wd wp Пошук: ⬜

Кіеўскі метрапалітэн

Кі́еўскі метрапалітэ́н (укр. Київський метрополітен) — адзін з відаў грамадскага транспарту украінскай сталіцы, выдатны архітэктурны твор, пабудаваны як адзіны манументальны комплекс пад зямлёй і на паверхні.

Кіеўскі метрапалітэн з’яўляецца шматпрофільным прадпрыемствам, сучасны складаны інжэнерны комплекс. У яго складзе 11 эксплатацыйных службаў, 3 электрадэпо, вагонарамонтны завод, дырэкцыя будаўніцтва метрапалітэна.

Станцыя Арсенальная Святошынска-Броварскай лініі з’яўляецца самай глыбока ў свеце (ад паверхні зямлі да платформы 105,5 метраў).

У савецкі час метрапалітэн насіў імя У. І. Леніна [2][3], але сёння ля метро не пазначына. У 1981 годзе ўзнагароджаны ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга [2].

Гісторыя

У складзе СССР

Будаўніцтва пачалася ў 1949 годзе[4]. У першую чаргу будаўніцтва ўвайшлі станцыі Вакзальная, Універсітэт, Хрэшчатык, Арсенальная, Дняпро [5]. Адкрыццё адбылося 6 лістапада 1960 года. Участак першай лініі складаў 5,2 км, станцыямі ад Вакзальная да Дняпро [6]. Лінія абслугоўвалася трохвагоннымі цягнікамі з вагонамі тыпу Д вырабніцтва Мыцішчынскага машынабудаўнічага завода. Часовае дэпо было ля станцыі Дняпро.

Другая пускавая чарга была адчынена ў 1963 годзе, якая складала две станцыі — Політэхнічны інстытут і Завод «Бальшавік».

У 1965 годзе адкрыццё новых трох станцый Гідрапарк, Левабярэжная і Дарніця, з імі Мост Метро, Русанаўскі мост і дэпо Дарніця. Акрамя таго, на станцыі Хрэшчатык адчынілі выхад да вуліцы Інстытуцкай, які пачалі будаваць у 1960 годзе. У тым жа годзе пачаліся пастаўкі новых вагонаў тыпу Е[7].

У 1968 метро зноў павялічылася — адчынена станцыя Камсамольская з абаротным тупіком ў якім быў першы пункт тэхнічнага абслугавання цягнікоў.

У 1971 годзе запушчаныя ў экспатацыю тры станцыі — Кастрычніцкая, Ніўкі, Святошына. Пачатак будаўніцтва Абалонска-Тэрэмкоўскай лініі [8].

З 1972 года ўсе цягнікі сталі пяцівагонныя.

У 1973—1974 гадах Кіеўскае метро пачало атрымліваць вагоны тыпу Ема-502\ЕМ-501[7].

У 1976 годзе адрыццё другой лініі, якая складалася з трох станцый — Плошча Калініна, Паштовая плошча, Чырвоная плошча, з перасадачным вулом Плошча Калініна — Хрэшчатык.

Нягледзячы на тое, што 5 снежня 1979 года была адчынена станцыя Піянерская за якую быў перанесяны пункт тэхнічнага абслугавання, аснаўное будаўніцтва працягвалася на другой лініі: 19 снежня 1980 года пачалі працу тры новая станцыі на поўначы лініі — Тараса Шаўчэнка, Пэтрыўка, Праспект Карнейчука. У пачатку 1981 года адчыніліся станцыі Плошча Льва Талстога і Рэспубліканскі стадыён на поўдне лініі. Пачатак будаўніцтва трэцяй лініі. 6 лістапада 1982 года працуюць Мінская і Герояў Дняпра самыя паўночныя станцыі другой лініі.

30 снежня 1984 пачынаюць свою працу станцыі Чырвонаармейская і Дзяржынская.

6 лістапада 1987 года спецыяльна для злучэння першай лініі з трэцяй, між станцыямі Хрэшчатык і Універсітэт пабудавана станцыя Ленінская.

19 сакавіка 1988 годзе за станцыяй Герояў Дняпра адчынена новае дэпо Абалонь якое пачало абслугоўваць Абалонска-Тэрэмкоўскую лінію.

31 снежня 1989 года пачала працу Сырэцка-Пячэрская лінія, даўжынёй 2,1 км, якая складалась са станцый — Залатыя Вароты, Палац Спорту і Мечнікава, першыя две перасадкавыя, але да 30 красавіка 1990 года выхад са станцыі Залатыя Вароты быў толькі праз станцыю Ленінская і толькі 1 мая 1990 года станцыі Залатыя Вароты з’явіўся свой асабісты выхад да вуліцы Уладзімірскай.

