БелАЗ-540
| БелАЗ-540 | |
.jpg) | |
| Выпуск | 1965—1985 |
| Вытворца | Беларускі аўтамабільны завод |
| Месца вытворчасці | Жодзіна,  Беларуская ССР |
| Папярэднік | МАЗ-525 |
| Пераемнік | БелАЗ-7522 |
| Колавая формула | 4х2 |
| Дапушчальныя нагрузкі | |
| Грузападымальнасць | 27,0 т |
| Маса | |
| Падрыхтаваная маса | 20,92 т |
| Поўная маса | 48,0 т |
| Памеры | |
| Даўжыня | 7,25 м |
| Шырыня | 3,48 м |
| Вышыня | 3,58 м |
| Колавая база | 3,55 м |
 Фотагалерэя на Wikimedia Commons | |
«БелАЗ-540» — беларускі савецкі кар’ерны самазвал, які выпускаўся Беларускім аўтамабільным заводам з 1965 па 1985 год.
Гісторыя
Аўтар дызайну — Валянцін Кабылінскі. Ён вызначыў аблічча машыны: з аднамеснай асіметрычна пастаўленай кабінай з адмоўным нахілам ветравога шкла і суцэльным капотам. У канцы 1960 года Кабылінскім былі зробленыя эскізы і чарцяжы агульнага выгляду і каркаса для мадэлі, а ў пачатку 1961 года зроблена пластылінавая мадэль у маштабе 1:10. Па ёй і ўдакладненых чарцяжах канструктары-кузаўшчыкі распрацавалі кабіну, абліцоўванне і ўсё апярэнне самазвала.
14 верасня 1961 года быў выраблены першы доследны ўзор БелАЗ-540. Яго адправілі ў Маскву да адкрыцця XXII з’езда КПСС. Пасля гэтага машына на працягу двух месяцаў экспанавалася на ВДНГ CССP. 9 красавіка 1962 года першы доследны ўзор БелАЗ-540 паступіў у доследную эксплуатацыю ў кар’ер Раздольскага сернахімічнага камбіната (Новы Раздзіл)[1]. Цягам 1962–1963 гадоў вырабілі яшчэ некалькі доследных адзінак БелАЗ-540, якія праходзілі завадскія выпрабаванні. Самазвалы з нумарамі 6 і 7 былі адпраўлены на прыёмачныя выпрабаванні на Міхайлаўскі руднік (Курская вобласць)[2]. Па выніках завадскіх і дзяржаўных выпрабаванняў канструкцыя самазвала была дапрацавана і тэхнічная дакументацыя на яго ў канцы 1963 года выдадзена на падрыхтоўку вытворчасці.
Першы варыянт дызайну меў падвойныя фары, абʼяднаныя прастакутнымі плафонамі. Калі пазней была пастаўлена задача выкарыстоўваць тую ж кабіну і абліцоўванне на буйнейшай «548-й» мадэлі (грузападымальнасцю 40 т), тады ў якасці ўніфікаванага абліцоўвання зʼявіўся Г-падобны буфер з убудаванай у яго правай фарай. Гэта вырашыла праблему выкарыстання ўніфікаванай кабіны на аўтамабілях рознай грузападымальнасці.
.png)
У 1964 годзе паводле дапрацаванай дакументацыі выраблена прамысловая партыя з 20 самазвалаў, а ў 1965 годзе пачалася серыйная вытворчасць. Спачатку БелАЗ-540 абсталёўваўся рухавіком Д12А-375Б, бо на Яраслаўскім маторным заводзе яшчэ не была асвоена серыйная вытворчасць больш дасканалага рухавіка ЯМЗ-240.
У 1967 годзе пачалі выпускаць БелАЗ-540А з рухавіком ЯМЗ-240. Аднак пастаўкі матораў ЯМЗ былі недастатковымі, таму БелАЗ-540 з танкавым рухавіком працягваў выпускацца паралельна з «540А» да 1974 года.
17 снежня 1976 года быў выраблены 25-тысячны аўтамабіль[1].
З 1985 года на замену БелАЗ-540А стаў выпускацца мадэрнізаваны самазвал БелАЗ-7522.
Статыстыка вытворчасці
| 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969 | 1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979 | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| БелАЗ-540 | 300 | 1300 | 1486 | 1413 | 1086 | 711 | 774 | 381 | 456 | 222 | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — |
| БелАЗ-540А | — | — | 194 | 507 | 1114 | 1632 | 1628 | 2098 | 2094 | 2279 | 2514 | 2404 | 2173 | 2378 | 1593 | 1379 | 2107 | 2223 | 2258 | 2275 | 2310 |
| БелАЗ-540АС | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — | — | н.д. | 165 | н.д. | 175 | 175 | 180 | 180 | 180 | 180 | 180 |
| БелАЗ-7510 | — | — | — | — | — | — | — | 25 | 50 | 102 | 120 | 105 | 105 | 105 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
У кіно
Адзін з доследных БелАЗ-540 здымаўся ў фільме «Каралева бензакалонкі» (1962 г.)[4].
Зноскі
- 1 2
Хроника: советский с «гидропневматикой»(руск.) . За рулём / zr.ru (14 верасня 2011). Праверана 29 чэрвеня 2020. - ↑ Аўталегенды СССР. Спецыяльны выпуск «Грузавікі», №4, с. 4
- ↑ Аўталегенды СССР. Спецыяльны выпуск «Грузавікі», №4, с. 11
- ↑
Самые необычные автомобили советских фильмов: хоть один узнаете?(руск.) . За рулём / zr.ru. Праверана 29 чэрвеня 2020.
Літаратура
- Автолегенды СССР. Специальный выпуск «Грузовики». БелАЗ-540 («DeAgostini») №4. 2018. ISSN 2071-095X. (руск.)
- Кобылинский. Монолог (Часть 2) // ГрузовикПресс : часопіс. — 2015. — № 5. (руск.)
- Кобылинский. Монолог (Часть 3) // ГрузовикПресс : часопіс. — 2015. — № 6. (руск.)
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме БелАЗ-540- Первый с маркой Белорусского автозавода. Самосвалу БелАЗ-540 исполнилось 60 лет(руск.) . onliner.by (14 верасня 2021). Праверана 14 верасня 2021.
- БелАЗ-540 (руск.)
- БелАЗ-540 (руск.)
- КАРЬЕРНЫЙ САМОСВАЛ БЕЛАЗ 540 – САМЫЙ КРАСИВЫЙ И БОЛЬШОЙ (руск.)
Катэгорыя·Аўтамабілі БелАЗ
Катэгорыя·Вікіпедыя·Шаблон «Вонкавыя спасылкі» пусты
Катэгорыя·Грузавыя аўтамабілі паводле алфавіта