Сэр Ці́маці Джон «Цім» Бе́рнерс-Лі́ (англ.: Timothy John “Tim” Berners-Lee; 8 чэрвеня 1955, Лондан, Вялікабрытанія)[8] — брытанскі інжынер, камп’ютарны спецыяліст і прафесар МТІ, імя якога звязваюць са стварэннем Сусветнага павуціння, першыя прапановы па якім з’явіліся ў сакавіку 1989 года.[9] 25 снежня 1990 года з дапамогай Роберта Каё і маладых студэнтаў у CERN ён ажыццявіў першае злучэнне HTTP-кліента з серверам праз Інтэрнэт.
Цім Бернерс-Лі з’яўляецца дырэктарам Кансорцыума Сусветнага павуціння (W3C; англ.: World Wide Web Consortium), які працуе з мэтай далейшага развіцця Сеціва. Паралельна ён з’яўляецца заснавальнікам Фонда Сусветнага павуціння (англ.: World Wide Web Foundation), старэйшым даследчыкам у 3Com і галавой Лабараторыі інфарматыкі і штучнага інтэлекта ў МТІ (CSAIL).[10] У красавіку 2009 года быў абраны членам Нацыянальнай акадэміі навук ЗША, што ў Вашынгтоне.[11]
Цім Бернерс-Лі нарадзіўся ў Лондане (Англія). Яго бацькі, Конуэй Бернерс-Лі і Мэры Лі Вудс, абодва былі матэматыкамі і працавалі над стварэннем «Марка I», аднаго з першых камп’ютараў. Цім вучыўся ў школе Эмануэль ў Уондсуэрте, затым у Каралеўскім каледжы ў Оксфардзе. Там ён сабраў свой першы камп’ютар на базе працэсара M6800 з тэлевізарам замест манітора. Адзін раз Цім і яго сябар былі злоўлены пры правядзенні хакерскай атакі, за гэта яны былі пазбаўленыя права карыстацца ўніверсітэцкімі камп’ютарамі.
Пасля заканчэння Оксфардскага універсітэта ў 1976 годзе Бернерс-Лі паступіў на працу ў кампанію «Plessey Telecommunications Ltd» у графстве Дорсет, дзе прапрацаваў два гады, займаючыся ў асноўным сістэмамі размеркаваных транзакцый.
У 1978 годзе Бернерс-Лі перайшоў у кампанію «DG Nash Ltd», дзе займаўся праграмамі для друкарак, і стварыў падабенства шматзадачнай аперацыйнай сістэмы.
Затым ён паўтара года прапрацаваў у Еўрапейскай лабараторыі па ядзерных даследаваннях ЦЕРН (Жэнева, Швейцарыя) кансультантам па праграмным забеспячэнні. Менавіта там ён для ўласных патрэб напісаў праграму Enquire, якая выкарыстала выпадковыя асацыяцыі і заклала канцэптуальную аснову для Сусветнай павуціны.
З 1981 па 1984 год Цім Бернерс-Лі працаваў у кампаніі «Image Computer Systems Ltd» сістэмным архітэктарам.
У 1984 годзе ён атрымаў стыпендыю ў CERN і заняўся там распрацоўкай размеркаваных сістэм для збору навуковых дадзеных. У гэты час ён працаваў над сістэмай «FASTBUS» і распрацаваў сваю сістэму Remote Procedure Call.
У 1989 годзе, працуючы ў CERN над унутранай сістэмай абмену дакументаў Enquire, Бернерс-Лі прапанаваў глабальны гіпертэкставы праект, цяпер вядомы як Сусветная павуціна. Праект быў зацверджаны і рэалізаваны.
З 1991 па 1993 год Цім Бернерс-Лі працягваў працу над Сусветным павуціннем. Ён збіраў водгукі ад карыстальнікаў і каардынаваў працу Павуціння. Тады ён упершыню прапанаваў для шырокага абмеркавання свае першыя спецыфікацыі URI, HTTP і HTML.
У 1994 годзе Бернерс-Лі стаў кіраўніком кафедры Заснавальнікаў 3Com у Лабараторыі інфарматыкі MIT і з’яўляецца вядучым даследчыкам кафедры на дадзены момант. Пасля зліцця Лабараторыі інфарматыкі з Лабараторыяй штучнага інтэлекту ў MIT ўтварылася Лабараторыя інфарматыкі і штучнага інтэлекту.
У 1994 годзе ён заснаваў Кансорцыум Сусветнай павуціны пры Лабараторыі інфарматыкі (англ. Laboratory for Computer Science, LCS) MIT. З тых часоў і па гэты дзень Цім Бернерс-Лі ўзначальвае гэты кансорцыум. Кансорцыум займаецца распрацоўкай і ўкараненнем стандартаў для інтэрнэту. Кансорцыум ставіць перад сабой задачу цалкам раскрыць патэнцыял Сусветнай павуціны, спалучаючы стабільнасць стандартаў з іх хуткай эвалюцыяй.
У снежні 2004 года Цім Бернерс-Лі стаў прафесарам Саўтгемптанскага ўніверсітэта. Пры сур’ёзнай падтрымцы універсітэта ён спадзяецца ажыццявіць праект семантычнага павуціння.
