зоне ЦК КП Узбекістана, выкананы сумесна са скульптарам Р. Тэр-Аганесянам, удастоены першай прэміі на рэспубліканскім конкурсе ў гонар 60-годдзя ўтварэння СССР.

Да гэтага ж перыяду адносіцца стварэнне воінскага мемарыяла па вул. Валгаградскай у Ташкенце (скульптары У. Лунеў, Н. Рабцаў, архітэктары Л. Адамаў, Я. Афанасьеў), а таксама распрацоўка архітэктуры станцый Ташкенцкага метрапалітэна — «Плошча імя У. І. Леніна(руск.) бел.» (1976, архітэктары — Л. Адамаў, Л. Папоў, мастак — І. Ліепене) і «Пушкінскай(руск.) бел.» (1978, архітэктары — Л. Адамаў, А. Адылава, мастак — І. Ліепене).

Адамаў, сумесна са скульптарам С. Бабаянам, распрацаваў эскізны праект манумента ў памяць герояў міжнароднага камуністычнага і рабочага руху ў Маскве, які быў удастоены прэміі на Усесаюзным адкрытым конкурсе (1978).

З 1986 года — дырэктар Інстытута «ТашНИиПИгенплан», кіраваў распрацоўкай новага генеральнага плана горада, зацверджанага Саветам Міністраў Узбекістана ў 1989 годзе, а таксама ўдзельнічаў у стварэнні новага садова-паркавага комплексу мемарыяла Алішэра Наваі, у суаўтарстве з В. Акапджанянам, Д. Латыпавым і інш.

У 1990 годзе створана персанальная архітэктурна-будаўнічая майстэрня заслужанага архітэктара УзССР Л. Адамава, якая распрацоўвае і ажыццяўляе будаўніцтва гандлёвых комплексаў, гасцініц, а таксама турыстычных чыгуначных цягнікоў.

З 1998 года пражываў у Сіэтле (ЗША), з’яўляўся ганаровым членам Амерыканскага таварыства ландшафтных архітэктараў за ўдзел у распрацоўцы і ажыццяўленні паркаў Міра ў Сіэтле і ў Ташкенце.

Кнігі

Зноскі

  1. Зиядуллаев С. К. и др. Ташкент: энциклопедия. — Ташкент: Узб. Сов. Энцикл., 1983. — С. 22. — 413 с.
  2. Постановление от 5 ноября 1975 г. № 923 «О присуждении государственных премий СССР 1975 года в области литературы, искусства и архитектуры» (нявызн.). Consultant.ru. ЦК КПСС (5 лістапада 1975). Праверана 13 лістапада 2020.

Літаратура

  1. Творческие задачи проектирования городских центров // Архитектура СССР. — 1968. — № 5. — С. 6-7.
  2. Азимов А. Х. Штрихи к творческому портрету // Архитектура и строительство Узбекистана. — 1989. — № 9. — С. 20-21, 36-37.
Тэмы гэтай старонкі (24):
Катэгорыя·Лаўрэаты прэміі Савета Міністраў СССР
Катэгорыя·Архітэктары СССР
Катэгорыя·Лаўрэаты Дзяржаўнай прэміі СССР
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1929 годзе
Катэгорыя·Выпускнікі Ташкенцкага дзяржаўнага тэхнічнага ўніверсітэта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Прозвішча»
Катэгорыя·Нарадзіліся 26 кастрычніка
Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з рускай
Катэгорыя·Памерлі ў 2014 годзе
Катэгорыя·Вікіпедыя·Шаблон «Вонкавыя спасылкі» пусты
Катэгорыя·Архітэктары Ташкента
Катэгорыя·Архітэктары Сіэтла
Катэгорыя·Архітэктары Узбекістана
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Какандзе
Катэгорыя·Памерлі 7 студзеня
Катэгорыя·Архітэктары ЗША
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Іпб. Прозвішча»
Катэгорыя·Архітэктары паводле алфавіта
Катэгорыя·Артыкулы пра архітэктараў без ілюстрацый на Вікісховішчы
Катэгорыя·Артыкулы пра архітэктараў без партрэтаў
Катэгорыя·Памерлі ў Сіэтле
Катэгорыя·Артыкулы пра архітэктараў без месца працы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «Імя Прозвішча»