Акрэ́цыя (лац.: accrētiō «прырашчэнне, павелічэнне» ад accrēscere «большаць») — працэс прырашчэння масы нябеснага цела шляхам гравітацыйнага прыцягнення матэрыі (звычайна газу) на яго з навакольнай прасторы.
Для нерухомага адносна цела газавага асяроддзя акрэцыя сферычна сіметрычная. У выпадку выпраменьвальных целаў (зорак) сферычна сіметрычная акрэцыя газу магчымая толькі пры ўмове, што свяцільнасць цела не перавышае крытычную свяцільнасць, гэта значыць гравітацыйныя сілы перавышаюць ціск выпраменьвання цела.
Для рухомых гравітавальных целаў акрэцыя блізкая да сферычна сіметрычнай пры хуткасці руху цела меншай за хуткасць гуку у асяроддзі. Пры звышгукавых хуткасцях рухі гравітавальнага цела скрозь газавае асяроддзе, акрэцыя на яго адбываецца ў конусе, размешчаным ззаду цела (дакладней, ззаду вектара хуткасці цела) і абмежаваным выкліканай ім ударнай хваляй.
Пры акрэцыі плазмы на нябеснае цела, якое мае ўласнае магнітнае поле, механізмы акрэцыі вызначаюцца магнітагідрадынамічным узаемадзеяннем плазмы з магнітным полем.
Калі ціск магнітнага поля ў наваколлях нябеснага цела перавышае газавы ціск акрэцавальнай плазмы, то акрэцыя спыняецца на адлегласці альфвенаўскага радыусу, гэта значыць на граніцы магнітасферы, і накіроўваецца на магнітныя палюсы нябеснага цела. Неабходнай умовай акрэцыі плазмы на магнітныя палюсы з’яўляецца яе пранікненне ўнутр магнітасферы, якое адбываецца за кошт развіцця магнітагідрадынамічных няўстойлівасцей тыпу няўстойлівасці Рэлея — Тэйлара. Мяжа магнітасферы (магнітапаўза) вызначаецца ўмовай роўнасці ціскаў магнітнага поля і набягальнай плазмы, гэта значыць радыус магнітасферы (альфвенаўскі радыус
r
A
{\displaystyle r_{A}}
) вызначаецца суадносінамі:
1
8 π
B
2
(
r
A
1 2
ρ
V
2
(
r
A
)
{\displaystyle {1 \over {8\pi }}B^{2}(r_{A})={1 \over 2}\rho V^{2}(r_{A})}
дзе
B
{\displaystyle B}
— магнітнае поле нябеснага цела,
ρ
{\displaystyle \rho }
і
V
{\displaystyle V}
— адпаведна шчыльнасць і хуткасць патоку набягальнай плазмы.
У выпадку двайных сістэм акрэцыя істотна асіметрычная і можа аказваць значны ўнёсак у эвалюцыю як самой сістэмы, так і яе кампанентаў. Найбольш інтэнсіўная акрэцыя ў двайных сістэмах адбываецца, калі падчас эвалюцыі адзін з кампанентаў запаўняе сваю поласць Роша, што прыводзіць да перацякання рэчыва на суседнюю зорку праз унутраны пункт Лагранжа
L
1
{\displaystyle L_{1}}
. У гэтым працэсе рэчыва, якое перацякае, утварае акрэцыйны дыск, які адказны за многія назіральныя феномены рэнтгенаўскіх крыніц.
Найбольш цікавыя з’явы выклікаюцца акрэцыяй на кампактную кампаненту двайной сістэмы.