wd wp Пошук: ⬜

ГАЗ-52/53

ГАЗ-52 / ГАЗ-53
Выпуск	1961–1993
Вытворца	ГАЗ
Месца вытворчасці	Горкі Ніжні Ноўгарад
Папярэднік	ГАЗ-51
Пераемнік	ГАЗ-3307
Колавая формула	4х2
Фотагалерэя на Wikimedia Commons

ГАЗ-52 і ГАЗ-53 — сямейства савецкіх грузавых аўтамабіляў. Трэцяе пакаленне грузавых аўтамабіляў вытворчасці ГАЗ.

У мадэльны шэраг грузавых аўтамабіляў ГАЗ трэцяга пакалення ўваходзілі аўтамабілі ГАЗ-52 грузападымальнасцю 2,5 т, ГАЗ-53 грузападымальнасцю 3,0 (пазней 3,5, 4,0 і 4,5 т), і ГАЗ-66 грузападымальнасцю 2 т. Фармальна ў сямейства таксама ўваходзілі ГАЗ-56 і ГАЗ-62, але серыйна яны не выпускаліся.

Самы масавы грузавік на тэрыторыі былога СССР: агульны выпуск ГАЗ-53 склаў каля 3,5 млн. аўтамабіляў, а ГАЗ-52 — больш за 2 млн. адзінак.

Апісанне сямейства

Пад канец 50-х – сярэдзіне 60-х гадоў быў распрацаваны тыпаж, які прадугледжваў выпуск трох сямействаў грузавых аўтамабіляў, уніфікаваных паміж сабой. Базавым лічыўся новы грузавік ГАЗ-52 грузападымальнасцю 2,5 т, пераемнік мадэлі ГАЗ-51А. Распрацаваная для ГАЗ-52 кабіна павінна была выкарыстоўвацца на ўсіх грузавых аўтамабілях ГАЗ з капотнай кампаноўкай.

Акрамя ГАЗ-52 грузападымальнасцю 2,5 т, у мадэльны шэраг грузавых аўтамабіляў ГАЗ трэцяга пакалення ўваходзілі ГАЗ-53 грузападымальнасцю 3,0 т (пазней 4,0 і 4,5 т); ГАЗ-56, грузападымальнасць якога складала 1,0 … 1,5 т, гэты аўтамабіль павінен быў замяніць «палутарку» — ГАЗ-ММ, але серыйна не выпускаўся. Быў прадугледжаны выпуск паўнапрывадных аўтамабіляў з кампаноўкай «кабіна над рухавіком» – ГАЗ-62 грузападымальнасцю 1,2 т і ГАЗ-66 грузападымальнасцю 2 т.

• ГАЗ-52
• ГАЗ-53
• ГАЗ-66

Акрамя гэтага, у сярэдзіне 60-х гадоў была зроблена спроба павялічыць грузападымальнасць аўтамабіляў за кошт стварэння трохвосевых мадыфікацый. З выкарыстаннем агрэгатнай базы ГАЗ-53А ствараўся ГАЗ-33, а на базе ГАЗ-66 — ГАЗ-34. Аднак яны так і засталіся доследнымі. Усяго вырабілі адзін макетны і два доследных асобніка ГАЗ-33[1] і адзін макетны і пяць доследных асобнікаў ГАЗ-34[2]. У сямействе акрамя грузавікоў капотнай кампаноўкі былі запланаваныя і бескапотныя машыны з кабінай ад ГАЗ-66 — бартавы ГАЗ-53К і седлавы цягач ГАЗ-53П.

ГАЗ-52

На замену ГАЗ-51А павінен быў прыйсці ГАЗ-52 групадымальнасцю 2,5 т. На аўтамабіле меркавалася ўсталёўваць верхнезатамкавы рухавік ГАЗ-51Ф с фаркамерна-факельным запальваннем. Таксама меркавалася ўсталёўваць узмоцненае счапленне з павялічаным дыяметрам фрыкцыённых накладак, новую чатырохступеньчатую каробку перадач, дыферэнцыял падвышанага трэння. Доследныя ўзоры былі выраблены ў 1958–1959 гадах. Масавая вытворчасць ГАЗ-52 павінна была пачацца ў 1961 годзе, але дапрацоўка фаркамерна-факельнага рухавіка зацягвала засваенне аўтамабіля, і ў рэшце рэшт вытворчасць ГАЗ-52 у яго першапачатковым выглядзе так і не пачалася.

У выніку на ГАЗ-52 усталёўваўся рухавік ад ГАЗ-51 фарсіраваны да 75 к.с. Фактычна, ГАЗ-52 уяўляў сабой ГАЗ-51А з новай кабінай, некалькі больш магутным рухавіком і мадэрнізаваным шасі. У перыяд паміж 1960–1964 была выпушчана невялікая ўстановачная партыя. У далейшым, пры зняцці з канвеера ГАЗ-51A, ад гэтага аўтамабіля пайшоў ГАЗ-52-04.

