wd wp Пошук:

Ангеран Картон

Ангеран Картон, або Ангеран Шарантон (фр. Enguerrand Quarton або Enguerrand Charonton; каля 1415, Лан, Францыя — каля 1466, Авіньён) — французскі мастак авіньёнскай школы.

Ангеран Картон нарадзіўся каля 1415 года на поўначы Францыі, у горадзе Лане; адукацыю атрымаў у 1425-30 гадах. Гістарычныя крыніцы захавалі некалькі імёнаў Картона. Яго пікардыйскім імем было Шарэтон або Шаррэцье (Charretier), аднак калі ён пераехаў у Праванс, імя было латынізавана, і гучала як Картон (Carton або Quarton). Мяркуючы па шматлікіх гатычных элементах яго мастацкага почырку, ён сфармаваўся пад уплывам стылю, які панаваў на поўначы Францыі. Велічнасцю сваіх кампазіцый, а таксама некаторымі сваімі выявамі ён абавязаны скульптуры гатычных храмаў. У гады фарміравання Картона ў Пікардыі быў моцным бургундскі мастацкі ўплыў, у фарміраванні мастака сыгралі ролю твора Яна ван Эйка, Рабера Кампена і Рагіра ван дэр Вэйдэна, якія ён, па-за сумневам, там бачыў. Дзякуючы натуралізму гэтых майстроў, засвоенаму мастаком, ён зрабіўся дастаткова «прагрэсіўным» для жывапісу сярэдзіны XV стагоддзя. У яго творах відаць увага да формаў прадметаў, характэрных рыс чалавечых асоб, пейзажу.

Манеры мастака ўласцівая пэўная рэзкасць з падкрэсленымі кантрастамі святлаценю і імкненнем да спрошчанасці форм. Гэтая манера пераклікаецца з творамі Даменіка Венецыяна, Паала Учэла і Андрэа дэль Кастаньё, але, верагодна, не звязаная з ёй непасрэдна, бо, мяркуючы па тым, што Картон ніколі не адлюстроўваў у сваіх творах італьянскіх пабудоў, прынята лічыць, што ён ніколі не быў у Італіі. Тым не менш, італьянскае мастацтва, якое квітнела ў Правансе яшчэ з часоў Сімоне Марціні і Матэа Джаваннэці, зрабіла на яго моцнае ўражанне. Шэраг сюжэтаў Картон запазычаў менавіта з яго. Некаторыя аналогіі з выяўленчым мастацтвам Тасканы ў творчасці мастака можна растлумачыць яго знаёмствам з карцінамі з калекцый фларэнтыйскіх купцоў, якія жылі ў Правансе. Акрамя таго, у Правансе Картон працаваў побач з іншым мастаком, які падобна яму прыехаў з поўначы, сфармаваўся пад уплывам мастацтва ван Эйка, і па ўсёй бачнасці быў родапачынальнікам правансальскай манеры «спрошчанасці формаў» сярэдзіны XV стагоддзя — Майстрам «Дабравешчання» з Экса (Бартэлемі. д’Эйк). Карціна «Дабравешчанне» гэтага майстра, якая згуляла важную ролю ў фармаванні авіньёнскай школы, была створана паміж 1443 і 1445 гадамі, гэта значыць у той жа час, калі Кардон жыў у Эксе. З архіўных крыніц вядома, што ўжо ў 1444 годзе ён жыў у Эксе, дзе напісаў алтарную карціну для царквы ў Тарасконе — св. Марту са святымі Лазарам і Магдалінай; у 1446 годзе знаходзіўся ў Арле, а з 1447 года ў Авіньёне, дзе жыў у доме на плошчы св. Пятра аж да 1466, калі яго імя згадваецца ў апошні раз. Авіньён у той час перастаў быць месцам знаходжання папскай курыі, аднак заставаўся буйным культурным і гандлёвым цэнтрам. Дата смерці мастака невядомая. У архівах захаваліся дадзеныя аб сямі яго кантрактах з рознымі заказчыкамі — дваранамі, багатымі гараджанамі, духавенствам. Гэтыя замовы датычыліся вялікіх алтароў з балдахінамі (1446—47, 1452—53, 1454, 1461, 1462—64 і 1466), а таксама адной харугвы для царкоўных працэсій (1457—58). З усіх гэтых работ да нашых дзён дайшлі толькі дзве, аднак на падставе стылістычнага аналізу мастаку прыпісваюць яшчэ два творы, аўтарства якіх дакументальна не пацверджана.

Зноскі

  1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  2. Enguerrand Quarton // Athenaeum Праверана 9 кастрычніка 2017.
Тэмы гэтай старонкі (9):
Катэгорыя·Артыкулы пра мастакоў без партрэтаў
Катэгорыя·Вікіпедыя·Старонкі з неадназначнымі геаланцужкамі
Катэгорыя·Нарадзіліся ў дэпартаменце Эна
Катэгорыя·Мастакі паводле алфавіта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1411 годзе
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Памерлі ў Авіньёне
Катэгорыя·Памерлі ў 1466 годзе