wd wp Пошук:
    ⬜

    Ваеннае супрацоўніцтва Беларусі і Расіі

    Асноўныя артыкулы: Беларуска-расійскія адносіны і Міжнароднае ваеннае супрацоўніцтва Рэспублікі Беларусь

    Міністр абароны Расіі Сяргей Шайгу і міністр абароны Беларусі Андрэй Раўкоў, 2015 год.

    Ваеннае супрацоўніцтва Беларусі і Расіі — дзейнасць у вобласці двухбаковых адносін Рэспублікі Беларусь і Расійскай Федэрацыі, звязаная з удзелам двух дзяржаў і іх узброеных сіл у сумеснай вайсковай дзейнасці, накіраванай на дасягненне агульных ваенна-палітычных мэтаў[1]. Адной са складовых частак тут з’яўляецца ваенна-тэхнічнае супрацоўніцтва, якое мае на ўвазе гандаль прадукцыяй ваеннага прызначэння, а таксама яе распрацоўку і вытворчасць[2].

    Органы

    Пытаннямі ваеннага супрацоўніцтва з іншымі дзяржавамі ў Мінабароны Расіі займаецца Галоўнае ўпраўленне міжнароднага ваеннага супрацоўніцтва. У ваенным ведамстве Беларусі гэтыя функцыі выконвае Дэпартамент міжнароднага ваеннага супрацоўніцтва.

    Агульная характарыстыка

    Сустрэча Аляксандра Лукашэнкі з міністрам абароны Расіі Сяргеем Шайгу, 2022 год.

    Узаемадзеянне дзвюх дзяржаў грунтуецца на ўзаемных намаганнях бакоў па падтрыманні неабходнага ваеннага патэнцыялу дзвюх дзяржаў, арганізацыі і ажыццяўлення сумесных мер па прадухіленні ваеннай пагрозы і адбіцці магчымай агрэсіі на агульнай абароннай прасторы. Краіны сыходзяцца ў неабходнасці далейшага развіцця і ўдасканалення рэгіянальнай групоўкі войскаў (РГВ), якая функцыянуе з 2000 года. За гэты час праведзена серыя вучэнняў і трэніровак, падчас якіх вырашаны задачы аператыўнай сумяшчальнасці беларускага і расійскага элементаў РГВ, вызначаны аптымальны баявы склад групоўкі, створаны ўсе забяспечваюць сістэмы[3].

    Важным крокам па ўмацаванні абароннага патэнцыялу Саюзнай дзяржавы з’яўляецца далейшае развіццё адзінай рэгіянальнай сістэмы СПА. Штогод праводзяцца тактычныя вучэнні падраздзяленняў ВПС і войскаў СПА Беларусі з баявой стральбой на расійскіх палігонах[3].

    2 сакавіка 2021 года міністэрства абароны дзвюх краін падпісалі праграму стратэгічнага партнёрства на пяць гадоў[4]. У той жа дзень Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка прапанаваў размясціць расійскія самалёты на беларускіх базах[5]. 5 сакавіка міністры абароны Расіі і Беларусі Сяргей Шайгу і Віктар Хрэнін дамовіліся аб стварэнні трох цэнтраў сумеснай падрыхтоўкі вайскоўцаў[6].

    Гісторыя супрацоўніцтва

    20 ліпеня 1992 года прэм’ер-міністр Беларусі В. Кебіч падпісаў з прэм’ер-міністрам Расіі Я. Гайдарам шэраг ваенных дамоў, згодна з умовамі якіх вярталася цеснае ваеннае супрацоўніцтва, якое на думку старшыні Вярхоўнага Савета С. Шушкевіча моцна абмяжоўвала суверэнітэт Беларусі[7].

    Ваенна-тэхнічнае супрацоўніцтва

    Падрабязней гл. таксама: Міжнароднае ваенна-тэхнічнае супрацоўніцтва Беларусі

    Дагаворная база

    Ваенна-тэхнічнае супрацоўніцтва дзвюх дзяржаў ажыццяўляецца ў адпаведнасці з дзеючымі міжурадавымі пагадненнямі. Усяго было заключана больш за 40 дагавораў, сярод якіх[8]:

    Беларускія пастаўкі

    Гл. таксама: Экспарт ваеннай прадукцыі Беларусі У 2018 годзе тавараабарот дзвюх краін у ваеннай сферы склаў 600 мільёнаў долараў, а экспарт з краіны перавысіў расійскі імпарт[9]. Штогод з Беларусі ў Расію пастаўляецца ваеннай прадукцыі на 200—300 мільёнаў[10].

    Па дадзеных Дзяржкамваенпрама Рэспублікі Беларусь, 99 беларускіх прадпрыемстваў пастаўляюць 1880 найменняў камплектуючых і элементаў узбраенняў для 255 прадпрыемстваў абаронна-прамысловага комплексу Расіі, а доля паставак з Беларусі складае каля 15[11].