• ГАЗ-52А — шасі для ўстаноўкі спецыялізаваных фургонаў. Колавая база 3700 мм. Меркавана, доследна-прамысловымі партыямі ГАЗ-52А сталі выпускацца з сярэдзіны 1964 года, а серыйна — з сярэдзіны 1965 года і да 1966 года, пакуль у вытворчасць не было запушчана мадэрнізаванае шасі ГАЗ-52-01.
• ГАЗ-52Г — доследны бартавы аўтамабіль грузападымальнасцю 4000кг і колавай базай 3700мм. Прызначаўся для перавозкі грузаў выключна па дарогах з цвёрдым пакрыццём — у адваротным выпадку аўтамабілю не хапала магутнасці рухавіка і запасу трываласці шасі. Аўтамабіль быў абсталяваны шынамі падвышанай грузападымальнасці і ўзмоцненымі рысорамі. У сілу абмежаванняў па ўмовах эксплуатацыі, ГАЗ-52Г не патрапіў на канвеер, але ў далейшым выпускаўся аналагічны па канструкцыі грузавік (але паменшанай да 2500 кг грузападымальнасці).
• На базе ГАЗ-52 таксама планаваўся да выпуску седлавы цягач ГАЗ-52П (у далейшым, пасля мадэрнізацыі, устаў на канвеер як ГАЗ-52-06).
• ГАЗ-52Я — доследны бартавы аўтамабіль з грузападымальным заднім бортам на базе мадэлі ГАЗ-52Г, але ўкамплектаваны кузавам паменшанай даўжыні. Серыйны выпуск аўтамабіля меркавалася пачаць у 1962 годзе, аднак пасля было вырашана не пачынаць яго вытворчасць і канструкцыю перадалі на Горкаўскі завод гандлёвага машынабудавання. Сам задні борт невялікай партыяй быў выпушчаны на Горкаўскім аўтамбільным заводзе і пастаўлены на ГЗГМ, дзе быў выкарыстаны пры стварэнні фургона ГЗТМ-893.

ГАЗ-52-01

• ГАЗ-52-01 (1966 – 1989 (–1993) — уяўляў сабой развіццё мадэлі ГАЗ-52A[3]. Шасі для ўстаноўкі кузаваў-фургонаў і адмысловага абсталявання.

• ГАЗ-52-03 (1966 – 1973) — бартавы аўтамабіль з павялічанай колавай базай, якая складала 3700мм[4]. Знешне амаль нічым не адрозніваўся ад ГАЗ-53А, але агрэгатная база ў яго заставалася старой, уніфікаванай з ГАЗ-51А. Гэтыя машыны прызначаліся ў асноўным для перавозкі аб’ёмных, але лёгкіх грузаў, а таксама для мантажу розных надбудоў — фургонаў, лабараторый, рамонтных майстэрняў і г.д[5]. Для беспамылковай ідэнтыфікацыі, дарэчы, завод спачатку наносіў на бакавыя барты ГАЗ-52-03 фарбай пазначэнне “2,5 т”. Пасля аўтамабіль быў цалкам выцеснены мадэлямі ГАЗ-53А і ГАЗ-52-04.

• ГАЗ-52-08 (1977 – 1989) — мадыфікацыя доўгабазавага шасі 52-01 на звадкаваным газе[6]. На аўтамабіль усталёўваўся рухавік з павялічанай з 6,2 да 7,0 ступенню сціску. Запас паліва — 136 л. Максімальная хуткасць — да 70 км / г.

• ГАЗ-52-28 (1984 – 1988) — мадыфікацыя ГАЗ-52-01 для працы на сціснутым прыродным газе.[6]

ГАЗ-52-04

• ГАЗ-52-04 — шасі і бартавы аўтамабіль грузападымальнасцю 2500 кг, з колавай базай 3300 мм. Пачаў выпускацца з 1975 года, заняўшы месца ГАЗ-51А[7]. Аўтамабіль ствараўся праз шырокую ўніфікацыю ГАЗ-51А і ГАЗ-53А. Аўтамабіль атрымаў новую кабіну, рулявое кіраванне і тормазы ад 53-га. Астатнія вузлы трансмісіі і хадавой часткі, рухавік, а таксама рама і бартавая платформа засталіся ад ГАЗ-51А. Пасля таксама атрымаў і гіпоідны задні мост ад ГАЗ-53. Быў зняты з канвеера ў 1989 годзе.

• ГАЗ-52-05 (красавік 1975 – 1989) — грузавое таксі на базе грузавіка 52-04[8]. Аўтамабіль камплектаваўся грузавой платформай з павялічанай вышынёй бартоў і тэнтам.

