Рака трох вешчуноў
Рака трох вешчуноў (ням. Dreikönigsschrein) — самы вялікі рэлікварый Заходняй Еўропы, агульнапрызнаны шэдэўр сярэднявечнага латарынгскага мастацтва. Створаны ў 1181—1225 гг. для захоўвання ў Кёльнскім саборы мошчаў трох каралёў, якія, паводле падання, прыходзілі з дарункамі пакланіцца Хрысту.
У 344 г. медыяланскі біскуп Еўсторгій прывёз з Канстанцінопаля мошчы трох каралёў. Праз восем стагоддзяў, у 1164 г., Мілан быў узяты і спустошаны войскамі імператара Фрыдрыха Барбаросы. Ён завалодаў царкоўнымі святынямі і перадаў іх у дар свайму вернаму саюзніку — кёльнскаму архібіскупу Райнальду фон Даселю.
У Сярэднявеччы такі дар меў не толькі духоўнае значэнне: мошчы святых прыцягвалі ў тыя ці іншыя храмы натоўпы паломнікаў і, адпаведна, грашовыя патокі. Біскуп Райнальд з трыумфам прывёз мошчы ў Кёльн, і з тых часоў яны лічацца галоўнай хрысціянскай святыняй горада.
Мікалай Вердэнскі, знакаміты на ўсю Еўропу залатар, пачаў працу над патройным рэлікварыем у 1181 годзе. Кожны з трох каралёў пахаваны ў асобным саркафагу. У цэлым пірамідальная канструкцыя (два саркафагі ўнізе і адзін над імі) нагадвае базіліку. Яе шырыня 110 см, вышыня 153 см, даўжыня 220 см.
Па сценках саркафага рассаджаны 74 рэльефныя фігуры з пазалочанага срэбра, якія адлюстроўваюць прарокаў (унізе) і апосталаў (уверсе), а таксама сцэны з жыцця Хрыста. Адлюстраваны і Райнальд, архібіскуп кёльнскі. Для ўпрыгожвання рэлікварыя было выкарыстана не менш за тысячу каштоўных каменняў і жамчужын, у тым ліку антычныя камеі і гемы.
У дэтэктыўнай літаратуры
- У рамане Умберта Эка «Баўдаліна» (2000) дарэнне мошчаў вешчуноў Кёльну прадстаўлена як містыфікацыя галоўнага героя.
- У Джэймса Ролінса ў рамане «Касці вешчуноў» (2005) унутры святыні апыняюцца не мошчы, а аднаатамнае золата, якое якабы ўмелі здабываць вешчуны.
- Расследаваннем крадзяжу рэлікварыя заняты героі дэтэктыва Эндру Грылі «Біскуп і тры каралі» (1998).
Літаратура
 |
Кёльнскі рэлікварый на Вікісховішчы |
|---|
- O. Von Falke, Meister Nikolaus von Verdun und der Dreikönigenschrein, Zeitschrift für christliche Kunst, 18, 1905, p. 161—174.
- O. Von Falke, Der Dreikönigenschrein des Nikolaus von Verdun im Kölner Domschatz, Mönchengladbach, 1911.
- F. Witte, Der Goldene Schrein, Köln, 1928, p. 64.
- J. Braun, Der Dreikönigenschrein jetzt und einst, Stimmen der Zeit, CXV, 1929, p. 130.
Катэгорыя·Славутасці Кёльна
Катэгорыя·Рэлікварыі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
Катэгорыя·Раманскае мастацтва
Катэгорыя·Хрысціянскія рэліквіі