    Асабліва важнае значэнне маюць пастаўкі шматвосевых спецыяльных колавых шасі, якія выпускаюцца ААТ «Мінскі завод колавых цягачоў» (МЗКЦ). На Расію прыпадае блізу паловы ўсяго экспарту МЗКЦ, а камплектуючыя для вытворчасці тэхнікі паступаюць на гэты завод з 280 расійскіх прадпрыемстваў[11].

    Так на спецыяльных колавых шасі вялікай грузападымальнасці МЗКЦ-79221 размяшчаюцца мабільныя пускавыя ўстаноўкі міжкантынентальных балістычных ракет (МБР) расійскіх рухомых грунтавых ракетных комплексаў (РГРК) «Топаль-М» і «Ярс» На мінскіх шасі таксама размяшчаюцца баявыя сродкі аператыўна-тактычных ракетных комплексаў (АТРК) «Іскандэр», берагавых ракетных комплексаў (БРК) «Бастыён» і «Бал», рэактыўных сістэм залпавага агню (РСЗА) «Ураган-1М», самаходныя пускавыя ўстаноўкі і мабільныя РЛС зенітнай ракетнай сістэмы (ЗРС) С-400 «Трыумф», машыны інжынернага забеспячэння і маскіроўкі інжынерных частак ракетных войскаў стратэгічнага прызначэння (РВСП), цяжкія механізаваныя Масты ТММ-6, першы дасведчаны ўзор ЗРС С-500 «Праметэй» (шасі сямейства МЗКЦ-7930), пускавыя ўстаноўкі і РЛС выяўлення ЗРС С-300П, пускавыя ўстаноўкі РСЗА «Смерч», берагавыя самаходныя артылерыйскія комплексы «Бераг», машыны забеспячэння баявога дзяжурства (МЗБД) ракетных войскаў стратэгічнага прызначэння (РВСП) (шасі МЗКЦ-543М) і інш. Гусенічныя шасі МЗКЦ выкарыстоўваюцца ў расійскіх зенітных Ракетна-гарматных комплексах (ЗПРК) «Тунгуска» (шасі ГМ-352 і ГМ-352М), самаходных зенітных ракетных комплексах (ЗРК) «Тор» ГМ-355)[11].

    Расійскія пастаўкі

    Расійская Федэрацыя з’яўляецца асноўным пастаўшчыком зброі і ваеннай тэхнікі для беларускай арміі, напрыклад, знішчальнікі Су-30СМ, навучальныя самалёты Як-130, верталёты Мі-8МТВ-5, сістэмы СПА «Тор» і «Праціўнік-ГЕ», танкі Т-72Б3, бронетранспарцёры БТР-80А снайперскія вінтоўкі МЦ-116М і многія іншыя віды ўзбраення, распрацаваныя ў СССР і сучаснай Расіі.

    940 расійскіх прадпрыемстваў у рамках вытворчай кааперацыі пастаўляюць 67 прадпрыемствам ВПК Беларусі каля 4000 найменняў прадукцыі[11].

    Па дадзеных ваеннага аналітыка Аляксандра Алесіна, на 2017 год больш за 98% ўзбраенні ў беларускай арміі — савецкае і расійскае, і аўтарскі нагляд за яе эксплуатацыяй ажыццяўляюць расійскія распрацоўшчыкі — правапераемнікі савецкіх. І хоць практычна ўвесь бягучы рамонт, сэрвіс і многія віды мадэрнізацыі для УС Беларусі і для трэціх краін выконваюць мясцовыя прадпрыемствы, яны павінны атрымліваць дазволы распрацоўшчыкаў з Расіі[12].

    Пастаўкі ўзбраенняў вядуцца на падставе дамовы «Аб узаемных пастаўках прадукцыі ваеннага, падвойнага і грамадзянскага прызначэння ва ўмовах пагрозы агрэсіі або вайны», падпісаным у снежні 2009[13].

    У верасні 2021 года Мінск пагадзіўся з Масквой пералік расійскага ўзбраення, якое Беларусь закупіць у Расіі да 2025 года, больш чым на $1 млрд. па словах беларускага прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі, гаворка ідзе пра дзясяткі самалётаў і верталётаў, ЗРК «Тор-М2», а таксама пра пастаўкі сістэм СПА С-400[14].

    Кааперацыі

    Расійскі ВПК супрацоўнічае са 120-ю беларускімі заводамі і канструктарскімі бюро па 1600 відах ваенна-тэхнічнай прадукцыі. Супрацоўніцтва менавіта ў ваеннай сферы лічыцца найбольш паспяховым напрамкам узаемадзеяння дзвюх краін[13].

    Вялася праца па стварэнню сумесных расійска-беларускіх тэхнічных сэрвісных цэнтраў па аднаўленчым рамонце сродкаў зенітнага ракетнага комплексу «Тор», па абслугоўванні і рамонце радыёэлектроннага ўзбраення расійскага і савецкага вытворчасці, а таксама мабільнага цэнтра па рамонце бранятанкавай тэхнікі расійскай[11].