Зараз сэр Цім жыве ў прыгарадзе Бостана з жонкай і двума дзецьмі, часта бывае ў раз’ездах па ўсім свеце.
У 1989 годзе, працуючы ў CERN, Бернерс-Лі прапанаваў праект, вядомы як Сусветная павуціна (англ. World Wide Web). Праект меў на ўвазе публікацыю гіпертэкставых дакументаў, звязаных паміж сабой гіперспасылкамі, што палегчыла б пошук і кансалідацыю інфармацыі. Праект Павуціння быў прызначаны для навукоўцаў CERN і першапачаткова выкарыстоўваўся ва ўнутранай сеткі CERN. Для ажыццяўлення праекта Цімам Бернерсам-Лі (сумесна з яго памочнікамі) былі вынайдзены ідэнтыфікатары URI (і, як прыватны выпадак, URL), пратакол HTTP і мова HTML. Гэтыя тэхналогіі ляглі ў аснову сучаснай Сусветнай павуціны. У перыяд з 1991 па 1993 год Бернерс-Лі ўдасканаліў тэхнічныя спецыфікацыі стандартаў і апублікаваў іх.
У рамках праекта Бернерс-Лі напісаў першы ў свеце вэб-сервер «httpd» і першы ў свеце гіпертэкставы вэб-браўзэр для камп’ютара NeXT, які называўся «WorldWideWeb» (пазней «Nexus», каб пазбегнуць блытаніны паміж назвай тэхналогіі («Сусветная сетка») і назвай браўзэра). Гэты браўзэр быў адначасова і WYSIWYG-рэдактарам (англ. WYSIWYG ад What You See Is What You Get, «што бачыш, то і атрымаеш»), яго распрацоўка вялася з кастрычніка па снежань 1990 года. Праграма працавала ў асяроддзі «NeXTStep» і пачала распаўсюджвацца па Інтэрнэце летам 1991 года.
Першы ў свеце вэб-сайт Бернерс-Лі стварыў па адрасе http://info.cern.ch (цяпер сайт захоўваецца ў архіве). Гэты сайт з’явіўся анлайн у Інтэрнэце 6 жніўня 1991 года. На гэтым сайце апісвалася, што такое Сусветная павуціна, як усталяваць вэб-сервер, як займець браўзэр і т. п. Гэты сайт таксама з’яўляўся першым у свеце інтэрнэт-каталогам, таму што пазней Цім Бернерс-Лі размясціў і падтрымліваў там спіс спасылак на іншыя сайты.
Галоўны літаратурная праца Бернерса-Лі — гэта кніга «Пляця павуціну: вытокі і будучыня Сусветнай павуціны» (англ.: Weaving the Web: Origins and Future of the World Wide Web, Texere Publishing, 1999, ISBN 0-7528-2090-7). У гэтай кнізе ён распавядае пра працэс стварэння павуціны, яе канцэпцыі і сваім бачанні развіцця Інтэрнэту. У гэтай асноватворнай працы аўтар кажа пра некалькі важных прынцыпаў:
Бернерс-Лі напісаў ўступленне да кнігі «пасмы семантычную павуціну: поўнае раскрыццё патэнцыялу Сусветнай павуціны» (англ.: Spinning the Semantic Web: Bringing the World Wide Web to Its Full Potential, The MIT Press, 2005, ISBN 0-262-56212 -X), дзе раскрывае канцэпцыю семантычнай павуціння, у якой ён бачыць будучыню Інтэрнэту.
Семантычная павуціна — гэта надбудова над існуючай Сусветнай павуціннем, якая закліканая зрабіць размешчаную ў сетцы інфармацыю больш зразумелай для камп’ютараў. Пры гэтым кожны рэсурс на чалавечай мове быў бы забяспечаны апісаннем, зразумелым камп’ютару. Семантычная павуціна адкрывае доступ да выразна структураванай інфармацыі для любых прыкладанняў, незалежна ад платформы і незалежна ад моў праграмавання. Праграмы змогуць самі знаходзіць патрэбныя рэсурсы, класіфікаваць дадзеныя, выяўляць лагічныя сувязі, рабіць высновы і нават прымаць рашэнні на аснове гэтых высноў. Пры шырокім распаўсюдзе і пісьменным укараненні сэмантычная павуціна можа выклікаць рэвалюцыю ў Інтэрнэце.
Сэр Цімаці Джон Бернерс-Лі з’яўляецца ганаровым прафесарам наступных універсітэтаў:
Цім Бернерс-Лі таксама з’яўляецца Выдатным членам Брытанскага камп’ютарнага грамадства, Ганаровым членам Інстытута электраінжынераў, Ганаровым членам Таварыства тэхнічных камунікацый, членам Фонду Гільерма Марконі, членам Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук[33], членам Каралеўскага таварыства (2001) і Каралеўскай інжынернай акадэміі, членам амерыканскага філасофскага таварыства, замежным членам Нацыянальнай акадэміі навук ЗША (2009).
Цім Бернерс-Лі адзначаны мноствам узнагарод самага рознага, у тым ліку і міжнароднага, ўзроўню. Ніжэй пералічаны некаторыя з іх.