• ГАЗ-52-02 (1966 – 1989) — шасі для самазвалаў[9]. Дадаткова камплектаваліся каробкай адбору магутнасці і гідрапомпай. Памер колавай базы — 3300 мм.

• ГАЗ-52-06 — седлавы цягач, прыйшоў на змену ГАЗ-51П. Першая прамысловая партыя была выпушчаная ў 1977 годзе, а з чэрвеня 1978 года – пачаты серыйны выпуск[10]. Нягледзячы на гэта, можна сказаць, што аўтамабіль выпускаўся дробнасерыйна[11]. ГАЗ-52-06 быў разлічаны на буксіроўку тых жа прычэпаў, што і яго папярэднік ГАЗ-51П. Поўная маса паўпрычэпа, які буксіруецца цягачом, складала 6000 кг.

• ГАЗ-52-07 (лістапад 1976 – 1984) — мадыфікацыя 52-04 на звадкаваным газе, рухавік магутнасцю 73 к.с., максімальная хуткасць да 70 км / г[12]. ГАЗ-52-09 (1977 – 1989) — мадыфікацыя грузавога таксі 52-05 на звадкаваным газе[13]. Аўтамабілі камплектаваліся рухавіком ГАЗ-52-07 з падвышанай да 7,0 ступенню сціску. Газавы балон умяшчальнасцю 136 л мацаваўся на левым ланжэроне рамы. Падрыхтаваная маса павялічылася на 165 кг, а грузападымальнасць засталася роўнай 2500 кг.

• ГАЗ-52-27 (1984 – 1988) — грузавік на сціснутым прыродным газе[14]; Асноўнае паліва — сціснуты прыродны газ (СПГ), дублюючае — бензін А-76. Маса вырасла да 2855 кг, а грузападымальнасць знізілася да 2400 кг. Аўтамабіль меў такі ж рухавік, як і на ГАЗ-52-07, але на метане развіваў толькі 65 к.с. Чатыры газавыя балоны размяшчаліся на раме адразу ззаду кабіны і забяспечвалі запас ходу да 250 кіламетраў.

• ГАЗ-52-54 — экспартная мадыфікацыя ГАЗ-52-04 для краін з трапічным кліматам[15]. ГАЗ-52-74 — экспартная мадыфікацыя ГАЗ-52-04 для краін з умераным кліматам. Экспартныя мадыфікацыі шасі ГАЗ-52-02 — ГАЗ-52-52 (для краін з трапічным кліматам) і ГАЗ-52-72 (для краін з умераным кліматам).

ГАЗ-53

Серыйны выпуск ГАЗ-53 планавалася асвоіць у 1962 годзе, аднак яго вытворчасць стрымлівала адсутнасць гатовага рухавіка — новы рухавік патрабаваў дадатковых вытворчых магутнасцяў, але іх хапала толькі для дробнасерыйнай вытворчасці рухавікоў для ГАЗ-13.

ГАЗ-53Ф

Першым аўтамабілем у 53-ім мадэльным шэрагу стаў ГАЗ-53Ф, які выпускаўся ў перыяд 1961—1967.

Першы ГАЗ-53Ф быў сабраны 23 верасня 1961 года, а 14 кастрычніка таго ж года галоўны канвеер пакінула доследна-прамысловая партыя з 25 аўтамабіляў.

У сувязі з адставаннем маторнай вытворчасці V-падобнага 8-цыліндравага рухавіка, машына камплектавалася рухавіком ГАЗ-51, фарсіраваным да 82 к.с. Таксама не быў асвоены гіпоідны задні мост, таму прыйшлося ставіць звычайны ад ГАЗ-51A, але з галоўнай парай ад ГАЗ-63. Гэта дало магчымасць у нейкай ступені захаваць дынаміку аўтамабіля з павялічанай да 3500кг грузападымальнасцю. У сувязі з узрослай грузападымальнасцю былі ўжытыя шыны памерам 8,25-20 і дыскі колаў з трыма адтулінамі. Па сутнасці, ГАЗ-53Ф — гэта шасі ГАЗ-51A з падоўжанай да 3700 мм колавай базай і з кабінай грузавіка ГАЗ-52.

Да сакавіка 1962 года ГАЗ-53Ф збіраўся перыядычна — невялікімі партыямі — і толькі потым выпуск машын набыў арганізаваны характар адначасова з павелічэннем выпуску.

