wd wp Пошук:
    ⬜

    Амежнік

    Амежнік[5] (Oenánthe) — род травяністых раслін сямейства Парасонавыя (Umbelliferae). Уключае ў сябе некалькі відаў, якія змяшчаюць моцныя нейратаксіны, а таксама віды, якія выкарыстоўваюцца ў якасці рэзкіх затавак.

    Батанічнае апісанне

    Амежнік вадзяны (Oenanthe aquatica). Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885

    Водныя і балотныя расліны. Сцеблы часта пагружаныя ў ваду, часта са ўздутымі міжвузеллямі. Карані са ўздуццямі або з клубянькамі. Лісце аднойчы — тройчы пальчата-рассечанае, часам недаразвітае, падводнае лісце — больш рассечанае.

    Складаныя парасонікі з белымі кветкамі, канчатковыя або пазухавыя. Абгортка можа прысутнічаць. Чашачка з вострых чашалісцікаў, пры плоданашэнні звычайна не ападае.

    Плод цыліндрычны, зваротнаканічна-яйкападобны або шарападобны, звужаецца да канцоў або расплюшчаны[6].

    Выкарыстанне

    Oenanthe javanica у кухнях народаў Азіі выкарыстоўваецца ў якасці гародніны і прыправы да самых розных страў. Можа выкарыстоўвацца ў свежым і прыгатаваным выглядзе, часам кансервуецца. У старажытным Кітаі расліна лічылася далікатэснай. У Японіі вядома ў культуры з сярэдзіны VIII стагоддзя. З 1975 года вырошчваецца ў штаце Антарыё. Выведзена некалькі сартоў, якія адрозніваюцца формай афарбоўкай лісця і хвосцікаў[7]. Багаты вітамінам A, кальцыем і жалезам, таксама змяшчае прыкметнае колькасць рыбафлавіну[8].

    Таксама выкарыстоўваецца як фунгіцыдны і бактэрыцыдна сродак.

    Таксічнасць

    Oenanthe crocata і некаторыя іншыя віды роду ўтрымліваюць моцныя нейратаксіны. Даследаванні паказалі, што гліколь энантатаксін аказваецца больш таксічным для мышэй, чым цыкутатаксин — асноўнае атрутнае рэчыва, якое змяшчаецца ў цыкуце ядавітай (Cicuta virosa). ЛД50 для мышэй — менш за 1 мг/кг. Таксама ў расліне ўтрымліваюцца параўнальна слаба атрутныя спірт энантэтол і кетон энантэтон, у той час як у цыкуце кетонавага яду не выяўлена[9].

    Першы сімптом атручвання — ваніты, затым могуць рушыць услед галюцынацыі, канвульсіі, пачашчэнне дыхання, трызм, цягліцавыя спазмы, пры цяжкіх атручваннях — рабдаміёліз, праз некалькі гадзін магчымы лятальны зыход[10].

    Арэал

    Большасць відаў вядома з розных рэгіёнаў Старога Свету (Еўразія, Паўночная Афрыка), Oenanthe sarmentosa расце на паўночным захадзе Паўночнай Амерыкі, Oenanthe pringlei — у Мексіцы[11].

    Віды

    Па інфармацыі базы дадзеных The Plant List, род уключае 28 відаў[12]:

    Зноскі

    1. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
    2. ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
    3. ↑ Sp. pl. 1:254. 1753
    4. ↑ Звесткі пра род Oenanthe у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP).(англ.)
    5. ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 88. — 160 с. — 2 350 экз.
    6. ↑ Cook, C.D.K. Water Plants of the World. — The Hague, 1974. — P. 129. — 561 p. — ISBN 90-6193-024-3.
    7. ↑ Hanelt, P. Mansfeld’s Encyclopedia of Agricultural and Horticultural Crops. — Berlin, 2001. — P. 1297—1298. — ISBN 3-540-41017-1.
    8. ↑ Simoons, F.J. Food in China, a Cultural and Historical Inquiry. — Boca Raton, 1990. — P. 167. — 559 p. — ISBN 0-8493-8804-X.
    9. ↑ Burrows, G.E.; Tyrl, R.J. Toxic Plants of North America. — 2nd ed.. — Hoboken, 2013. — P. 63. — 1383 p. — ISBN 0-8138-2034-0.
    10. ↑ Hopkins, P.M.; Ellis, F.R. {{{загаловак}}}. — Cambridge, New York, 1996. — P. 253. — 286 p. — ISBN 0-521-44381-4.
    11. ↑ Abrams, L.; Ferris, R.S. An Illustrated Flora of the Pacific States. — 1951. — Vol. III. — P. 238. — 874 p. — ISBN 0-8047-0005-2.
    12. ↑ Oenanthe (англ.) . The Plant List. Version 1.1. (11 кастрычніка 2013). Праверана 1 кастрычніка 2016.

    Літаратура

    Тэмы гэтай старонкі (7):
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з рускай
    Катэгорыя·Флора Еўразіі
    Катэгорыя·Парасонавыя
    Катэгорыя·Расліны паводле алфавіта
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
    Катэгорыя·Флора Афрыкі
    Катэгорыя·Флора Паўночнай Амерыкі