Забойства ў Новай Шатландыі — злачынства, здзейсненае 18 і 19 красавіка 2020 года Габрыэлем Уортманам, які забіў па меншай меры 22 чалавекі і падпаліў не менш за пяць будынкаў у канадскай правінцыі Новая Шатландыя, перш чым быў забіты паліцыяй пасля пераследу яго аўтамабіля[3].
Злачынства стала самым крававым нападам з ужываннем агнястрэльнай зброі ў гісторыі Канады, пераўзыйшэдшых па ліку ахвяр масавае забойства ў Політэхнічнай школе Манрэаля 1989 года, у выніку якога загінулі 15 чалавек, у тым ліку сам стралок[4]. Паліцыя сцвярджае, што матыў злачынства пакуль не ўстаноўлены[5][6].
Каля 23:00 (UTC-3) па мясцовым часе супрацоўнікі Каралеўскай канадскай коннай паліцыі (КККП) адрэагавалі на шматлікія званкі ў службу 911 у сувязі з інцыдэнтам са стральбой у Портапік, размешчаным за 130 кіламетраў на поўнач ад горадв Галіфакс[7][8][9]. Да гэтага часу тры дамы на Портапік-Біч-Роўд былі пад абстрэлам, і па меншай меры пяць забітых. Паведамляецца, што ўсе загінулыя былі застрэленыя, калі спрабавалі выратавацца ад агню. Афіцэр, які адным з першых прыбыў на месца здарэння, паведаміў па радыё, што паліцыя яшчэ не знайшла падазраванага[10][11].
У 23:32 КККП размясціла твіт з просьбай да жыхароў гэтага раёна заставацца дома з зачыненымі дзвярыма, але ніякага паведамленні праз правінцыйную сістэму экстранага апавяшчэння пры гэтым зроблена не было[12].
Каля 8:00 раніцы па тэлефоне 911 паведамілі пра «выбух і стральбе» у доме на Хантэр-Роўд у Уэнтуорце, прыкладна ў 37 кіламетрах на поўнач ад Портапіка. Два жыхара і сусед, які адправіўся аказваць дапамогу, былі забітыя. Затым яшчэ адна ахвяра была знойдзена застрэленай падчас прагулкі ў Уэнтуорт-Вэлі.
КККП апазнала 51-гадовага Уортмана, як падазраванага, у 08:54 раніцы і папярэдзіла, што ён быў апрануты як афіцэр КККП і кіраваў копіяй паліцэйскай машыны[13][14][15][16]. Паміж 10:04 і 11:04 падазраваны быў заўважаны ў ваколіцах населеных пунктаў Гленхолм, Дэберт і Брукфілд. Крыніца ў праваахоўных органах паведаміла CNN, што ў гэты час Уортман пачаў бязладна спыняць вадзіцеляў і забіваць іх[17].
Незадоўга да 11:24 Уортман сутыкнуўся з канстэблем КККП Хайдзі Стывенсан (Heidi Stevenson) на шашы №2 у суполцы Шубенакадзі. Сведкі паведамілі, што бачылі, як Уортмен бег да Стывенсана, і чулі перастрэлку, у выніку якой Стывенсан была забітая. Таксама паранены іншы афіцэр. На месцы здарэння былі заўважаны дзве падпаленыя машыны, у тым ліку, магчыма, аўтамабіль Уортмана[18]. Пасля гэтага злпчынец працягнуў шлях на поўдзень у серабрыстым пазадарожніку Chevrolet Tracker, выкрадзеным у адной з яго ахвяр, і ў наступны раз яго ўбачылі ў Мілфордзе[19].
Нарэшце, у 11:40 раніцы, больш чым праз 12 гадзін пасля таго, як паліцыя адказала на першую скаргу на стральбу з агнястрэльнай зброі, Уортман быў застрэлены паліцыяй на заправачнай станцыі Irving Big Stop ў Энфілдзе[20].
Ніякіх афіцыйных матываў для гэтых забойстваў ўстаноўлена не было. Паліцыя не кваліфікавала дадзенае злачынства як тэрарыстычны акт.
Спасылаючыся на неназваную крыніцу ў праваахоўных органах, CNN паведаміла, што інцыдэнт, магчыма, пачаўся як выпадак дамашняга гвалту ў адным з дамоў, дзе Уортман нібыта спрабаваў знайсці былую партнёрку.
Група рэагавання на сур’ёзныя інцыдэнты ў Новай Шатландыі абвясціла, што правядзе расследаванне па факце стральбы, зробленага афіцэрам[21][22].
Былі ўзняты пытанні аб тым, чаму Новая Шатландыя не выкарыстоўвае сваю сістэму экстранага абвесткі, каб папярэдзіць грамадскасць аб забойствах. КККП выкарыстала Twitter для прадастаўлення інфармацыі, але закранутыя раёны мелі дрэннае Інтэрнэт-абслугоўванне і былі ў асноўным населены пажылымі людзьмі, якія маглі не выкарыстоўваць сацыяльныя сеткі. Выкарыстанне сістэмы экстранага абвесткі Новай Шатландыі дазволіла б адпраўляць тэкставыя паведамленні, папераджальныя жыхароў аб тым, што адбываецца, і аб неабходнасці заставацца ў памяшканнях. Супэрінтэндант КККП Лэзер сказаў, што будзе праведзена расследаванне працэсу прыняцця рашэнняў аб папярэджанні грамадскасці[23].
Уортман забіў па меншай меры 22 чалавекі, у тым ліку афіцэра Хайдзі Стывенсан, за плячыма якой было 23 гады службы. Ён таксама параніў другога афіцэра КККП[24]. Акрамя гэтага, па меншай меры яшчэ адзін чалавек атрымаў раненні. Па словах камісара Брэнды Лукі, некаторыя з першых ахвяраў Уортмана былі цесна звязаны з ім, але па меры таго, як ён працягваў страляць, яго мэты станавіліся ўсё больш выпадковымі. Лічыцца, што загінулыя памерлі ад агнястрэльных раненняў, але абмяркоўваюцца і іншыя прычыны.
КККП апазнала злачынца як Габрыэля Уортмана, зубапратэзнага тэхніка[25]. Ён вучыўся ў сярэдняй школе Рыверв’ю ў Нью-Брансвіку і марыў стаць паліцыянтам[26]. Знаёмыя апісвалі яго як ветлівага чалавека, які часта праводзіў час у сезонным доме недалёка ад бухты Кобекід[27].
У Уортмана было хобі — купляць памятныя рэчы праваахоўных органаў і рамантаваць старыя паліцэйскія аўтамабілі. Адзін чалавек назваў яго дом «святыняй» для КККП[28]. Габрыэль захоўваў два старых паліцэйскіх аўтамабіля.
Як распавялі суседзі, Уортман змагаўся з алкагалізмам, і яго прыбытковы бізнэс пацярпеў ад пандэміі каранавіруса, якая прымусіла спыніць аказанне ўсіх неістотных стаматалагічных паслуг.
Сцягі па ўсёй Канадзе былі прыспушчаны да паловы мачты[29], і Палата абшчын ўшанавала хвілінай маўчання памяць загінулых[30].
1 мая Прэм’ер-міністр Канады Джасцін Трудо абвясціў пра забарону прыватным асобам купляць, прадаваць, перавозіць, увозіць ці выкарыстоўваць больш за 1500 мадэляў штурмавой зброі, якія ў тым ліку выкарыстоўваліся ў масавых забойствах у суседніх ЗША[31].