Штурм мячэці Аль-Акса, праведзены 15 красавіка 2022 года сіламі ізраільскай паліцыі з ужываннем слёзатачывага газу і шумавых гранат, у выніку якога ў пачатку сутыкнення было паранена не менш за 59 палесцінцаў[1]. Паводле ізраільскіх паведамленняў, дзясяткі палесцінцаў прайшлі маршам каля заходняй сцяны і напалі на паліцэйскіх, кідаючы ў іх камяні. Некаторыя палесцінцы забарыкадаваліся ўнутры мячэці Аль-Акса, дзе і былі затрыманыя. Аль-Джазіра паведаміла, што «некалькі салдат-акупантаў забраліся на дахі будынкаў, навакольных мячэць Аль-Акса. Яны эвакуявалі людзей з двара мячэці Аль-Акса і зачынілі большасць дзвярэй, якія вядуць да яе». У выніку сутыкнення больш за 150 палесцінцаў атрымалі раненні і 400 арыштаваныя. Таксама былі параненыя трое ізраільскіх паліцэйскіх[2][3][4][5][6].
У папярэднія некалькі тыдняў перад штурмам напружанасць у Ізраілі і Палесціне ўзмацнілася[7]. У сакавіку і красавіку 2022 года 14 ізраільскіх мірных жыхароў былі забітыя ў выніку серыі нападаў палесцінцаў, што прывяло да серыі рэйдаў Арміі абароны Ізраіля на Заходнім беразе ракі Іардан, у выніку якіх загінула 16 палесцінцаў (як мірных жыхароў, так і баевікоў)[3]. Незадоўга да інцыдэнту яўрэйская рэлігійная група пад назвай «Вяртанне на гару» абвясціла, што мае намер здзейсніць велікодныя ахвярапрынашэнні на Храмавай гары падчас яўрэйскага свята Песах. 14 красавіка шэсць членаў гэтай групы былі арыштаваны за тое, што планавалі прынесці ў ахвяру казла на Храмавай гары. Паводле The New York Times, у сацыяльных сетках хадзілі чуткі аб тым, што актывісты плануюць пракрасціся ў мячэць Аль-Акса ў выхадныя дні[8]. Годам раней падчас святога для мусульман месяца Рамадан начныя дэманстрацыі ў Ерусаліме і сутыкненні ў комплексе Аль-Акса ператварыліся ў 11-дзённую вайну паміж Ізраілем і палесцінскімі групоўкамі.
Пратэстоўцы-палесцінцы пачалі марш вакол мячэці каля 4:00 раніцы з палесцінскімі сцягамі і сцягамі ХАМАС. Па дадзеных паліцыі, пратэсты перараслі ў гвалт, паколькі дэманстранты кідалі камяні ў Сцяну Плачу і запальвалі петарды[3]. У адказ паліцыя ўжыла слезацечны газ і светлашумавыя гранаты супраць натоўпу[9]. Пратэстоўцы закідалі паліцэйскіх камянямі, параніўшы траіх[3]. Паведамлялася, што сутыкненні адбыліся ля Ільвіных варот[9]. Затым паліцэйскія ўвайшлі ў мячэць каля 9:30 раніцы[9], дзе па іх версіі, раней забарыкадавалася частка дэманстрантаў. Паліцыя заявіла, што палесцінцы збіралі камяні і кідалі іх з мячэці[3].
Палестынцы заявілі, што ізраільскія афіцэры ўвайшлі ў будынак адразу пасля таго, як муэдзін абвясціў азан, у той час як паліцыя заявіла, што яны дачакаліся заканчэння малітвы. Паліцыянты сілком вывелі вернікаў з мячэці, гэта рабілася з ужываннем паліцэйскіх дубінак[8]. Светлашумавыя гранаты і петарды, якія выкарыстоўваліся ў сутыкненні абодвума бакамі, выклікалі моцны слуп дыму. Ізраільская паліцыя часова заблакавала Дамаскія вароты і іншыя ўваходы, каб не дапусціць у мячэць маладых мужчын, але дазволіла праход жанчынам, пажылым мужчынам і дзецям. Паліцыя з’ехала праз шэсць гадзін, і далейшая работа мячэці працягнулася без здарэнняў. Палесцінскае таварыства Чырвонага Паўмесяца паведаміла, што 158 палесцінцаў атрымалі раненні, у асноўным ад гумовых куль, светлашумавых гранат і паліцэйскіх дубінак. Каля 470 чалавек былі затрыманы ізраільскімі сіламі. 16 красавіка паведамлялася, што 130 чалавек усё яшчэ знаходзяцца ў зняволенні. 65 непаўналетніх былі вызвалены з захаваннем забаронных ордэраў, а 200 затрыманых былі адпушчаны на волю пасля допыту праваахоўнымі органамі[10][11].