    Расія і Беларусь праводзяць сумесныя работы па мадэрнізацыі ўзбраенняў і ваеннай тэхнікі. Найбольш яскравым прыкладам у гэтай сферы З’яўляецца Міждзяржаўная фінансава-прамысловая група (МФПГ) «Абарончыя сістэмы», створаная ў 2000 г., у якую ўвайшлі 5 беларускіх і 12 расійскіх прадпрыемстваў[11].

    Ваенная адукацыя

    З 2006 года ажыццяўляецца навучанне беларускіх вайскоўцаў у ВНУ Міністэрства абароны Расійскай Федэрацыі ў рамках рэалізацыі пагаднення аб падрыхтоўцы ваенных кадраў для дзяржаў-членаў АДКБ. На 2021 год у расійскіх ваенна-навучальных установах (філіялах ваенна-навучальных устаноў) навучала звыш 400 беларускіх вайскоўцаў. Акрамя таго, у ВНУ МА РФ праводзяцца кароткатэрміновыя курсы павышэння кваліфікацыі па праграмах дадатковага прафесійнага адукацыі вайскоўцаў з Беларусі[15].

    Расійскія вайсковыя аб’екты

    У Беларусі размешчаны два ваенных аб’екта расійскіх УС:

    Вучэнні

    Пачынаючы з 2009 года праводзяцца сумесныя ваенныя вучэнні «Захад». Акрамя гэтага, арганізаваны ўдзел у конкурсах «Армейскіх міжнародных гульняў», аператыўна-тактычных вучэннях «Славянскае братэрства» і стратэгічных камандна-штабых вучэннях «Каўказ»[16].

    Гл. таксама

    Літаратура

    Зноскі

    1. ↑ В. С. Григорьев, Е. Е. Кондаков. ВОЕ́ННОЕ СОТРУ́ДНИЧЕСТВО // Большая российская энциклопедия
    2. ↑ Федеральный закон от 19.07.1998 N 114-ФЗ (ред. от 04.12.2007) «О военно-техническом сотрудничестве Российской Федерации с иностранными государствами» (принят Государственной Думой Федерального Собрания Российской Федерации 03.07.1998)
    3. 1 2 Военное сотрудничество Российской Федерации и Республики Беларусь (сайт российского посольства в Беларуси)
    4. ↑ Министерства обороны Белоруссии и России подписали программу стратегического партнерства(руск.) . Коммерсантъ (2 сакавіка 2021). Праверана 2 сакавіка 2021.
    5. ↑ Лукашенко предложил разместить российские самолеты в Белоруссии(руск.) . Коммерсантъ (2 сакавіка 2021). Праверана 2 сакавіка 2021.
    6. ↑ Россия и Белоруссия договорились о создании центров тренировки военных(руск.) . Коммерсантъ (5 сакавіка 2021). Праверана 5 сакавіка 2021.
    7. ↑ Латышонак, А., Мірановіч, Я. Гісторыя Беларусі ад сярэдзіны XVIII ст. да пачатку XXI ст.: [пераклад] / Алег Латышонак, Яўген Мірановіч; [навуковы рэдактар А. Пашкевіч]. — Вільня: Інстытут беларусістыкі; Беласток: Беларускае гістарычнае таварыства, 2010. — 368 с.: іл., партр., факсім. — С. 304. — ISBN 978-83-60456-07-1.
    8. ↑ Военно-техническое сотрудничество России и Белоруссии // Новый Оборонный Заказ. Стратегии : часопіс. — 2020. — Т. 6. — С. 16—17.
    9. ↑ Белорусский экспорт вооружений растет: главный покупатель — Россия Архівавана 25 верасня 2021. (14 марта 2019)
    10. ↑ Беларусь ежегодно поставляет в Россию военную продукцию на $200-300 млн // Sputnik Belarus, 23 июня 2021
    11. 1 2 3 4 5 6 Юрий Зверев. Военно-техническое сотрудничество России и Беларуси: перспективы и риски // Евразия Эксперт, 1 ноября 2017
    12. ↑ Сотрудничество Беларуси и России в сфере ВПК: партнеры или конкуренты?
    13. 1 2 Володькин А. А. Вооруженные силы Беларуси: внутреннее развитие и международное взаимодействие // Белорусский ежегодник : журнал. — Сайт экспертного сообщества Беларуси «Наше мнение», 2011.
    14. ↑ На $1 млрд: какое оружие Белоруссия намерена закупить у России
    15. ↑ Военное сотрудничество Белорусии и России на сайте белорусского посольства в Москве
    16. ↑ Военное сотрудничество с Российской Федерацией Архівавана 12 верасня 2021.
    Тэмы гэтай старонкі (3):
    Катэгорыя·Міжнароднае ваеннае супрацоўніцтва Рэспублікі Беларусь
    Катэгорыя·Узброеныя сілы Расіі
    Катэгорыя·Беларуска-расійскія адносіны