Выпуск ГАЗ-53Ф працягваўся да 1967 года, і ішоў паралельна з выпускам ГАЗ-53 і ГАЗ-53А, бо новых V-падобных рухавікоў не хапала. Варта адзначыць, што ГАЗ-53Ф не меў поспеху ў эксплуатацыйных арганізацый і выпускаўся толькі з-за адсутнасці дастатковай колькасці матораў ЗМЗ-53. У студзені 1967 года, калі выпуск ЗМЗ-53 быў асвоены ў запланаваных аб’ёмах, выпуск ГАЗ-53Ф быў спынены. Было выраблена 108.365 аўтамабіляў ГАЗ-53Ф[16].

На базе мадэлі ГАЗ-53Ф быў таксама распрацаваны седлавы цягач ГАЗ-53К, аднак у серыю ён не пайшоў.

ГАЗ-53А

Буйнасерыйную зборку рухавікоў V8 наладзілі толькі ў канцы кастрычніка 1963 года, але да канца года вырабілі толькі невялікую доследна-прамысловую партыю. Больш-менш устойлівы выпуск ГАЗ-53 пачаўся толькі ў чэрвені 1964 года. Гэтыя машыны мелі абмежаваную грузападымальнасць 3 т, паколькі на заводзе на той момант яшчэ не змаглі распачаць вытворчасць новых гіпоідных задніх мастоў. Па сутнасці ГАЗ-53 з’яўляўся мадэрнізаваным ГАЗ-53Ф, аснашчаным васьміцыліндравым рухавіком[17]. Было выраблена 3426 аўтамабіляў ГАЗ-53.

З чэрвеня 1965 года пачаў выпускацца ГАЗ-53А, які ўяўляў сабой мадэрнізаваны ГАЗ-53. Адрозненне ад папярэдняй мадэлі заключаліся ва ўзмоцненай пярэдняй восі, новай карданнай перадачы і рулявым механізме. Грузападымальнасць была павялічана да чатырох тон.

• ГАЗ-53-01 — мадыфікацыя ГАЗ-53A, якая ўяўляе сабой шасі для ўстаноўкі фургонаў і іншага адмысловага абсталявання[18].
• ГАЗ-53-02 — мадыфікацыя ГАЗ-53A, якая ўяўляе сабой шасі для ўстаноўкі самазвальных кузаваў Саранскага аўтамабільнага завода[19]. У параўнанні з базавым аўтамабілем была на 290 мм паменшана задняя навісь рамы (колавая база пакінутая ранейшая). Таксама ўсталёўвалася скрынка адбору магутнасці для прывада гідрапомпы.
• ГАЗ-53-05 — мадыфікацыя ГАЗ-53A, прызначаная для працы з 3-тонным прычэпам[20].
• ГАЗ-53-07 (лістапад 1976–1984) — бартавая газабалонная мадыфікацыя ГАЗ-53A, прызначаная для працы на звадкаваным газе[21]. У якасці рэзервовага паліва для кароткачасовай працы выкарыстоўваўся бензін А-76. На аўтамабіль усталёўваўся рухавік мадэлі ЗМЗ-53-18 (базавы ЗМЗ-53-11, канверсаваны для працы на СНД) са ступенню сціску 8,5 і магутнасцю 88,3 кВт (120 к.с.) пры 3200 аб / хв; крутоўны момант 284 Н-м (29 кгс-м) пры 2200-2500 аб / хв. Газавая сістэма харчавання ідэнтычная той, што была ў аўтамабіля ГАЗ-52-07 за выключэннем таго, што быў ужыты газавы балон карысным аб’ёмам 170 л (поўны — 190 л), газавы змяшальнік — СД-250. Аб’ём бензабака рэзервовай сістэмы 60 л.
• ГАЗ-53-40 — шасі для мантажу аўтобусных кузаваў Курганскага аўтобуснага завода[22]. Шасі пастаўлялася з поўным пярэднім апярэннем, але без кабіны — толькі з рамкай лэбавага шкла. Шасі камплектаваліся больш мяккімі рысорамі, паліўным бакам ад ГАЗ-66 і тэлескапічнымі амартызатарамі, змененай тармазной сістэмай і электраабсталяваннем[23].
• ГАЗ-53-50 — экспартная мадыфікацыя ГАЗ-53А для краін з трапічным кліматам.[22]
• ГАЗ-53-70 — экспартная мадыфікацыя ГАЗ-53А для краін з умераным кліматам.[22]

ГАЗ-53-12

Цягам першай паловы–сярэдзіны 1980-х гадоў была праведзена мадэрнізацыя аўтамабіля, пасля якой базавы аўтамабіль атрымаў індэкс ГАЗ-53-12. Ключавымі пунктамі ў пытанні паляпшэння эксплуатацыйных паказчыкаў у параўнанні з ГАЗ-53А акрамя павышэння рэсурсу сталі зніжэнне расходу паліва і павелічэнне карыснай нагрузкі. Велічыню грузападымальнасці паднялі да 4,5 т, пад капотам грузавіка з’явіўся мадэрнізаваны 120-моцны рухавік.

