Аль-Аўда (араб. العودة вяртанне) — падпольная[1] баасісцкая арганізацыя ў Іраку. Групоўка падтрымлівае іракскага аддзялення Баас, прадстаўляючы ліберальную яе галіну, і выступае за рэабілітацыю былога лідара краіны Садама Хусейна, а таксама за вывад усіх замежных войскаў з тэрыторыі краіны. Сёння гэта адзіная ўзброеная групоўка краіны, у якой канфесіянальная прыналежнасць не адыгрывае вялікай ролі.
Групоўка ўзнікла летам 2003 года. Яе члены займаліся распаўсюдам улётак, агітацыяй і прапагандай.
У снежні 2006 года быў пакараны Садам Хусейн, што абурыла яго прыхільнікаў. Аднак смерць былога прэзідэнта не прывяла да згуртавання іракскага аддзялення Баас. Фракцыя аль-Ахмеда, маючы больш прагматычныя погляды, фактычна адкалолася ад кансерватыўнага Ібрагіма Ізата ад-Дуры. Паміж імі пачалося суперніцтва за вяршэнства ў партыі. Аднак, нягледзячы на ўсе свае спробы, «Аль-Аўда» пацярпела няўдачу. Фракцыя Дуры з’яўляецца самай буйнай і самай актыўнай у Інтэрнэце, і пераважная большасць баасісцскіх сайтаў звязаны з ім. Яшчэ адна праблема заключаецца ў тым, што групоўка аль-Ахмеда, якая базуецца ў Сірыі, не мае выключнай сірыйскай падтрымкі і, улічваючы, што яна месціцца ў Сірыі, партыя ўспрымальная да ўмяшання Сірыі ў яе справы[2].
У снежні 2008 года каля 25 супрацоўнікаў Службы бяспекі былі арыштаваныя за членства ў «Аўда» і спробу аднавіць партыю Баас, прычым некаторыя сцвярджалі, што яны планавалі дзяржаўны пераварот[3][4]. Фактычная колькасць уцягнутых, магчыма, дасягнула 35 чалавек і ўключала як сунітаў, так і шыітаў, а таксама высокапастаўленых генералаў у Міністэрстве ўнутраных спраў, некаторыя з якіх Аўда нібыта завербавала шляхам хабарніцтва[5].
У сакавіку 2009 года некалькі членаў арганізацыі звярнуліся да кааліцыйных сіл. Гэтыя дзеячы сустракаліся з прадстаўнікамі кааліцыі, а не з прадстаўнікамі іракскага ўрада, паколькі яны сцвярджалі, што іракскі ўрад знаходзіцца пад іранскім уплывам і можа адпомсціць любому члену партыі Баас[6].
2 ліпеня 2010 года высокапастаўлены чыноўнік, звязаны з групоўкай, быў арыштаваны ў Баакубе[7].
У кастрычніку 2011 года іракскія сілавікі абвясцілі, што яны затрымалі 350 членаў арганізацыі «Аўда» падчас буйной аперацыі ў некалькіх правінцыях. Урад заявіў, што група спрабавала рэарганізаваць партыю Баас і працаваць над падрывам стабільнасці ў краіне, маючы намер захапіць уладу пасля сыходу акупацыйных сіл ЗША ў наступным годзе[8]. Гэтая група апынулася вельмі актыўнай у Насірыі, дзе былі арыштаваныя 36 лідараў партыі Баас[9].
Лічыцца, што арганізацыя ўяўляе сабой сетку падпольных вочак, галоўным чынам у ключавых гарадскіх раёнах, якія складаюцца з былых партыйных чыноўнікаў Баас, агентаў разведкі, былых членаў іракскай Рэспубліканскай гвардыі і апалчэнцаў «Фядаіна». У заходніх крыніцах казалася, што гэтая група абапіраецца на даваенную арганізацыю партыі Баас і адносіны, якія склаліся паміж рознымі асобамі і арганізацыямі ў рамках рэжыму Садама Хусейна. Група, як мяркуюць, утрымлівае большасць пакінутых вядучых партыйных дзеячаў, якія не былі арыштаваныя або пакараныя[2]. У адрозненне ад групы ад-Дуры, дадзеная фракцыя дамаглася поспеху ў вярбоўцы шыітаў у партыю. У той час як вышэйшыя лідары фракцыі з’яўляюцца сунітамі, ёсць шмат шыітаў, якія працуюць на сярэднім узроўні арганізацыі[1].