У часы незалежнасці

Не гледзячы на цяжкія эканамічныя ўмовы пасля распаду СССР, будаўніцтва метро ішло хуткімі тэмпамі. Так 31 снежня 1991 года пабудаваны станцыі Пячэрская, Дружбы Народаў, Выдубічы, але прыступілі к працы толькі апошнія дзве, станцыя Пячэрская была закарсевіравана[9].

30 снежня 1992 пабудаваны станцыі Славутыч і Асакаркі, разам са станцыямі адкрылі і Паўднёвы мост. Між станцыяй Выдубічы і мастом зрабілі зачын для станцыі Тэлечка.

28 снежня 1994 года уведзяны ў эксплуатацыю станцыі Пазнякі і Харкаўская.

30 снежня 1996 года трэцяя лінія пашырылася станцыямі з іншага боку, гэта былі станцыі Львоўская брама і Лук’янаўская, але станцыя Львоўская брама так і не пачала працавать праз недахоп грошаў і адзінай ідэі будаўніцтва выхада да Львоўская плошчы[10]. Акрамя таго, у тым жа годзе у дэпо Абалонь пачалі пастаўляць вагоны апошняй мадэфікацыі 81-717.5М/714.5М.

27 снежня 1997 года адрыццё станцыі доўгобуда — Пячэрская.

30 сакавіка 2000 года адчыніла дзверы станцыя Дарагажычы, разам з ёй была пабудавана і станцыя Герцэна, але яна і сёння не працуе.

Пачатак XXI стагоддзя

24 мая 2003 года першая лінія падоўжылася на захадным накірунку на две станцыі: Жытомірская і Акадэммістэчка.

У 2004 годзе Сырэцка-Пячэрская лінія пашырылася станцыяй Сырэц, а праз год станцыяй Барыспальская, а ў 2006 годзе між станцыямі Барыспальская і Харкаўская была уведзена ў эксплуатацыю станцыя Вырліца.

23 жніўня 2007 года на Сырэцка-Пячэрскай лініі адчынена дэпо Харкаўская, якое знаходзіцца ў лесе за станцыяй Чырвоны Хутар, якая пачала будавацца ў 2005 годзе, а пачала працу толькі ў мае 2008 года. На сённяшні дзень з’яўляецца канцавой ў Барыспальскім накірунку.

У 2010 годзе Кіеўскі метрапалітэн святкаваў сваё 50-годдзе і на прыканцы года адчнілі дзеры тры новыя станцыі другой лініі на паўднёва-захадным накірунку, гэта станцыі Дэміеўская, Галасіеўская, Васількоўская і роўна праз год адчынілі юбілейную 50 станцыю — Выставачны Цэнтар [11].

25 кастрычніка 2012 адбылося адкрыццё станцыі Іпадром.

6 лістапада 2013 года адкрыццё станцыі Тэрэмкы [12].

Перайменаванне станцый

Плошча Незалежнасці — па 1977 г. Плошча Калініна (укр.: Площа Калініна), да 1991 г. Плошча Кастрычніцкай Рэвалюцыі (укр.: Площа Жовтневої революції)
Святошын — да 1991 г. Святошыно (укр.: Святошино)
Шуляўская — да 1993 г. Завод Бальшавік (укр.: Завод «Більшовик»)
Чарнігаўская — да 1993 г. Камсамольская (укр.: Комсомольська)
Берасцейская — да 1993 г. Кастрычніцкая (укр.: Жовтнева)
Кантрактовая плошча — да 1990 г. Чырвоная плошча (укр.: Червона площа)
Лісова — да 1993 г. Піянерская (укр.: Піонерська)
Абалонь — да 1993 г. Праспект Карнейчука (укр.: Проспект Корнійчука)
Палац Украіна — да 1993 г. Чырвонаармейская (укр.: Червоноармійська)
Лыбядская — да 1993 г. Дзяржынская (укр.: Дзержинська)
Тэатральная — да 1993 г. Ленінская (укр.: Ленінська)
Клоўская — да 1993 г. Мечнікава (укр.: Мечникова)
Алімпійская — да 2011 г. Рэспубліканскі Стадыён (укр.: Республіканський стадіон)
Пачайна — да 2018 г. Пэтрыўка (укр.: Петрівка)