Засваенне абноўленага аўтамабіля праходзіла ў два этапы. Першы этап мадэрнізацыі пачалі ў 1982 годзе. На гэтым этапе былі ўведзеныя змены, скіраваныя на падвышэнне агульнай надзейнасці вузлоў і эфектыўнасці тармазной сістэмы. Для гэтага была ўзмоцнена аснова грузавой платформы, ланжэроны і папярочкі рамы, узмоцнены картэр задняга моста, укаранёна новая задняя падвеска са змененым наборам рысор, павышана эфектыўнасць гідравакуумнага ўзмацняльніка тормазаў, а таксама з канструкцыі скрынкі перадач былі выключаныя сінхранізатары (яны традыцыйна былі слабым месцам). На гэтым жа этапе падвергнулася перагляду абліцоўванне радыятара, якое спрасцілася стала больш тэхналагічным.

На другім этапе засваення ўкараняліся змены, якія датычыліся пытанняў бяспекі: на машынах паступова з’яўляліся новая святлатэхніка, аварыйная светлавая сігналізацыя і тармазная сістэма з раздзельным па восях прывадам, двума гідравакуумнымі ўзмацняльнікамі і сігналізатарам аб разгерметызацыі аднаго з контураў. Рэалізацыя другога этапа была завершана ў 1986 годзе.

Аналагічным чынам былі мадэрнізаваныя і ўсе мадыфікацыі, у тым ліку шасі для надбудоў.

• ГАЗ-53-11 уяўляе сабой шасі мадэлі ГАЗ-53-12, прызначанае для мантажу спецыяльных кузаваў[24].
• ГАЗ-53-14 — самазвальнае шасі, прызначанае для паставак на Саранскі і Фрунзенскі заводы[25]. Канструктыўна ГАЗ-53-14 былі аналагічныя шасі ГАЗ-53-02.
• ГАЗ-53-19 — бартавая газабалонная мадыфікацыя ГАЗ-53-12, прызначаная для працы на звадкаваным газе[26]. Выпускалася ў перыяд 1983–1993. У якасці рэзервовага паліва для кароткачасовай працы выкарыстоўваўся бензін А-76.
• ГАЗ-53-27 — бартавая газабалонная мадыфікацыя ГАЗ-53-12, прызначаная для працы на сціснутым прыродным газе[6]. Выпускалася ў перыяд 1984–1990 г[27].
• ГАЗ-53-12-1040 — абноўленае шасі на базе ГАЗ-53-12 для Курганскага аўтобуснага завода для аўтобусаў КАвЗ-685M[28].

Канструкцыя

Аўтамабілі сямейства ГАЗ-52/53 уяўляюць сабой двухвосевыя грузавыя аўтамабілі капотнай кампаноўкі. Галоўны канструктар — А. Д. Прасвірнын. Вядучыя канструктары — А. І. Шыхаў, В. Д. Запойнаў. Вядучы канструктар рухавіка V8 — П. Э. Сыркін.

Кабіна

Аўтамабілі сямейства мелі ўніфікаваную кабіну. Кабіна — металічная, двухмесная.

Першыя версіі аўтамабіляў вызначаліся верхнім размяшчэннем фар у абліцоўванні кабіны. З 1975 года падфарнікі сталі размяшчацца над фарамі, змянілася абліцоўванне радыятара (гэтак званая «усмешка»). З канца 1984 з’яўляецца чарговая, апошняя, версія абліцоўвання — адтуліны рашоткі выцягнуліся, паваротнікі зрушыліся кожны бліжэй да свайго краю. Таксама стаў усталёўвацца некалькі зменены пярэдні буфер без верхняй падножкі-накладкі.

У 1973 годзе аўтамабілі сталі абсталёўваць бакавымі паўторнікамі паказальнікаў павароту, якія размяшчаліся на крылах кабіны, у 1978 годзе на даху кабіны з’яўляюцца штампаваныя рэбры жорсткасці.

Аўтамабілі фарбаваліся ў блакітны, светла-жоўты пясочны і хакі колеры. У 1960-ых — пачатку 1970 гадоў таксама выкарыстоўваліся колеры “кава з малаком” і “марская хваля”. Варта адзначыць, што ў адрозненні ад ГАЗ-53, абліцоўванне радыятара якога афарбоўвалася ў светла-шэры колер, аўтамабілі ГАЗ-52 заўсёды мелі рашотку радыятара аднаго колеру з кабінай[29].

