Універсальная газавая пастаянная (таксама — пастаянная Мендзялеева) — тэрмін, які ўпершыню уведзены ва ўжытак Д. Мендзялеевым ў 1874 г. колькасць роўная працы пашырэння аднаго моля ідэальнага газу ў ізабарнам працэсе пры павелічэнні тэмпературы на 1 К.
У 1874 годзе[1][2] Д. Мендзялееў вылічыў значэнне канстанты ў ўраўненні Мендзялеева-Клапейрона (ўраўненні стану ідэальнага газу) для аднаго моля газу, выкарыстоўваючы закон Авагадра, згодна з якім 1 моль розных газаў пры аднолькавым ціску і тэмпературы займае аднолькавы аб’ём (
V
μ
{\displaystyle ~V_{\mu }}
).
У некаторых навуковых колах гэтую пастаянную прынята называць пастаяннай Мендзялеева. Абазначаецца лацінскай літарай
R
{\displaystyle ~R}
.
Уваходзіць ва ўраўненне стану ідэальнага газу
R T
V
μ
.
{\displaystyle p={RT \over {V_{\mu }}}.}
У Міжнароднай сістэме адзінак (СІ) універсальная газавая пастаянная роўная [3]
8,314 4621
±
0,000 0075
{\displaystyle ~R=;8{,}3144621;\pm ;0{,}0000075;}
Дж⁄(моль∙К).
У сістэме СГС універсальная газавая пастаянная роўная
8,314 4621 ⋅
10
7
{\displaystyle ~R=;8{,}3144621\cdot 10^{7};}
Эрг⁄(моль∙К).
Удзельная газавая пастаянная (R/M) для сухога паветра
287
{\displaystyle ~R=;287;}
Дж⁄(кг∙К)
Універсальная газавая пастаянная выяўляецца праз дабытак пастаяннай Больцмана на лік Авагадра,
k
N
A
{\displaystyle ~R=kN_{!^{A}}}
. Універсальная газавая пастаянная больш зручная пры разліках, калі колькасць газу выражана у молях.