Сотні ізраільскіх арабаў ва Ум-эль-Фахме арганізавалі дэманстрацыі супраць рэйду, некаторыя з якіх перараслі ў беспарадкі. У той жа дзень, калі адбыўся напад, палесцінская дзяўчына-падлетак нанесла нажавое раненне мужчыну ў Хайфа / Хайфе. Пазней яна прызналася, што зрабіла гэта ў адказ на штурм мячэці[12][13].
Міністр Дзяржавы Палесціна па справах Іерусаліма Вадзі аль-Хамад рашуча асудзіў налёт ізраільскіх сілаў на мячэць Аль-Акса. Ён абвінаваціў у гэтых дзеяннях Ізраіль і заклікаў міжнародную супольнасць неадкладна ўмяшацца, каб спыніць дзеянні Ізраіля супраць мусульманскіх святынь[14][15].
Спецыяльны каардынатар ААН па блізкаўсходнім мірным урэгуляванні Тор Венесланд выказаў глыбокую занепакоенасць тым, што адбываецца ў горадзе Ерусаліме і мячэці Аль-Акса. Ён сказаў: «Я глыбока занепакоены пагаршэннем умоў у горадзе Ерусаліме ў гэтыя святыя дні». Прадстаўнік ААН запатрабаваў неадкладна спыніць правакацыі ў Аль-Харам аш-Шарыфе[16].
Абдул Кахар Балх, афіцыйны прадстаўнік Міністэрства замежных спраў Ісламсквга Эмірата Афганістан, напісаў у Твітэры, што «Афганістан рашуча асуджае гвалт акупантаў супраць палесцінскіх грамадзянскіх асоб у мячэці Аль-Акса, першай кібле для мусульман. Ісламскі Эмірат Афганістан заклікае міжнародную супольнасць, асабліва ісламскім краінам, распачаць практычныя крокі для аднаўлення правоў чалавека палесцінцаў і прадухілення злачынстваў Ізраіля»[17].
У сумеснай заяве Германія, Францыя, Італія і Іспанія заклікалі паважаць цяперашні статус святых месцаў у Ерусаліме і заклікалі «ўсе бакі праяўляць максімальную стрыманасць і ўстрымлівацца ад гвалту і ўсе формы правакацыі»[18].
Саудаўская Аравія асудзіла ізраільскія сілы, якія штурмавалі мячэць Аль-Акса і закрылі яе вароты, а таксама напалі на бяззбройных вернікаў унутры мячэці і на яе знешніх плошчах. Яе прадстаўнікі таксама заявілі, што «гэтая сістэматычная эскалацыя з’яўляецца абуральным замахам на недатыкальнасць мячэці Аль-Акса і парушэннем міжнародных рэзалюцый і пактаў»[19].
Кувейт рашуча асудзіў штурм ізраільскімі сіламі мячэці Аль-Акса і напад на вернікаў. Яго прадстаўнікі заявілі, што «гэтыя атакі ўяўляюць сабой небяспечную эскалацыю і грубае парушэнне ўсіх міжнародных канвенцый і рэзалюцый, а таксама падстава для распальвання гвалту і падрыву стабільнасці ў рэгіёне»[20].
Прадстаўнік міністэрства замежных спраў Егіпет пасол Ахмед Хафез «асудзіў штурм ізраільскімі войскамі блаславёнай мячэці Аль-Акса і гвалт, якое рушыла за гэтым уварваннем супраць палестынцаў у двары мячэці Аль-Акса», якія прывялі да раненняў і арыштаў дзясяткаў вернікаў. Ён падкрэсліў «неабходнасць самаабмежавання і забеспячэння поўнай абароны вернікаў-мусульман і дазволу ім здзяйсняць ісламскія абрады ў мячэці Аль-Акса, якая з’яўляецца чыста ісламскім дарам для мусульман»[21].
Штурм таксама асудзілі Бахрэйн і Аб’яднаныя Арабскія Эміраты, якія нармалізавалі адносіны з Ізраілем за два гады да гэтага[22].
Дзярждэпартамент ЗША заклікаў абодва бакі канфлікту да стрыманасці і недапушчэнні эскалацыі[23][24].