Рухавік

На аўтамабілі ГАЗ-52 усталёўваўся мадэрнізаваны рухавік ад ГАЗ-51А — радны шасціцыліндравы і з ніжнім размяшчэннем клапанаў. Рухавік быў удасканалены з мэтай павелічэння рэсурса, а таксама, дзякуючы прымяненню іншай галоўкі блока цыліндраў і павелічэнню ступені сціску з 6,2 да 6,7, павялічылася і яго магутнасць да 75 к.с.

ГАЗ-53 меў 8-цыліндравы карбюратарны бензінавы рухавік ЗМЗ-53, з V-падобным размяшчэннем цыліндраў і верхнім размяшчэннем клапанаў. Працоўны аб’ём — 4,25 л, ступень сціску 6,7 і развіваў магутнасць 115 к.с. пры 3200 аб / хв. Рухавік меў галоўку і блок цыліндраў з алюмініевага сплава. Да канструктыўных асаблівасцяў рухавіка варта аднесці сістэму змазкі з фільтрам цэнтрабежнай ачысткі масла (цэнтрыфугай), адкрытую сістэму вентыляцыі картэра, гільзы цыліндраў мокрага тыпу. У 1983 годзе канструкцыя рухавіка была змененая. Новы рухавік ЗМЗ-53-11 адрозніваўся сістэмай змазкі з аднасекцыйным алейным насосам і поўнапатокавым алейным фільтрам, новым карбюратарам К-135, новымі галоўкамі цыліндраў з павялічанай ступенню сціску, ужываннем закрытай сістэмы вентыляцыі картэра. Ужытыя новаўвядзенні дазволілі павялічыць магутнасць рухавіка да 120 к.с. і знізіць на 5-7% расход паліва.

Шасі

Аўтамабіль меў жорсткую раму з сямю папярочнымі бэлькамі[30].

У пярэдняй частцы рамы на двух падоўжных паўэліптычных рысорах замацоўвалася кованая сталёвая пярэдняя вось. У пярэднюю падвеску акрамя рысор ўключаліся таксама тэлескапічныя гідраўлічныя амартызатары.

Ззаду рама абапіралася на бэльку вядучага моста праз пару падоўжных паўэліптычных рысор, злучаных з рамай праз гумовыя падушкі. Акрамя гэтага, задняя падвеска мела дадатковыя рысоры-падрысорнікі, якія разам з асноўнымі рысорамі мацаваліся з дапамогай драбінак да пляцовак паўвосевых рукавоў.

У задняй частцы рамы ўсталёўвалася буксірная прылада з пругкім гумавым элементам. Запасное кола ўмацоўвалася на адкідным кранштэйне з левага боку рамы.

Галоўным адрозненнем самазвальных шасі з’яўлялася рама, скарочаная ў задняй навісі і пазбаўленая раскосаў у шостай папярочкі. Замест цягава-счэпнага прыбору, якім камплектаваліся звычайныя грузавікі, на вертыкальных сценках ланжэронаў самазвальных шасі мантаваліся буксірныя крукі — такія самыя, як на пярэднім бамперы.

ГАЗ-53 адрозніваўся ад ГАЗ-52 узмоцненай задняй падвескай (паўэліптычныя рысоры з закладаннем канцоў у гумавыя падушкі), гіпоідным заднім мостам, памерам колаў (шыны ГАЗ-52 — 7,50-20, ГАЗ-53 — 8,25-20). Руль, тармазы і карданныя шарніры былі ўніфікаваныя, але ў тармазной сістэме быў ужыты гідравакуумны ўзмацняльнік тармазоў[31].

Тэхнічныя характарыстыкі

Тэхнічныя характарыстыкі ГАЗ-52

Мадэль:	ГАЗ-52-03	ГАЗ-52-04, ГАЗ-52-05
Выпуск	1966–1973	1975–1989
Рухавік:	6-цыліндравы, карбюратарны, 4-тактны
Аб'ём, см³:	3485
Дыяметр цыліндру × ход:	82 × 110 мм
Магутнасць пры аб / хв :	75 к.с. пры 2900 аб/хв
Каробка перадачаў:	Механічная, чатырохступеньчатая
Памеры Д × Ш × В:	6395 × 2280 × 2190 мм	5708 × 2200 × 2150 мм
Колавая база:	3700 мм	3300 мм
Дарожны прасвет:	245 мм
Кузаў:	Бартавая платформа (3740 × 2170 × 543 мм)	Бартавая платформа (3060 × 2070 × 610 мм)
Падрыхтаваная маса:	2815 кг	2520 кг
Грузападымальнасць:	2500 кг
Памер шынаў:	7,50-20"
Ёмістасць паліўнага бака:	90 л
Максімальная хуткасць:	70 км/г

