wd wp Пошук: ⬜

Альма Малер-Верфель

Альма Марыя Малер-Верфель (ням.: Alma Maria Mahler-Werfel, нар. Шындлер (ням.: Schindler); 31 жніўня 1879, Вена — 11 снежня 1964, Нью-Ёрк) — аўстрыйскі дзеяч мастацтва і літаратуры, вядомая асоба на культурнай сцэне першай паловы XX стагоддзя, жонка і спадарожніца жыцця многіх творчых людзей: кампазітара Густава Малера, мастака Оскара Какошкі, архітэктара Вальтэра Гропіуса і пісьменніка Франца Верфеля.

Біяграфія

Альма Шындлер нарадзілася ў сям’і мастака-пейзажыста Эміля Якаба Шындлера і яго жонкі Ганны Берген (1857—1938). Сям’я была досыць паспяховай. Пасля смерці бацькі Альмы ў 1892 годзе яе маці выйшла замуж за былога вучня мужа Карла Моля, аднаго з заснавальнікаў Саюза аўстрыйскіх мастакоў. Альма Шындлер у маладосці сама займалася мастацтвам: сем гадоў вучылася гульні на фартэпіяна ў вядучай венскай выкладчыцы Адэлі Радніцкі, захавалася сямнаццаць песень яе складання на вершы Наваліса, Гейнэ, Рыльке і іншых паэтаў.

За 17-гадовай Альмай заляцаўся мастак Густаў Клімт. У яе быў раман з кампазітарам Аляксандрам фон Цямлінскім, але яна выйшла замуж за кампазітара і дырыжора Густава Малера, які быў яе старэйшы на 19 гадоў. У гэтым шлюбе ў яе нарадзіліся дзве дачкі — Марыя, якая памерла на пятым годзе жыцця, і Ганна.

Яшчэ пры жыцці Малера ў Альмы пачаўся раман з архітэктарам і заснавальнікам Баўхаўса Вальтэрам Гропіусам, за якога яна ўрэшце выйшла замуж пасля смерці Малера і рамана з мастаком Оскарам Какошкай, які прысвяціў ёй адну з лепшых сваіх карцін — «Нявеста ветру». У кароткім шлюбе з Гропіусам нарадзілася дачка Манон.

Пасля разводу з Гропіусам яна стала жонкай пісьменніка Франца Верфеля, з якім эмігравала у ЗША. Гісторыю свайго жыцця яна выказала ў аўтабіяграфіі «Маё жыццё».

Пазнейшыя ацэнкі

Грамадская думка пра Альму Малер-Верфель была вельмі неадназначнай. Сама Альма лічыла сябе музай, якая натхняла на творчасць, і некаторыя сучаснікі згаджаліся з такой ацэнкай. Бернт В. Веслінг, адзін з біёграфаў Альмы Малер-Верфель, назваў яе «сімвалічнай выявай у гісторыі гэтага стагоддзя». Клаўс Ман параўноўваў яе з інтэлектуальнымі музамі нямецкай рамантыкі і з «ганарлівай і асляпляльнай дамай французскага „grand siecle“».

Іншыя сучаснікі бачылі ў Альме апантаную сексам фатальную кабету, якая выкарыстоўвала сваіх знакамітых спадарожнікаў жыцця, антысемітку, якая пісала, у прыватнасці, у сваім дзённіку, што з яўрэямі можна мець справу, але за іх нельна выходзіць замуж, і прымусіла Франца Верфеля перад шлюбам зрачыся іўдаізму[6][7]. Пісьменніца Гіна Хаус заяўляла, што Альма — самы дрэнны чалавек з тых, каго яна ведала. Жонка Івана Голя Клэр пісала, што «той, хто жаніўся з Альмай Малер, павінен памерці», а сяброўка Альмы Марыэта Торберг лічыла, што Альма была адначасна вялікай жанчынай і клаакай.

Зноскі

1 2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
1 2 Alma Mahler // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #11857633X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 11 снежня 2014.
↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #11857633X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
↑ (unspecified title) Праверана 6 сакавіка 2020.
↑ Saltzwedel, Johannes Witwe im Wahn (ням.) . Legenden. Der Spiegel (27 мая 2002). Праверана 13 кастрычніка 2015.
↑ Fischer J. M. Gustav Mahler = Gustav Mahler: Der fremde Vertraute. — Yale University Press, 2011. — P. 364. — ISBN 978–0–300–13444–5.

Літаратура

Сьюзен Кигэн «Невеста ветра. Жизнь и время Альмы Малер-Верфель». Композитор — Санкт-Петербург, 2008.
Hilmes O. Witwe im Wahn. Das Leben der Alma Mahler-Werfel. München: Siedler, 2004

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Альма Малер-Верфель
Биография Альмы Малер (на англ.)
Портрет Карла Молла (отчима Альмы Шиндлер) кисти Оскара Кокошки.