wd wp Пошук: ⬜

Захар Якаўлевіч Карнееў

Захар Якаўлевіч Карнееў (руск.: Захáрий Я́ковлевич Корнéев; 1748—1828) — першы губернатар Мінскай губерні (1796—1806), пазней — папячыцель Харкаўскага ўніверсітэта і Харкаўскай навучальнай акругі, пісьменнік. Сенатар, сапраўдны стацкі саветнік, тайны саветнік.

Біяграфія

Захарый Якаўлевіч Карнееў — быў на ваеннай службе з 1775 года. Вядомы ў свой час масон. У 1775 годзе ён быў адпраўлены да някрасаўскіх казакоў, для вяртання іх у рускае падданства.

У 1782 годзе быў прызначаны дырэктарам эканоміі (гэта значыць членам казённай палаты) у Курскае намесніцтва. У 1785 годзе прызначаны Арлоўскім віцэ-губернатарам.

У студзені 1793 года Мінск (у складзе цэнтральнай часткі Беларусі) быў далучаны да Расійскай імперыі ў выніку Другога падзелу Рэчы Паспалітай, і 3 красавіка таго ж года стаў цэнтрам новай Мінскай губерні. У 1796 годзе Карнееў стаў першым губернатарам гэтай губерні.

У 1805 годзе, дзякуючы апецы губернатара Карнеева, быў заснаваны губернатарскі сад (названы пасля гарадскім; цяпер — парк імя Максіма Горкага). У той жа час быў закладзены і сквер, які атрымаў у 1870 годзе названы Аляксандраўскім. Пры ім пачалася перапланіроўка Мінска. Галоўная магістральная вуліца Мінска, пракладзеная яшчэ ў сярэдзіне XVI стагоддзя, як участак Маскоўска-Венскага паштовага тракта, пры Карнееве была перапланавана і названа ў яго гонар Захар’еўскай (цяпер — праспект Незалежнасці).

21 снежня 1802 года прысвоен дваранскі герб.

У 1808 годзе З. Я. Карнееў быў прызначаны сенатарам, а ў 1810 годзе — членам Дзяржаўнага савета.

У 1810 годзе стаў хросным бацькам сына В. Я. Джункоўскага — Аляксандра[1].

У 1815 годзе, па прапанове князя А. М. Галіцына Карнееў стаў адным з віцэ-прэзідэнтаў расійскага біблейскага таварыства. У 1817 годзе Галіцын прызначыў яго апекуном Харкаўскай навучальнай акругі.

Працы

Крыніца — Электронныя каталогі РНБ

Карнеев З. Я. Мысли, излиявшиеся при чтении молитвы Господней: Отче наш. — СПб.: тип. Акад. наук, 1814. — 23 с. — (авт. установлен по статье Б. Модзалевского «Лабзин» в Русском биогр. словаре).
Карнеев З. Я. Мои понятия о символе веры : Сочинение автора мыслей, излиявшихся при молитве Отче наш. — СПб.: печ. при Имп. Акад. наук, 1814. — 46 с. — (автор устан. по изд.: Масанов. Словарь псевдонимов. — Т. 1. — М., 1956).

Перапіска з Карнеевым князя А. М. Галіцына і А. Ф. Лабзіна надрукавана ў «Русском Архиве» (1892, № 12 і 1833, № 5).

Галерэя

Помнік З. Я. Карнееву ў парку імя М. Горкага
Таблічка на помніку ў парку імя М. Горкага
Будынак мінскай гімназіі, адкрытай пры Карнееве ў 1803 г.

Зноскі

↑ Джунковский Александр Васильевич 1810—1887. Генеалогическая база знаний: персоны, фамилии, хроника. Архівавана з першакрыніцы 21 студзеня 2013. Праверана 15 студзеня 2013.

Літаратура

Щелков И. Из истории Харьковского университета // Журнал Министерства народного просвещения. — 1890. — № 10.