wd wp Пошук:
    ⬜

    Дзень бульдазерыста

    «Дзень бульдазерыста» (руск.: «День бульдозериста») — апавяданне рускага пісьменніка Віктара Пялевіна, апублікаванае ў 1991 годзе.

    Змест

    Дзеянне сатырычнага апавядання адбываецца пры ўладзе, падобнай на савецкую, у нявызначаны час — ці то антыўтопія, ці то гратэск. Відавочна савецкія рэаліі даведзены да абсурду: усе працуюць над ядзернай і хімічнай зброяй, усюды вісяць плакаты, якія праслаўляюць Сандэля, Мундзіндэля і Бабаясіина (апошні згадваецца таксама ў рамане «Чапаеў і Пустэча»; адсылка да тройкі Маркс, Энгельс, Ленін), у музеі паказваюць першы савецкі загад: поўная забарона ўязджаць і выязджаць з горада. Сакратар парткама прымяняе сакрэтную тэхніку «Партай-Чы», якая дазваляе чалавеку самых вострых здольнасцяў імгненна прыняць лінію партыі. Марксісцкі слоўнік ад доўгага ўжывання замяніў сабой абсцэнной лексіку, — замест таго, каб мацюкацца, як раней, героі «маюкаюцца». У апавяданні апісана слоўная дуэль, у якой выйграе віртуоз «маюг» Валерка-дыялектык (= мацяршчыннік).

    Дзеянне апавядання адбываецца падчас свята: недарэчнага Дня бульдазерыста. Галоўны герой — амерыканскі шпіён, які забыўся пра гэта, пастаянна выпіваючы з астатнімі мужыкамі. Але на заводзе атамная бомба сарвалася і ўдарыла яго па нырках, ад гэтага герой не піў два тыдні і ўспомніў, што яму трэба бегчы.

    Спіс персанажаў

    Крытыка

    Апавяданне можна лічыць сатырычна-антысавецкім, напісаным, аднак, у віртуознай манеры абсурду. Яго можна параўнаць з такімі кнігамі, як «Разяўленыя вышыні» А. Зіноўева або «Маскіроўка», адрозніваючыся ад іх кароткасцю формы.

    Пялевін жорстка пярэчыць існуючым шматлікім спробам надаць камуністычнай ідэалогіі нейкую хрысціянскую афарбоўку. У «Дне бульдазерыста» яны звязаны з імем «мушкецёра ў берэце» Мікалая Бярдзяева: «У камунізме ёсць здаровае, дакладнае і цалкам згоднае з хрысціянствам разуменне жыцця кожнага чалавека, як служэння звышасабістай мэце…» Пялевін даводзіць тэзіс «служэння звышасабістай мэце» да злавеснага гратэску. — Віктар Кулэ[1]
    Пялевін выбляваў з сябе сямідзесятыя-васьмідзесятыя гады, напісаўшы «Дзень бульдазерыста» і «Амон Ра»; яго таленту і дакладнасці хапіла на дзевяностыя — і з'явілася «Пакаленне». — Дзмітрый Быкаў[2]

    Аляксандр Антонаў адзначае, што абсцэннае пераасэнсаванне лозунгаў у «Дні бульдазерыста» адбываецца ў постмадэрнісцкім сцёбе. На яго думку, моўныя канструкцыі кшталту «май яго ведае» (замест «*** яго ведае»), «мір твайму свету» або «май твайму ўраджаю», не толькі не знішчаюць ранейшага значэння слова, але ствараюць яму яшчэ адно — дадатковае[3]. 

    Л. Ф. Аляксеева адносіць апавяданне Пялевіна да жанру дыстапіі — антыўтопіі з сатырычным пафасам[4].

    Публікацыя

    Апавяданне ўпершыню было апублікавана ў 1991 годзе ў фантастычным альманаху «Завтра» (2 выпуск)[5] і ў гэтым жа годзе было апублікавана ў зборніку «Сіні ліхтар».

    Зноскі

    1. ↑ Виктор Куллэ. Красная магия, или девять способов написания иероглифа “дерево”» // Литературное обозрение, № 2, 1998
    2. ↑ Дмитрий Быковю Быков-quickly: взгляд-18. Девочка ищет Отца // Русский Журнал, 4 октября 2001
    3. ↑ Александр Антонов (Киев) Внутренние языки Пелевина и Кима // «Литературные новости», 1996 — № 5(61) — С. 12
    4. ↑ Любовь Фёдоровна Алексеева. История русской литературы XX века. В 4 книгах. Книга 4. 1970—2000 годы. — М.: «Высшая школа», 2008 — С. 57-58, 85. — ISBN 978-5-06-005285-5, 978-5-06-005281-7
    5. ↑ День бульдозериста: Рассказ // Завтра: Фантаст. альм. Вып. 2. — М.: Текст, 1991. — С. 78-88.

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (3):
    Катэгорыя·Творы Віктара Пялевіна
    Катэгорыя·Творы 1991 года
    Катэгорыя·Літаратурныя творы паводле алфавіта