wd wp Пошук: ⬜

Гіперзарад

Гіперзарад (пазначаецца Y) часціцы — сума барыённага ліку B і водараў: дзіўнасці S, чароўнасці C, хараства B’, сапраўднасці T, хоць сапраўднасць можна не ўлічваць з-за вельмі кароткага часу жыцця T-кварка (ён распадаецца на меней масіўныя кваркі да таго, як праходзіць дастатковы час, каб ён мог ўзаемадзейнічаць з навакольнымі кваркамі праз моцнае ўзаемадзеянне).

( 1 )

Y

B + S + C +

′

{\displaystyle (1)\qquad Y=B+S+C+B^{\prime }+T}

$\{\displaystyle (1)\qquad Y=B+S+C+B^\{\prime \}+T\}$ Першапачаткова гіперзарад уключаў толькі адзін водар (дзіўнасць) у сваім вызначэнні. Не варта блытаць гіперзарад, звязаны з моцным узаемадзеяннем, са слабым гіперзарадам, які мае аналагічную ролю ў электраслабым узаемадзеянні.

Электрычны зарад і гіперзарад

Формула Гел-Мана — Нісідзімы звязвае гіперзарад з электрычным зарадам і ізаспінам:

( 2 )

Q

1 2

{\displaystyle (2)\qquad Q=I_{z}+{1 \over 2}Y}

$\{\displaystyle (2)\qquad Q=I_\{z\}+\{1 \over 2\}Y\}$ дзе Iz — трэцяя кампанента ізаспіна, а Q — электрычны зарад. Гэты закон дазваляе нам выразіць гіперзарад праз ізаспін і электрычны зарад:

( 3 )

Y

2 ( Q −

)

{\displaystyle (3)\qquad Y=2(Q-I_{z})}

$\{\displaystyle (3)\qquad Y=2(Q-I_\{z\})\}$ Ізаспін стварае мультплеты часціц, чый сярэдні зарад звязаны з гіперзарадам:

( 4 )

Y

Q ¯

{\displaystyle (4)\qquad Y=2{\bar {Q}}}

$\{\displaystyle (4)\qquad Y=2\{\bar \{Q\}\}\}$ , што лёгка выводзіцца з (3), бо гіперзарад аднолькавы для ўсіх членаў мультыплета, а сярэдняе значэнне Iz роўнае нулю.

Практычнае старэнне ідэі

Гіперзарад — канцэпцыя, распрацаваная ў 2-й палове XX стагоддзя, каб арганізаваць групы часціц у «заапарку элементарных часціц» і апісаць законы захавання, заснаваныя на трансфармацыях часціц. З развіццём квантавай мадэлі стала ясна, што гіперзарад Y з’яўляецца проста паўрознасцю паміж колькасцю u-кваркаў (

{\displaystyle n_{u}}

$\{\displaystyle n_\{u\}\}$ ) і d-кваркаў (

{\displaystyle n_{d}}

$\{\displaystyle n_\{d\}\}$ ):

( 5 )

Y

1 2

(

−

)

{\displaystyle (5)\qquad Y={1 \over 2}(n_{u}-n_{d})}

$\{\displaystyle (5)\qquad Y=\{1 \over 2\}(n_\{u\}-n_\{d\})\}$ У сучасных апісаннях адроннага ўзаемадзеяння зручней і наглядней чарціць дыяграмы Фейнмана, якія прасочваюць праз спалучэнне асобных кваркаў ўзаемадзеянні барыёнаў і мезонаў, чым лічыць гіперзарады часціц. Слабы гіперзарад, аднак, усё яшчэ выкарыстоўваецца ў розных тэорыях электраслабага ўзаемадзеяння.

Гл. таксама

Тэмы гэтай старонкі (4):
Катэгорыя·Стандартная мадэль
Катэгорыя·Ядзерная фізіка
Катэгорыя·Фізіка элементарных часціц
Катэгорыя·Квантавыя лікі