Тэхнічныя характарыстыкі ГАЗ-53

Мадэль:	ГАЗ-53Ф[32]	ГАЗ-53А	ГАЗ-53-12
Выпуск	1961–01.1967	1965–1983	1983–1993
Рухавік:	ГАЗ-51 (фарсіраваны), 6-цыліндравы, карбюратарны, 4-тактны	ЗМЗ-53, 8-цыліндравы, V-падобны, карбюратарны, 4-тактны,	ЗМЗ-53-11, 8-цыліндравы, V-падобны, карбюратарны, 4-тактны,
Аб'ём:	3485 см³	4254 см³
Дыяметр цыліндру × ход:	82 × 110 мм	92 × 80 мм
Магутнасць пры аб / хв :	82 к.с. пры 3200	115 к.с. пры 3200	120 к.с. пры 3200
Каробка перадачаў:	Механічная, чатырохступеньчатая, з сінхранізатарамі на трэцяй-чацвёртай перадачах.
Памеры Д × Ш × В:	6375 × 2380 × 2220 мм	6395 × 2280 × 2190 мм
Колавая база:	3700 мм
Дарожны прасвет:	?	245 мм
Кузаў:	Бартавая платформа (3750 × 2180 × 674 мм)	Бартавая платформа (3740 × 2170 × 680 мм)	Бартавая платформа
Падрыхтаваная маса:	?	3250 кг	3200 кг
Поўная маса:	6600 кг	7400	?
Грузападымальнасць:	3000-3500 кг	4000 кг	4500 кг
Памер шынаў:	8,25-20"
Ёмістасць паліўнага бака:	?	90 л
Максімальная хуткасць:	75 км/г	80 км/г
Выдатак паліва:	?	?	30,0 л/100км

Эксплуатацыя

Аўтамабілі ГАЗ-52/53 выпускаліся амаль 30 гадоў і ў свой час былі самымі масавымі грузавікамі ў СССР. Грузавікі гэтага сямейства выкарыстоўваліся практычна ва ўсіх сферах народнай гаспадаркі Савецкага Саюза: сельская гаспадарка, сфера будаўніцтва, грузавыя перавозкі (перавозкі пошты, мэблі, хлебабулачных вырабаў, харчовых і прамысловых тавараў) і інш.

На базе сямейства мантавалася значная колькасць адмысловых надбудоў. На шасі ГАЗ-52-01 і ГАЗ-53-01/ГАЗ-53-11 выпускаліся палівазапраўшчыкі і паліватранспартавальнікі, цыстэрны для перавозкі вады і малака, аўтафургоны, самазвалы, аўтамабільныя краны, пажарныя і шмат іншых, як шырока, так і вузка спецыялізаваных аўтамабіляў. Выпускаліся аўтобусы, якія выкарыстоўвалі шасі ГАЗ-52/53.

Ва ўзброеных сілах СССР аўтамабілі ГАЗ-52 і ГАЗ-53 выкарыстоўваліся ў асноўным на агульных транспартных перавозках у якасці дапаможных сродкаў дастаўкі асабістага саставу і грузаў у інтэнданцкіх, харчовых і паліўных тылавых службах, а таксама ў камунальнай гаспадарцы буйных ваенных падраздзяленняў, аэрадромаў, партоў і ваенных гарадкоў. У сістэме выканання пакаранняў ужываліся спецыяльныя аўтамабілі з закрытымі кузавамі для перавозкі арыштаваных і зняволеных (аўтазакі)[33].

Адпускная цана ГАЗ-53-12 складала 3458 рублёў 50 капеек, пры гэтым прыбытак завода складаў 510 рублёў 57 капеек з улікам надбаўкі за Дзяржаўны Знак якасці СССР. ГАЗ-52-04 прыносіў заводу толькі 30 рублёў 81 капейку прыбытку пры кошце ў 2035 руб. 50 кап[34].

Экспарт

У 1967–1991 гг. аўтамабілі ГАЗ-53А і 53-12 збіраліся з савецкіх зборачных камплектаў на балгарскім прадпрыемстве «Мадара» у горадзе Шумен. Характэрна, што з пачатку 70-х аўтамабілі балгарскай зборкі абсталёўвалі 80-моцным дызелем вытворчасці варненскага маторабудаўнічага завода «Васіл Колар», якія выпускаліся па ліцэнзіі англійскай фірмы Perkins. У 80-х сярэднегадавы выпуск ГАЗ-53 прадпрыемствам «Мадара» дасягнуў 3000 адзінак.

Асобныя партыі аўтамабіляў збіралі з машынакамплектаў на Кубе.

