Кнігаўка
Кні́гаўка, ка́ня (Vanellus vanellus) — невялікая птушка сямейства сяўцовых атрада сеўцападобных.
Назва
Народныя назвы: кныга, чайка, кігіка[1].
Апісанне
Даўжыня цела 28-34 см, размах крылаў 66-80 см, маса каля 200 г. Галава, шыя і валлё чорныя, з сіне-зялёным металічным бляскам, спіна аліўкава-зялёная з пурпуровым адлівам, грудзі і брушка белыя. На галаве доўгі вузкі чубок. Крылы шырокія, закругленыя на канцах. Маладыя цёмна-шэра-карычневыя са светлым жыватом i больш кароткiм чубам. Голас: гучнае, трошкi хрыплае «кiі-р-вi», «кіі-р-віі».
Пашырэнне
Месцы пражывання — лугi з сярэдняй вiльготнасцю, пашы, вiльготныя палi паблiзу лугоў, дэльты рэк, берагi i рачныя астравы (даходзіць да вышыні ў 800—900 м, у выключных выпадках — да 1000 м в.у.м.).
Арэал ад Еўропы (акрамя крайніх паўночнага ўсходу і поўдня) шырокiм поясам праз Цэнтральную Азiю да Цiхага акіяна. Пералёты ў (канцы ІІ) III—IV, (канец V) VI—XI. Паўднёва-заходнія папуляцыі аселыя (напрыклад, у Вялікабрытаніі, Францыі, Паўночнай Італіі, Іспаніі, Турцыі). Распаўсюджаная па ўсёй тэрыторыі Беларусі, адзін з найбольш звычайных пералётных і транзітна мігрыруючых відаў кулікоў (народныя назвы кігіка, кныга, чайка). Месца зiмовак: Заходняя i Паўднёвая Еўропа, Брытанскiя астравы, Малая, Паўднёвая i Усходняя Азiя, Японскiя астравы, Паўночная Афрыка.
Асаблівасці біялогіі
Лётае не хутка, але манеўрана. Корміцца насякомымі, іх лічынкамі, таксама малюскамі, чарвямі, насеннем раслін.
Гняздо ў неглыбокай ямцы сярод нiзкай раслiннасцi на адкрытым месцы, скупая высцiлка з сухой травы, D = 10-14 см, H = ~2 см. Яйкi: 4 (2-5), грушападобныя, аліўкавыя, алiўкава-зялёныя альбо светла-зялёныя, часам гліністыя або карычневыя. Дробныя i густыя чорныя альбо карычневыя плямы. Памеры: 46 х 33 мм (42-50 х 31-34 мм).
Птушаняты пачынаюць лётаць праз месяц.
У міфалогіі
У вершы Аркадзя Куляшова «Мая Бесядзь» распавядаецца легенда аб нараджэнні рэк. Стваральнікамі блакітна-вадзяных зямных стужак былі птушкі. Вялікія намаганні давялося ім прыкласці, каб выкапаць бясконцае мноства рэчышчаў. Адна толькі каня цешылася адпачынкам ды кпіла з працавітых птушак, за што яны паслалі ёй вечны праклён:
 |
Таму і лятае яна над рэкамі |
 |
Зноскі
- ↑ Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 3. Катэнарыя — Недайка / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ ім. Петруся Броўкі, 1984. — 588 с., іл. — 10 000 экз.
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 8: Канто — Кулі. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8), ISBN 985-11-0035-8.
- Птушкі Еўропы. Палявы вызначальнік. Czarnecki Z., Dodrowolski K.A., Jablonski B., Nowak E., Siwek. W. Ptaki Europy. Przewodnik terenowy. PWN, Warszawa, 2000. 391 s., 96 tablic z rysunkami. Пераклад пад агульнай рэд. Міхаіла Нікіфарава, перакладчыкі з польскай мовы: Дзмітры Вінчэўскі, Ірына Самусенка, Аляксандр Зарубаў, Таццяна Паўлюшчык. Навуковае выдавецтва ПВН, 2000. –349с. — Паводле эл. рэсурса ptushki.org
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кнігаўка
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Энцыклапедыю прыроды Беларусі без нумароў старонак
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без назвы артыкула
Катэгорыя·Віды па-за небяспекай
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Энцыклапедыю прыроды Беларусі без назвы артыкула
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без нумароў старонак
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Энцыклапедыю прыроды Беларусі без аўтара
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Жывёлы, апісаныя ў 1758 годзе
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара
Катэгорыя·Сяўцовыя
Катэгорыя·Жывёлы паводле алфавіта