wd wp Пошук:

Астап Васілевіч Лапскі

Астап Васілевіч Лапскі (7 ліпеня 1926, с. Гуцкі, Кобрынскі павет, Палескае ваяводства — 20 кастрычніка 2012, Варшава) — мовазнаўца-асветнік, выкладчык кафедры ўкраінскай філалогіі Варшаўскага ўніверсітэта, паэт.

Біяграфія

Скончыў школу — чатыры класы на польскай мове, два на рускай. Працоўную дзейнасць пачаў у рамеснай майстэрні ў Кобрыне. Менавіта ў гэты час у рукі будучага паэта патрапіў «Кабзар» Тараса Шаўчэнкі, які паўплываў на фарміраванне яго светапогляду і нацыянальнай свядомасці.

Перад вызваленнем Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў у чэрвені 1944 года Лапскія разам са шматлікімі іншымі сваімі землякамі рушылі на Захад і аселі пад горадам Лодзь у цэнтральнай Польшчы.

Пасля вайны вучыўся ва Уроцлаўскім і Варшаўскім універсітэтах, вывучаў русістыку, затым з 1953 года пачаў украінскія студыі. З 1957 года працаваў выкладчыкам украінскай мовы і літаратуры ў сталічным універсітэце на кафедры ўкраінскай філалогіі. Быў рэдактарам на Польскім радыё. Супрацоўнічаў з украінскімі выданнямі ў Польшчы, з рэдакцыяй штотыднёвіка «Наша слова» і лінгвістычнай рэдакцыяй Польскага радыё.

Крызіс камуністычнай улады ў Польшчы адлюстраваўся і на яго лёсе. За прыналежнасць да грамадзянскага руху «Салідарнасць» у 1981 года яго звольнілі з працы, дзесяць гадоў «прасядзеў дома». Вымушанае беспрацоўе стала і працяглым творчым антрактам. Толькі атрыманая Украінай незалежнасць у 1991 года дала штуршок для творчага ўздыму. Ён зноў пачаў працаваць на Польскім радыё, дзе з’явілася праграма для слухачоў ва Украіне.

9 сакавiка 2007 года стаў лаўрэатам Нацыянальнай прэмii Украiны iмя Тараса Шаўчэнкi за зборнiкi вершаў «Себе: розжукую?!» («Себя ищу»), «Обабіч: істини?!» («По обе стороны истины»). Атрымаў ён яе ва ўкраiнскiм пасольстве ў Варшаве і стаў адзіным лаўрэатам гэтай прэміі з замежных украінамоўных аўтараў. Таксама лаўрэат Міжнароднай прэміі імя Багдана Лепкага.

Памёр 20 кастрычніка 2012 года ў Варшаве. Пахаваны на варшаўскіх праваслаўных могілках.

Творчасць

Астап Лапскі — вядомы ў Польшчы ўкраінамоўны літаратар і перакладчык, выдаў дзясятак кніг прозы і паэзіі на ўкраінскай мове, школьныя падручнікі ўкраінскай мовы і літаратуры. Дасягнуў высокага майстэрства ў творчасці, набыў павагу і пашану як дзеяч асветы сярод украінскай дыяспары Польшчы. Ведаючы некалькі замежных моў, шмат займаўся перакладамі.

Яго называюць «патрыярхам украінскіх паэтаў у Польшчы». Яго вершы друкаваліся ў часопісах «Наша слова», «Наша культура», у альманахах «Гомін», «Дукля», «Прапор», а таксама ў часопісах «Жовтень», «Слідами пам’яті», «Зерна», «Сучасність», «Над Бугом і Нарвою», ва «Украінскім календары», у газеце «Берестейский край». Яго творы ўвайшлі ў анталогію ўкраінскай літаратуры Берасцейшчыны «До тебе, світе» (2003). Да 70-годдзя паэта пабачыла свет кніжка «Мое самовизначэння» (1996).

Асобна выйшлі тры зборнікі паэта, выдадзеныя ўкраінскім архівам: «Мій по читачу» (Варшава, 2000), «Обабіч: істини?!» (Варшава, 2003), «Себе: розжукую?!» (Варшава, 2003). Творчая асоба паэта была кавана і гартавана ў барацьбе з матэрыяльнымі і маральнымі цяжкасцямі, за апошнія гады выдала творы асаблівага майстэрства і моцы. Астап Лапскі не падобны ні на аднаго ўкраінскага паэта, яго паэтычныя стыль і свет, манера і выраз не маюць аналагаў.

Творы

Зноскі

Літаратура

Тэмы гэтай старонкі (24):
Катэгорыя·Пісьменнікі паводле алфавіта
Катэгорыя·Памерлі ў 2012 годзе
Катэгорыя·Перакладчыкі з польскай мовы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Шаблон «Вонкавыя спасылкі» пусты
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Прозвішча»
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1926 годзе
Катэгорыя·Пісьменнікі XXI стагоддзя
Катэгорыя·Вікіпедыя·Пісьменнікі без мовы твораў
Катэгорыя·Памерлі 20 кастрычніка
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Іпб. Прозвішча»
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «Імя Прозвішча»
Катэгорыя·Украінамоўныя пісьменнікі
Катэгорыя·Пісьменнікі Польшчы
Катэгорыя·Паэты Польшчы
Катэгорыя·Перакладчыкі з украінскай мовы
Катэгорыя·Перакладчыкі на ўкраінскую мову
Катэгорыя·Пісьменнікі XX стагоддзя
Катэгорыя·Літаратуразнаўцы Польшчы
Катэгорыя·Перакладчыкі на польскую мову
Катэгорыя·Нарадзіліся 7 ліпеня
Катэгорыя·Украінская дыяспара
Катэгорыя·Украінамоўныя паэты
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Кобрынскім раёне
Катэгорыя·Асобы