ГАЗ-53А і яго мадыфікацыі шырока пастаўляўся на экспарт. Першыя партыі на знешні рынак былі адпраўленыя адразу пасля пачатку выпуску — у 1965 годзе, а неўзабаве былі распрацаваны спецыяльныя экспартныя мадыфікацыі ГАЗ-53-50 і ГАЗ-53-70. Аўтамабілі пастаўляліся амаль у 50 краін свету. Пераважна пастаўкі ажыццяўляліся ў ГДР, Венгрыю, Чэхаславакію, Польшчу, Югаславію, Фінляндыю, Кубу, В’етнам, КНДР, Лаос і Манголію[35]. Пастаўлена на экспарт 61 100 машын[36].

Крыніцы

1. ↑ «М20. Победа» («DeAgostini») №94: 10. 2014. ISSN 2305-4026. (руск.)
2. ↑ «М20. Победа» («DeAgostini») №92: 11. 2014. ISSN 2305-4026. (руск.)
3. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5201.html (руск.)
4. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5203.html (руск.)
5. ↑ «М20. Победа» («DeAgostini») №100: 5. 2015. ISSN 2305-4026. (руск.)
6. 1 2 3 ГАЗ вместо бензина // За рулём : часопіс. — 1985. — № 3. — С. 15.(руск.)
7. ↑ Долгожитель ГАЗ—51 и его преемник ГАЗ—52-04 // За рулём : часопіс. — 1975. — № 8. — С. 9.(руск.)
8. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5205.html (руск.)
9. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5202.html (руск.)
10. ↑ Новости. События. Факты. ГАЗ-5206 // За рулём : часопіс. — 1978. — № 8. — С. 12.(руск.)
11. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5206.html (руск.)
12. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5207.html (руск.)
13. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5209.html (руск.)
14. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5227.html (руск.)
15. ↑ Краткий автомобильный справочник. Издание десятое, переработанное и дополненное.. М.: «Транспорт». 1985. p. 58. (руск.)
16. ↑ «М20. Победа» («DeAgostini») №90: 11. 2014. ISSN 2305-4026. (руск.)
17. ↑ «М20. Победа» («DeAgostini») №99: 5-6. 2015. ISSN 2305-4026. (руск.)
18. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5301.html
19. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5302.html
20. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5305.html
21. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5307.html
22. 1 2 3 Краткий автомобильный справочник. Издание десятое, переработанное и дополненное.. М.: «Транспорт». 1985. p. 60. (руск.)
23. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5340.html
24. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5311.html
25. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5314.html
26. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5319.html
27. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz5327.html
28. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz53121040.html
29. ↑ http://denisovets.ru/gaz/gazpages/gaz52-53.html
30. ↑ http://modelist-konstruktor.com/avtosalon/gruzovoj_avtomobil_gaz_53a
31. ↑ «М20. Победа» («DeAgostini») №96: 5. 2015. ISSN 2305-4026. (руск.)
32. ↑ Грузовой автомобиль ГАЗ-53Ф // За рулём : часопіс. — 1962. — № 7. — С. 15.(руск.)
33. ↑ Кочнев Е.Д. Автомобили советской армии 1946-1991. — «Яуза, Эксмо», 2011. — 640 с. — ISBN 978-5-699-46736-5.(руск.)
34. ↑ Сколько зарабатывали автозаводы в СССР во времена Перестройки (руск.) . машина // zen.yandex.ru (16 чэрвеня 2020). Праверана 26 ліпеня 2020.
35. ↑ http://gaz52.ru/
36. ↑ Советский грузовой экспорт – куда и сколько? (руск.) . mpark.pro (3 снежня 2019). Праверана 11 студзеня 2020.

Літаратура

• ГАЗ-52 и другие // Грузовик Пресс : часопіс. — 2006. — № 01. (руск.)
• ГАЗОН: ИСТОРИЯ В КАРТИНКАХ // Коммерческий транспорт : часопіс. — 2015. — № 1 (117). — С. 12, 13, 16. (руск.)
• Наследники «пятьдесят первого» семейства // Коммерческий транспорт : часопіс. — 2015. — № 1 (117). — С. 74–79. (руск.)
• ГАЗ, САЗ и технический прогресс // Коммерческий транспорт : часопіс. — 2015. — № 5 (121). — С. 106–111. (руск.)

Спасылкі

• Падабенствы і адрозненні сямействаў ГАЗ-52/53(руск.)

Гл. таксама

	ГАЗ-52 і ГАЗ-53 на Вікісховішчы

• ГАЗ-66
• ГАЗ-51

Гэты артыкул уваходзіць у лік добрых артыкулаў беларускамоўнага раздзела Вікіпедыі.

Тэмы гэтай старонкі (6):
Катэгорыя·Грузавыя аўтамабілі ГАЗ
Катэгорыя·Вікіпедыя·Добрыя артыкулы пра тэхніку
Катэгорыя·Грузавыя аўтамабілі паводле алфавіта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
Катэгорыя·Вікіпедыя·Добрыя артыкулы паводле алфавіта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Добрыя артыкулы пра транспарт