Малы арлец
Малы падворлік, малы арлец[1] (Aquila pomarina) — птушка з атраду сокалападобных (Falconiformes) сямейства ястрабіных (Accipitridae). Занесены ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь[1].
Апісанне
Буйная птушка. Даўжыня цела 60-65 см, маса да 1,8 кг, размах крылаў 134-159 см. Афарбоўка цёмна-бурая, з больш светлымі мантыяй і ніжнімі покрыўнымі пёрамі. Маладыя птушкі цямнейшыя, з рэдкімі вохрыстымі плямамі на верхнім баку цела і рыжай плямай на патыліцы. Самкі некалькі больш буйныя за самцоў.
У палявых умовах з вялікай цяжкасцю адрозніваюць ад падворліка вялікага.
Пашырэнне
Арэал разарваны: Цэнтральная і Усходняя Еўропа, Балканы, Малая Азія і Каўказ, Індыя. На Беларусі распаўсюджаны на гнездаванні, пералётны і транзітна мігрыруючы від.
Жыве ў старых лісцевых альбо мяшаных дрэвастоях паблізу адкрытых тэрыторый, абалон, пашаў, рачных далін, на ўсходзе — у лесастэпах. У Карпатах, на Балканах і Каўказе — таксама ў сухіх горных лясах да вышыні 1800 м, у выключных выпадках — да 2200 м.
Пералётны (індыйскія папуляцыі аселыя). Месца зімовак заходніх папуляцый — у паўднёва-ўсходняй Афрыцы.
Асаблівасці біялогіі
Аснову корму складаюць земнаводныя і дробныя грызуны, радзей корміцца птушкамі і паўзунамі. Паляўнічы ўчастак складае ў сярэднім 360 га.
Гняздуецца парамі. Тэрыторыi пар звычайна на адлегласцi 3-5 км. Можа займаць гнёзды iншых вялiкiх птушак, якiя перабудоўвае. Свае размяшчае блiжэй да ствала, у кроне (часцей за ўсё на лiсцеым дрэве) на вышыні 6-26 м ад зямлі. Аснова — з сухiх галiн, высцiлка — з галiнак (часта з прымессю травяністых раслін альбо дзярніны і лісця), па краях гнязда — свежыя галiнкi хвойных дрэў. Новае гняздо дыяметрам 55-90 см, старое 70-170 см.
Яйкi 2 (часам 1-3), уздутыя або амаль элiптычныя. Афарбоўка зменлiвая; галоўныя тыпы: белыя з iржавымi альбо бурымi мазкамi; белаватыя з глыбокiмi светлымi фiялетавымi плямамi i чырвона-ржавымi на паверхнi; бела-рыжаватыя з рэдкiмi, глыбокiмi светла-фiялетавымi мазкамi i густымi, вялiкiмi, цёмна-бурымi на паверхнi. Памеры: 65 х 52 мм.
У месцы гнездавання прылятае ў другой палове сакавіка — першай палове красавіка. Наседжванне доўжыцца каля 43 сутак. Птушаняты вылупліваюцца ў апошнія дні траўня-чэрвені. Пры наяўнасці ў гняздзе 2 птушанят адно з іх гіне на 3-4 дзень жыцця. Злёткі пакідаюць гняздо ў першай палове жніўня. Адлёт да канца верасня.
Падвіды
- А. р. роmarina — цэнтральная, усходняя i паўднёва-ўсходняя Еўропа, праз Малую Азiю i Каўказ да паўднёвага Каспiя;
- A. p. hastata — Iндыя, поўнач Бангладэш i, верагодна, паўночныя Бiрма i Пакiстан.
Зноскі
- 1 2 Красная книга Беларуси. Малый подорлик Архівавана 24 сакавіка 2017.(руск.)
Літаратура
- Птушкі Еўропы: Палявы вызначальнік. — Варшава: Навуковае выдавецтва ПНВ, 2000. — 540 с.: іл. ISBN 83-01-13187-X
- Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь: Рэдкія і тыя, што знаходзяцца пад пагрозай знікнення віды жывёл і раслін. Мн.: БелЭн, 1993. ISBN 5-85700-095-5
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Малы арлец- Артыкул на Slounik.org
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Жывёлы паводле алфавіта
Катэгорыя·Жывёлы, апісаныя ў 1831 годзе
Катэгорыя·Ястрабіныя
Катэгорыя·Чырвоная кніга Беларусі
Катэгорыя·Віды па-за небяспекай