Сакэ (яп. 酒 сакэ) — адзін з традыцыйных японскіх алкагольных напояў, які вырабляюць ферментацыяй рысу. У Японіі называецца словам ніхонсю (яп. 日本酒), ва ўжытку — словамі сакэ (яп. 酒) ці о-сакэ (яп. お酒) называюць кожны гатунак алкагольных напояў, у такой форме слова і ўвайшло ў іншыя мовы.
Сакэ — нацыянальны японскі алкагольны напой, смак якога можа ўтрымліваць херасныя і прыемна-гаркаватыя тоны, ноткі вінаграду, яблыкаў і бананаў. У лепшых гатунках сакэ прысутнічае смак выспелага сыру, соевага соўса і свежых грыбоў. Колер — ад празрыстага да зяленавата-лімоннага і жаўтавата-бурштынавага.
Сакэ часцей за ўсё называюць рысавай гарэлкай, што прынцыпова няслушна і паходзіць са сцвярджэння, што пры вытворчасці гэтага напою ўжываецца перагонка (дыстыляцыя). На праўдзе за дыстыляцыю памылкова прымаюць звычайную для традыцыйнай тэхналогіі сакэ пастэрызацыю.
Сакэ называюць таксама рысавым віном, што таксама памылкова, бо яго тэхналогія ўключае грыбковую ферментацыю (не блытаць з браджэннем) і фармаванне затору з рысавага соладу, прапаранага рысу і вады.
Варыць сакэ японцы пачалі каля двух тысяч гадоў таму. Доўгі час сакэ выраблялі толькі пры імператарскім двары і ў сінтаісцкіх храмах, аднак у сярэднявеччы яго пачалі самастойна варыць вясковыя абшчыны. У тыя часы тэхналогія вытворчасці адрознівалася ад сучаснай — рыс перажоўвывалі ў роце і сплёўвалі ў адмысловыя ёмістасці, дзе адбывалася браджэнне. Пазней быў знойдзены асаблівы від цвілевага грыбка — кодзі (Aspergillus oryzae), які пачаў выкарыстоўвацца замест сліны для ініцыяцыі працэса бражэння. У XVII стагоддзі сакэ вычынаюць вырабляць у вялікіх аб’ёмах на продаж. Раён Кінкі (тэрыторыя сучасных прэфектур Кіёта, Осака, Нара і Хёго) становіцца цэнтрам вытворчасці сакэ.
Асноўны артыкул: Сакая Для вытворчасці сакэ выкарыстоўваецца рыс асаблівых сартоў, якія адрозніваюцца буйнымі і цяжкімі зернямі з павышаным утрыманнем крухмалу. Лепшымі сартамі рысу для сакэ лічацца «Ямаданісікі» з прэфектуры Хёго і «Омаці» з прэфектуры Окаяма. Спецыяльныя патрабаваннаі прад’яўляюцца таксама да вады — яна павінна змяшчаць калій, магній, фосфар і кальцый, але быць свабоднай ад жалеза і марганца. У Японіі ёсць знакамітыя крыніцы, такія як у Хёго, Кіёта, Фукусіма, Тояма і Хірасіма. Усяго ў працэсе вырабу сакэ можна пералічыць 8 этапаў.
Тэхналогія вырабу звычайна прыводзіць да мацунку каля 18-20 градусаў алкаголю. Аднак часта перад розлівам сакэ разбаўляецца вадой прыкладна да 15 градусаў.
Сакэ п’юць з адмысловага посуду як ахалоджаным (да 5 °C), так і падагрэтым — да 60 °C. Ужываецца ў кулінарыі, напрыклад, для выдалення непрыемных пахаў. Галоўнае правіла: «Добры сакэ п’юць халодным. Кепскі сакэ — цёплым». Спажыванне сакэ ў Японіі апошнія гады скарацілася, у той жа час расце попыт на яго ў ЗША і Францыі — асабліва на сарты вышэйшай якасці.