wd wp Пошук:

Уварванне Ірака ў Кувейт

Уварванне Ірака ў Кувейт — ваенная аперацыя іракскай арміі, якая адзначыла пачатак вайны ў Персідскім заліве. Ірак падаваў гэта як «аказанне дапамогі народу, які паўстаў супраць рэжыму», і вяртанне «спрадвечна іракскіх зямель, адабраных брытанскімі каланізатарамі»[6].

Прадмова

Пасля заканчэння вайны з Іранам Ірак перажываў цяжкі эканамічны крызіс. Каб хоць як палепшыць фінансавы стан краіны, урад Садама Хусейна запатрабаваў ад сусудняга Кувейта кампенсацыі «страт» у 2,4 млрд. долараў за незаконную здабычу нафты з радовішча Румайла; спісання запазычанасці па пазыках, атрыманых ад Кувейта падчас ірана-ірацкай вайны (17 млрд. дол.); саступкі або здачы ў арэнду астравоў Варба і Бубіян. Вядома, патрабаванні былі адхіленыя[7]. Тым часам у самім Іраку вылучылі тэорыю, што Кувейт з’яўляецца штучным дзяржавай, якая заснаваная брытанскімі каланізатарамі на тэрыторыі iракскага ўзбярэжжа[8]. У Багдадзе пачалі падрыхтоўку да ўварвання, мяркуючы, што цяпер, таксама як і ў час вайны з Іранам, ЗША падтрымаюць іх альбо зоймуць нейтральную пазіцыю[9].

Ход аперацыі

У ноч з 1 на 2 жніўня 1990 года 120-тысячная іракская армія пры 350 танках ўварвалася ў Кувейт і за суткі ажыццявіла захоп усёй яе тэрыторыі. Кувейцкі войскі, якія не перавышалі 20 тыс. чалавек, аказалі жорсткі супраціў[3]-3). Шмат хто з салдат у гэты святкавалі 1411-ы Ісламскі Новы год у коле сям’’і, таму толькі ў 10 гадзін вечара таго ж дня 35-ю брыгаду арміі Кувейта ўдалося перавесці ў рэжым гатоўнасці[10].

Тым часам пасля васьмі гадзін збораў улады Кувейта адправілі ў абараняць сталіцу 36 танкаў «Чыфтэн», пры падтрымцы некалькіх дзясяткаў самаходных гармат і бронетранспарцёраў. Першым уступіла ў бой 35-я танкавая брыгада кувейцкіх узброеных сіл пры падтрымцы роты БМП-2 і 155 міліметровых гармат заняло пазіцыю на скрыжаванні шашы №70 і дарогі №6. У 04:30 раніцы кувейтцы сутыкнуліся з надыходзячымі войскамі з іракскай рэспубліканскай гвардыі, якая ўжо дасягнула Аль-Джахры. Іракская 17-я браняваная брыгада Хамурапі хутка, але не выконваючы ніякіх мер бяспекі рухалася па кальцавой развязцы з шасцю з’ездамі, не чакаючы супраціву. Іракскія камандзіры нават не далі загад салдатам высадзіцца з грузавікоў[10].

У першай атацы абаронцы, падлучыўшы да баёў паліцыю[5], нават атрымалі некаторы перавага, але неўзабаве іракцы пачалі іх адціскаць. Да зыходу дня практычна ўся тэрыторыя Кувейта апынулася пад кантролем іракскіх войскаў, хоць асобныя очагт супраціву дзейнічалі да 4-га чысла. З 950 нафтавых свідравін у Кувейце іракцы падпалілі каля 600, імі былі пашкоджаныя нафтаправоды, помпавыя станцыі, нафтавыя тэрміналы, усе асноўныя нафтаперапрацоўчыя комплексы[11].

Наступствы

На акупаванай тэрыторыі была створана марыянетасная дзяржава Рэспубліка Кувейт. У гэты час дзеючы рэжым збег у Саудаўскую Аравію, дзе ўтварыў урад у выгнанні[12].

Акупацыя Кувейта была з асуджэннем была ўспрынятая ва ўсім свеце. 2 жніўня Савет Бяспекі ААН прыняў рэзалюцыю № 660, у якой асудзіў іракскае ўварванне і запатрабаваў «неадкладна і без усялякіх папярэдніх умоў» вывесці ўсе іракскія войскі з Кувейта. Савет Бяспекі ААН заклікаў бакі распачаць «неадкладныя, інтэнсіўныя перамовы для дазволу якія існавалі паміж імі адрозненняў»[11].

Аднак афіцыйны Багдад адмовіўся весці якія-небудзь перамовы і Удэ праз некаторы час кааліцыя на чале ЗША пачынаюць баявыя дзеянні супраць Ірака.

Зноскі

  1. 1990: Iraq invades Kuwait (нявызн.), BBC (2 жніўня 1990). Праверана 20 красавіка 2010.
  2. Johns, Dave. 1990 The Invasion of Kuwait (нявызн.). Frontline/World. Public Broadcasting Service (24 студзеня 2006). Архівавана з першакрыніцы 8 ліпеня 2013. Праверана 20 красавіка 2010.
  3. 1_3-0) 2_3-1) [https://turbo.gazeta.ru/science/2020/08/02_a_13174699.shtml «Не мог молчать»: как Саддам напал на Кувейт 30 лет назад началась война в Персидском заливе] // Газета.RU, Дмитрий Окунев, 2 августа 2020
  4. 1 2 Iraqi Invasion of Kuwait; 1990 (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 6 кастрычніка 2014. Праверана 17 лютага 2014.
  5. Образцово-показательное уничтожение Ирака // Военное обозрение, 2 мая 2017
  6. ВОЙНА В ПЕРСИДСКОМ ЗАЛИВЕ(недаступная спасылка)
  7. Война в Персидском заливе
  8. Friedman, Alan. Spider’s Web: The Secret History of How the White House Illegally Armed Iraq, Bantam Books, 1993.
  9. 1 2 День, который изменил мир. 30 лет назад Ирак вторгся в Кувейт
  10. 1 2 Вторжение Ирака в Кувейт (1990) // РИА Новости, 2 августа 2020
  11. Michael S. Casey. The History of Kuwait. Westport, CT: Greenwood Press. 2007. p. 93.

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі (5):
Катэгорыя·Жнівень 1990 года
Катэгорыя·Канфлікты 1990 года
Катэгорыя·Вайна ў Персідскім заліве
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
Катэгорыя·Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы