Аляксандр Барысавіч Градскі (руск.: Алекса́ндр Бори́сович Гра́дский; пры нараджэнні Фрадкін; 3 лістапада 1949, Капейск, Чалябінская вобласць, РСФСР, СССР — 28 лістапада 2021, Масква, Расія) — савецкі і расійскі спявак, мультыінструменталіст, аўтар песень, паэт, кампазітар. Адзін з заснавальнікаў рускага року.
Заслужаны дзеяч мастацтваў Расійскай Федэрацыі (1997). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі РФ (1999). Народны артыст Расійскай Федэрацыі (1999). Народны артыст Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі (2014). Мастацкі кіраўнік тэатра «Градскі Хол» (2014—2021).
Нарадзіўся 3 лістапада 1949 года ў Капейску.
Бацька — Барыс Абрамавіч Фрадкін (1926)[5][6][7][8], інжынер-механік. Вялікі ўплыў на развіццё будучага музыканта аказала яго маці, выпускніца ДІТМа Тамара Паўлаўна Градская[5][9], якая памерла, калі яму было 14 гадоў. У 1957 годзе сям’я вярнулася ў Маскву. Некалькі гадоў жыў у бабулі ў сяле Растаргуева Ленінскага раёна Маскоўскай вобласці.
Заснавальнік трэцяга па часе стварэння (пасля «Братоў» і «Сокала») расійскага рок-гурта «Славяне» (1965), аднак найбольшую папулярнасць яму прынёс гурт «Скамарохі» (1966). Таксама прымаў удзел у гуртах: «Лос Панчос», «Скіфы», калектыве польскіх студэнтаў МДУ «Тараканы»[10], у складзе якіх выконваў песні Элвіса Прэслі і твіст Арно Бабаджаняна «Песня пра Маскву».
На пачатку 1970-х режысёр Андрон Міхалкоў-Канчалоўскі пачынаў сваю працу над фільмам «Раманс пра закаханых». Кампазітарам фільма павінен быў стаць Мурад Кажлаеў, але ён адмовіўся. Тады Аркадзь Пятроў прапанаваў кандыдатуру Градскага. Градскі ў гэтым фільме не толькі пісаў музыку, а і выконваў вакальныя партыі. Фільм меў значны поспех і прынёс папулярнасць аўтару музыкі да фільма. Музычны часопіс «Billboard» аб’явіў Градскага «Зоркай года» (1974) «за выдатны ўнёсак у сусветную музыку»[9].
Выпускнік факультэта сольнага спеву ДМПІ імя Гнесіных (1974 год).
У 1975 годзе набыў свае першыя «Жыгулі»[11].
Аўтар рок-оперы «Стадыён» (памяці Віктара Хары) (1985), музыкі да першага айчыннага рок-балету «Чалавек» (па рамане Рэдзьярда Кіплінга).
З 1987 года — член Саюза кампазітараў СССР.
У 1988 годзе ўпершыню здолеў паехаць за мяжу (у США)[9].
Аўтар музыкі да больш чым 40 мастацкіх фільмаў, некалькіх дзясяткаў дакументальных і мультыплікацыйных фільмаў.
Выпусціў больш за 15 доўгаіграючых дыскаў, аўтар некалькіх рок-опер і рок-балетаў, мноства песень.
У 1988 годзе выканаў партыю Звездачота ў оперы Рымскага-Корсакава «Залаты пеўнік» у выставе Вялікага тэатра (дырыжор — Яўген Светланаў).
Прымаў удзел у тэлепраграме «Белы папугай».
Пазіцыянуе сябе як маргінал, да саратнікаў па цэху патрабавальны, журналістаў не шануе (па запэўненні Яўгена Додалева, менавіта Градскі запусціў у СМІ слова «журналюга»[11][12][13]).
Прымаў удзел у альбоме-трыб’юце гурта «Машына часу» «Машынапіс», дзе заспяваў песні «Мой сябар (лепш за ўсіх іграе блюз)» і «Снег».
Голас Градскага — сярэдні па тэмбру між тэнарам-альціна і характэрным тэнарам.
Аляксандр Барысавіч Градскі на Вікісховішчы |