«Аль-Аўда» звярнулася да першапачатковай ідэалогіі партыі Баас — свецкаму панарабскаму нацыяналізму, які ў многіх выпадках апынуўся паспяховым у паўднёвых правінцыях Ірака, дзе дамінавалі шыіты[2].
Прапаганда групы паказвала, што яе мэтай было аднаўленне даваенных парадкаў, як вынікае з назвы, і выгнанне шматнацыянальных акупацыйных сіл з краіны. Лічыцца, што «Аль-Аўда» — гэта тэрмін, прыдуманы паўстанцамі для партыі Баас пасля падзення Садама Хусейна ад улады. Гэтая назва, магчыма, было абрана з прапагандысцкіх меркаванняў, каб падняць пагрозу вяртання партыі Баас да ўлады.
Прадстаўнікі «Аль-Аўды» казаілі, што яны незадаволеныя цяперашнім урадам Ірака, які, па іх сцвярджэнні, з’яўляецца «сектанцкім», а таксама няздольным забяспечыць інфраструктуру і грамадскія паслугі. Баасісты заявілі, што ўзначаленая Аль-Ахмедам фракцыя не выступае супраць дэмакратыі, а замест гэтага жадае мірна ўдзельнічаць у дэмакратычным працэсе. Самым галоўным тут ёсць тое, што, яны прызналі здзейсненыя памылкі Садама, а таксама, что Ірак не можа вярнуцца да старай сістэмы праўлення[6].
У адрозненне ад АЛНО, члены «Аўды» значна больш засяродзіліся на забеспячэнні палітычнай рэабілітацыі, амністыі і рэпатрыяцыі выгнаннікаў-баасістаў, чым на гвалтоўным звяржэнні іракскага ўрада і вяртанні баасістаў да ўлады[1].
Лідар групоўкі Ахмед, у сваіх спробах аб’яднаць разбураную партыю, пабудаваў цесныя працоўныя адносіны з сірыйскім урадам, у адрозненне ад ад-Дуры, які не давярае сірыйцам з-за іх саюза з іранцамі. Сірыйскі ўрад спакойна падтрымлівае Ахмеда, каб атрымаць больш кантролю над іракскай партыяй Баас[10].
Спробы Ахмеда заручыцца падтрымкай у Сірыі з боку былых іракскіх баасістаў сустракаюць станоўча, асабліва сярод беднага арабскага сегмента суніцкага насельніцтва бежанцаў, збольшага дзякуючы здольнасці Ахмеда прапаноўваць грашовыя стымулы і сірыйскія віды на жыхарства з-за іх блізкасці да сірыйскага ўраду[10].
23 жніўня 2009 года Іракскі ўрад перадаў у эфір запіс меркаванай размовы паміж двума членамі іракскага баасісцкага руху Фарханам і Ахмедам, звязаўшы іх з выбухамі ў Багдадзе ў жніўні 2009 года, якія панеслі больш за 100 жыццяў. Міністэрства замежных спраў Сірыі адмаўляе сваё дачыненне да нападу. 25 жніўня Ірак выклікаў свайго пасла для вяртання з Сірыі, і сірыйскі ўрад у адказ праз некалькіх гадзін аддаў аналагічнае распараджэнне свайму паслу. Калі іракскі ўрад запатрабаваў у лістападзе тагож годы года, каб Сірыя выдала аль-Ахмеда, прэзідэнт Башар Асад адмовіўся гэта зрабіць. Нягледзячы на гэта, іракскія сілы бяспекі і амерыканскія войскі не паведамлялі аб якіх-небудзь прыкметах незаконнага перасячэння мяжы партызанамі ў апошнія месяцы[11], а адказнасць за жнівеньскія выбухі пазней ўзяла на сябе «Ісламская дзяржава Ірак»[12].