Аляксей Мікалаевіч Курапаткін (руск.: Алексе́й Никола́евич Куропа́ткин; 17 [29] сакавіка 1848, Віцебск — 16 студзеня 1925, Шашурына, Пскоўская губерня) — рускі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад інфантэрыі (6 снежня 1900), генерал-ад’ютант (1902), ваенны міністр, член Дзяржаўнага савета. У Руска-японскую вайну паслядоўна займаў пасады камандуючага Маньчжурскай арміяй (7 лютага — 13 кастрычніка 1904), галоўнакамандуючага ўсімі сухапутнымі і марскімі ўзброенымі сіламі, якія дзейнічалі супраць Японіі (13 кастрычніка 1904 — 3 сакавіка 1905 г.), камандуючага 1-й Маньчжурскай арміяй (8 сакавіка 1905 — 3 лютага 1906).
У перыяд Першай сусветнай вайны атрымаў прызначэнне на пасаду камандуючага 5-й арміяй Паўночнага фронту, а затым і галоўнакамандуючага Паўночным фронтам, што займалі фронт уздоўж Заходняй Дзвіны і абаранялі шлях да Петраградзе.
У 1916 годзе на пасадзе Туркестанскага генерал-губернатара жорстка здушыў Сярэднеазіяцкае паўстанне 1916 года