Нацыянальная астранамічная абсерваторыя «Ражэн» — найбуйнейшая абсерваторыя ў Балгарыі, на Балканскім паўвостраве і ў Паўднёва-ўсходняй Еўропе[1]. Размешчана на гары Ражэн ў Радопскіх гарах, недалёка ад Чэпеларэ. Належыць Інстытуту астраноміі Акадэміі навук Балгарыі.
Месца размяшчэння абсерваторыі лічыцца самай малавоблачнай кропкай Балгарыі, будынак знаходзіцца на вышыні 1759 метраў над узроўнем мора. Абсерваторыя мае 4 тэлескопа, галоўны тэлескоп — самы вялікі на Балканах і адзін з найбуйнейшых у свеце. Галоўны тэлескоп важыць больш за 80 тон, гэта універсальны рэфлектар з аптычнай сістэмай Рычы-Крэцьена з дыяметрам галоўнага люстэрка 2 метры, вытворчасці завода Carl Zeiss ў Вене. Абсерваторыя таксама валодае 60-сантыметровым тэлескопам Касегрэна і 50/70-сантыметровым тэлескопам Шміта. У 2015 годзе на сонечнай вежы ўсталяваны 15-сантыметровы каранограф. Абсерваторыя абсталявана пяццю CCD-камерамі, спектрографам, двухканальным рэдуктарам фокусу FoReRo, 2-метровы тэлескоп забяспечаны аўтагідам RC-фокусу[1].
Будаўніцтва пачалося па ініцыятыве Балгарскай акадэміі навук у 1979 годзе, яго кошт склаў 12 млн балгарскіх леў, што з’яўляецца самай буйной разавай інвестыцыяй у балгарскую навуку. Упершыню ў свеце галоўны тэлескоп у абсерваторыі Ражэн узняты на 20 метраў над паверхняй зямлі, каб прадухіліць скажэнні ад інверсійнага паветранага пласта. Тэлескоп знаходзіцца ў вежы дыяметрам 20 м і вышынёй 36 м купал з паваротнымі механізмамі важыць 210 тон. Комплекс абсерваторыі ўключае вежы з тэлескопамі, метэаралагічную станцыю, жылыя будынкі і паракліс[1].
Абсерваторыя была адкрыта 13 сакавіка 1981 года. Астранамічныя назіранні пачаліся ўжо ў 1980 годзе, і яшчэ да афіцыйнага адкрыцця астраномы знайшлі больш за 100 новых астэроідаў, 16 з якіх атрымалі ўласныя балгарскія назвы[1].
Абсерваторыя з’яўляецца папулярным турыстычным аб’ектам, у ёй абсталяваны наведвальніцкі цэнтр з 18-сантыметровым дэманстрацыйным тэлескопам. Маюцца лекцыйная зала і музейная экспазіцыя. Абсерваторыя Ражэн штогод наведваюць 10-12 тысяч турыстаў[1].