Залаты Кодэкс Святога Эмера — ілюмінаваны лацінскі апракас IX стагоддзя. Знаходзіцца ў калекцыі Баварскай дзяржаўнай бібліятэкі ў Мюнхене (нумар Clm 14000).
Налічвальны 126 лістоў пергамента in folio рукапіс мае памеры 420×330 мм і пісаны залатым унцыялам у двух слупках[1]. Зроблены ў коле каралінгскага прыдворнага мастацтва, але дакладнае месца яго стварэння, аднак, не вядомае. У адпаведнасці з інфармацыяй, прадстаўленай у калафоне, кнігу зрабілі ў 870 годзе пісцы Берынгар і Лютгард. Апракас быў складзены для караля Карла Лысага, чый партрэт знаходзіцца на лісце 5v. Гасподзь намаляваны на троне, благаслаўлены з неба, рукой Бога. Яго акружаюць два анёлы, два ўзброеных мужчыны і два алегарычныя жаночыя персанажы з рогам дастатку, якія сімвалізуюць Дзяржаву франкаў і Дзяржаву готаў. Уся кніга ўпрыгожана цыклам багатых эскізаў, на якіх прадстаўлены, у прыватнасці, Пакланенне Ягняці, Хрыстос у славе(англ.) бел. і выявы чатырох евангелістаў. Ілюмінаванне апракаса аказалі ўплыў на творчасць отанаўскага перыяду(укр.) бел., стаўшы ўзорам для мініяцюр Сакраментарыя Генрыха II(англ.) бел..
Кніга захавалася ў арыгінальным абкладзе, зробленым з дрэва, пакрытага золатам, багата пасаджаны жэмчугам і каштоўнымі камянямі. У цэнтральнай частцы прадстаўлена выява Хрыста ў славе, размешчаная ў рамцы ў форме крыжа, выкананай з каштоўных камянёў. Яго атачаюць рэльефы, што паказваюць чатырох евангелістаў і чатыры евангельскія сцэны: распусніцу(руск.) бел., выгнанне гандляроў з храма, вылячэнне сляпога і вылячэнне пракажонага.
У адпаведнасці з крыніцамі XI стагоддзя кодэкс быў уласнасцю ўсходнефранкскага караля Арнульфа Карынтыйскага, які ў 893 годзе падарыў яго манастыру Святога Эмерама ў Рэгенсбургу. У канцы X стагоддзя рукапіс быў адноўлены па даручэнні пробашча Рамвальда, які ўвекавечаны на першапачаткова пустым лісце 1v. Пасля секулярызацыі манастыра(руск.) бел. кніга трапіла ў 1811 годзе ў збор Баварскай дзяржаўнай бібліятэкі.
![]() |
Залаты кодэкс Святога Эмера на Вікісховішчы |
---|