Этылацэтат
Этылацэта́т, этылавы эфір воцатнай кіслаты, CH3COOC2H5 — бясколерная вадкасць з прыемным пахам садавіны. Утрымліваецца ў нафце і прадуктах каксавання. Валодае ўсімі ўласцівасцямі складаных эфіраў.
Малярная маса 88,11 г/моль. Шчыльнасць 0,9001 г/см³ пры тэмпературы 20 °С. Тэмпература плаўлення −84 °C, тэмпература кіпення 77,1 °C. Змешваецца з этанолам, дыэтылавым эфірам, бензолам. Мала раствараецца ў вадзе.
Атрыманне
У прамысловасці этылацэтат атрымліваюць:
- этэрыфікацыяй воцатнай кіслаты этанолам у прысутнасці сернай кіслаты пры тэмпературы 110—115 °C;
- узаемадзеяннем воцатнай кіслаты з этыленам пры тэмпературы 150 °C і ціску 7,7 МПа у прысутнасці сернай кіслаты;
- па рэакцыі Цішчанка з ацэтальдэгіду.
Выкарыстанне
Этылацэтат выкарыстоўваецца ў якасці растваральніка нітрацэлюлозы, алейных лакаў, тлушчаў і інш. У сумесі з этылавым спіртам выкарыстоўваецца ў вытворчасці штучнай скуры. Таксама этылацэтат выкарыстоўваецца ў вытворчасці выбуховых рэчываў і ў якасці харчовай дабаўкі.
Шкоднае ўздзеянне
Пары этылацэтату раздражняюць слізістыя абалонкі дыхальных шляхоў, вачэй. Уздзеянне этылацэтата на скуру выклікае дэрматыты і экзэму.
Літаратура
- Этылацэтат // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя. — С. 184. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0295-4 (т. 18. Кн. 1), ISBN 985-11-0035-8.
- Хімічны слоўнік навучэнца: Дапаможнік для вучняў / Б. Н. Качаргін, В. М. Макарэўскі, Л. Я. Гарнастаева, В. С. Аранская. — Мн.: Народная асвета, 2003. — С. 282—283. — 287 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-12-0621-8.
- Этилацетат // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.(руск.)
Спасылкі
-
Артыкул на сайце ХиМиК.ру (руск.)
-
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Этылацэтат
Катэгорыя·Растваральнікі
Катэгорыя·Ацэтаты
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з назвай артыкула
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з нумарамі старонак