Кіеўскі метрапалітэн сёння

Абалонска-Тэрэмкоўская лінія

Тараса Шаўчэнкі ^+М

Кантрактова Плошча ^+аўт

Паштова плошча^{+ф +рв}

Майдан Нэзалэжнасці ^+М

Службовая галіна да Хрэшчатыка

Службовая галіна да Клоўскай

Плошча Льва Талстога ^+М

Дэмііўска ^+аўв

Іпадром ^+аўт

Тэрэмкы

Аўтавакзал «Тэрэмкы»

Вулыця Крэйсера «Аўрора»

Адэска

ЦЧ «Тэрэмкы»

Святошынска-Броварская лінія

Політэхнічны інстытут

Вакзальна ^+М

Унівэрсытэт

Тэатральна ^+М

Хрэшчатык ^+М

Службовая галінка да Майдан Нэзалэжнасці

Службовая галінка да Клоўскай

Арсенальна

Дніпро

Мост Метро праз р. Дняпро

Гідрапарк

Русанаўскі мост

Лівабэрэжна ^+М

Шляхаправод над чыгункай

Сырэцка-Пячэрская лінія

умоўныя абазначэнні

ЦЧ «Вынаградар»

Маршала Грэчкі

Вынаградар

Праспект Праўды

Мастыцка

Тупік

Сырэць

Дарагажычы

Гэрцэна

Службовая галіна (праект) да Глыбочыцка

Лук’яніўска ^+М

Львоўская Брама

Залаці Варота ^+М

Палац Спорту ^+М

Службовая галінка да Хрэшчатык

Службовая галінка да Майдан Нэзалэжнасці

^+аў

Тэлычка

Паўднёвы мост праз р. Дняпро

Пазнякы ^+М

Тупік

Прамыслова

Гарбунова

Дарныцкі вакзал

Дарныцка плошча

Браварскі праспект ^+М ^+М

Станам на 2020 год у Кіеўскім метрапалітэне 3 дзеючыя лініі, эксплуатацыйная даўжыня якіх прыблізна 67,4 км. Да паслуг пасажыраў — 52 станцыі, з трыма падземнымі перасадачнымі вузламі ў цэнтры горада. Лініі метрапалітэна праходзяць праз усе 10 раёнаў Кіева.

Першая лінія, Святошынска-Броварская, гісторыя якой пачынаецца ад 6 лістапада 1960 года, працягласць 22,6 км (з якіх 6,7 км — наземны адрэзак) і 18 станцый. Наземны адрэзак мае 2 маставыя пераходы — праз раку Дняпро і Русаніўскі праліў і 2 шляхаправоды.
Другая лінія, Абалонска-Тэрэмкоўская, першы адрэзак якой быў уведзены ў эксплуатацыю 16 снежня 1976 года, працягласць 20,9 км і 18 станцый.
Трэцяя лінія, Сырэцка-Пячэрская, першы адрэзак якой быў уведзены ў эксплуатацыю 31 снежня 1989 года, працягласць 23,9 км і 16 станцый.

Агульны парк дэпо — 814 вагона.

Будуецца ўчастак ад станцыі Сырэць, з будучымі станцыямі Мастыцкая і Праспект Праўды.

Пасажыраў метрапалітэна абслугоўваюць 122 эскалатараў, якія дзейнічаюць на 25 станцыях. Энергетычная сістэма падземкі ўключае разгалінаваную кабельную сетку, 52 тока-паніжальныя падстанцыі, 2 токавыя падстанцыі, 14 трансфарматарныя падстанцыі. Кіраванне імі ажыццяўляецца з аўтаматызаваных дыспетчарскіх пунктаў.

Перспектывы

Па генеральнаму плану Кіева да 2025 года[13], разпрацоўванага ў 2011 гаду, плануецца будаўніцтва новай галіны метро з жылога масіва Траешчына да аэрапорта Кіеў, Сырэцка-Пячэрскую лінію працягнуць да жылога масіва Вінаградар. Акрамя таго прадугледжана будаўніцтва Абалонска-Тэрэмкоўскай лініі за станцыю Тэрэмкі.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кіеўскі метрапалітэн
Афіцыйная старонка Кіеўскага мэтрапалітэна
Старонка пра Кіеўскі мэтрапалітэн

Зноскі

Лініі Кіеўскага метрапалітэна
.1.	Святошынска-Броварская	.2.	Абалонска-Тэрэмкоўская	.3.	Сырэцка-Пячэрская	.4.	Падольска-Вігураўская	.5.	Левабярэжная	.6.	Вышгарадска-Дарніцкая

Тэмы гэтай старонкі (2):
Метрапалітэны паводле алфавіта
Кіеўскі метрапалітэн